Bình yên, tĩnh lặng để được hòa mình vào không gian của núi rừng Tây Bắc thì Lai Châu là một sự lựa chọn tuyệt vời. Nơi đây không chỉ có những địa danh, phong cảnh đẹp hữu tình mà còn nổi tiếng với những món ăn đậm chất văn hóa bản địa.
Lai Châu này nằm ở phía Bắc của sông Đà, giáp với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc). Lai Châu là một vùng đất có nhiều hang động, thác nước hùng vĩ và khung cảnh thiên nhiên hoang sơ tuyệt đẹp, là một trong những địa điểm ấn tượng, hấp dẫn du khách đến khám phá. Đây là nơi quần cư của cộng đồng 20 dân tộc cùng sinh sống tạo nên không gian văn hóa đa sắc thái.
Vùng đất này còn có những món ăn ngon đậm chất văn hóa bản địa, quyện hương rừng. Có thể kể đến như: Thua nau là một món ăn làm bằng đậu nành xay nhuyễn để lên men rồi ướp gia vị, pa dính (một món cá nướng được ướp với gia vị của người bản địa), gà luộc chấm chéo tắp, cá bống vùi gio, xôi tím, thịt lợn hun khói, măng nộm hoa ban, nộm rau dớn, các món ăn làm từ rêu đá, canh tiết nấu lá đắng, rượu ngô Sùng Phài và món cá nướng gập của người Thái,…
Lợn cắp nách: Lợn cắp nách là loại lợn đặc sản của vùng cao Tây Bắc. Giống lợn này được bà con dân tộc thả rông trong rừng, tự đi kiếm ăn nên mỗi con chỉ nặng chừng 10 - 15 kg. Do ăn các loại lá cây, rau cỏ trong rừng nên thịt của chúng rất chắc và thơm ngon. Lợn cắp nách được chế biến thành nhiều món ngon như hấp, nướng, nấu giả cầy, hầm, nấu canh,… Món nào cũng được tẩm ướp và nấu cùng các loại lá, hạt mang phong vị núi rừng, mang lại cảm giác lạ miệng, đặc biệt cho du khách lần đầu thưởng thức.
Cá bống vùi tro: Nếu có dịp đến với huyện Phong Thổ, bạn chớ bỏ qua món cá bống vùi tro - đặc sản của đồng bào dân tộc Thái. Cá bống có sẵn ở các con sông, suối, sau khi bắt về được sơ chế sạch sẽ và tẩm ướp với các gia vị đã được băm nhỏ như sả, ớt, gừng, hạt tiêu, mắc khén, húng, hom… Sau khi ướp khoảng 15 - 30 phút, cá sẽ được gói gọn trong lá dong và vùi vào tro nóng, khoảng 30 phút lại lật lại một lần, cứ như thế vài lần cá sẽ chín.
Pa Pỉnh Tộp: Pa Pỉnh Tộp (cá gập nướng) là món ăn khá cầu kỳ, thường được dùng trong các bữa ăn khi gia đình có khách quý. Người ta chọn những con cá chép tươi, còn nguyên con để nướng. Sau khi sát qua chút muối cùng ớt bột khô để khử mùi tanh cho cá, người làm tẩm ướp gia vị là các loại rau thơm như quả mắc khén (một loại hạt tiêu rừng), gừng, tỏi, sả, hành, rau thơm rừng, ớt bột,... băm nhỏ, trộn lẫn với nhau và sát đều lên mình, đồng thời nhồi vào trong bụng cá.
Xôi tím: Là món ăn truyền thống của người dân tộc vùng cao Lai Châu, xôi tím thể hiện sự khéo léo của đôi bàn tay trong cách chế biến của người phụ nữ. Gạo nếp nương được ngâm kỹ từ 6 -8 tiếng trước khi đem đồ. Màu tím đặc trưng và hấp dẫn của xôi được nhuộm bằng loại cây có tên là "khẩu cắm" (một loại lá rừng).
Rêu đá nướng: Rêu đá là loại rau sạch của người dân Lai Châu. Người ta phải rất kỳ công khi lấy chúng về từ các tảng đá bên suối để chế biến thành các món ăn ngon cho gia đình như nấu canh, nướng, xào,... Khi sơ chế rêu, người làm cần vớt rêu cho vào rổ, rửa qua nước sạch nhằm loại bỏ cát và các chất bẩn, bỏ lên một tảng đá to, hoặc thớt rồi dùng một khúc gỗ to để đập, cứ làm như thế vài lần thì mới có thể đem nấu.
Nộm rau dớn: Rau dớn mọc ở khắp nơi trong vườn nhà, bờ ao, bờ suối nên thường có mặt trong bữa cơm hằng ngày của người Thái ở Lai Châu. Cách làm món này cũng khá đơn giản: Chọn những ngọn non rửa sạch, phơi nắng cho khô rồi đồ chín, sau đó trộn đều cùng rau thơm, ớt, gừng, tỏi, mì chính, muối và vắt thêm chút chanh tươi.
Thanh Nga (Vietnam Business Forum)
10/12/2024
Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh
01/07/2023 đến ngày 15/9/2024
VCCI