Hà Nội: Nâng cao năng lực cạnh tranh

Tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng nhằm phát triển mọi thành phần kinh tế; đẩy mạnh cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính, bảo đảm tính công khai, minh bạch, thuận lợi cho người dân... Để tìm hiểu thêm về chủ đề này, phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum đã phỏng vấn ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội. Trần Trang thực hiện.

Từ vị trí 51 năm 2012 vươn lên xếp thứ 33 trong bảng xếp hạng PCI năm 2013, đâu là nguyên nhân đưa chỉ số PCI Hà Nội có bước tăng trưởng như vậy và ông có đánh giá như thế nào về kết quả này?

Theo công bố của VCCI ngày 20/3/2014, PCI năm 2013 của Hà Nội đạt 57,67 điểm; tăng 4,27 điểm so với năm 2012 và xếp ở vị trí thứ 33/63 (tăng 18 bậc so với năm 2012), nằm ở nhóm địa phương có chất lượng điều hành khá. Kết quả này cũng trùng khớp với báo cáo của Bộ Nội vụ tại phiên họp Chính phủ ngày 25/01/2014. Chỉ số cải cách hành chính (CCHC) của thành phố Hà Nội được đánh giá đạt kết quả khá cao, đứng thứ 7/63 tỉnh, thành phố; thuộc nhóm 10 địa phương đứng đầu cả nước về chỉ số CCHC cấp tỉnh.

Kết quả trên trước hết là do sự chỉ đạo quyết liệt, sát sao trong công tác chỉ đạo điều hành. Xác định nhiệm vụ cải cách hành chính là một khâu đột phá quan trọng nên ngay từ đầu năm, Chủ tịch UBND Thành phố ban hành Chỉ thị số 01/CT-UBND, xác định năm 2013 là “Năm kỷ cương hành chính” đồng thời, đặt nhiệm vụ tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy sản xuất kinh doanh là một trọng tâm trong công tác chỉ đạo điều hành. Nguyên nhân thứ hai là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong việc cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao sức cạnh tranh: Tháng 3/2012, ngay khi VCCI công bố kết quả chỉ số PCI năm 2012 (Hà Nội giảm 15 bậc, xếp thứ 51/63 tỉnh thành phố), Thành ủy và UBND Thành phố đã tổ chức họp, nghiêm túc nhìn nhận đánh giá những ưu điểm, tồn tại, hạn chế. Thành ủy có kết luận số 07-KL/TU ngày 14/6/2013 về đẩy mạnh cải cách hành chính và nâng cao chỉ số PCI; UBND Thành phố đã ban hành Chỉ thị số 13/CT-UBND ngày 19/6/2013 để tập trung cải thiện chỉ số PCI; đồng thời, đã tổ chức Hội nghị quán triệt tới tất cả các sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã. Để tập trung chỉ đạo quyết liệt về việc cải thiện các chỉ số có xếp hạng thấp, trong đó có chỉ số tiếp cận đất đai, UBND Thành phố ban hành văn bản số 6684/UBND-TNMT ngày 12/09/2013 về các giải pháp để nâng cao chỉ số này. Sự quyết liệt từ lãnh đạo cấp cao nhất của Thành phố đã tạo sự chuyển biến sâu sắc trong nhận thức và hành động của các đơn vị cơ sở. Tất cả các sở, ban, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã đều có kế hoạch hành động riêng, đồng thời các nội dung này còn được triển khai theo các nhiệm vụ trọng tâm của đơn vị, hoặc các chương trình chuyên đề khác như cải cách hành chính, phòng, chống tham nhũng,… Các đơn vị đã tổ chức quán triệt tới đội ngũ cán bộ, công chức về nhiệm vụ, giải pháp về nâng cao chỉ số PCI, nâng cao nhận thức, trách nhiệm, sự năng động trong giải quyết công việc, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khi thực hiện các thủ tục hành chính.

Với việc triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, Hà Nội đã có sự cải thiện ở nhiều chỉ số thành phần như: Chỉ số tính minh bạch và tiếp cận thông tin tăng 26 bậc, Chỉ số dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp tăng 8 bậc, Chỉ số tiếp cận đất đai tăng 1 bậc, góp phần làm tăng chỉ số PCI của Thành phố.

Thưa ông, năm 2013 bộ chỉ số PCI có sự thay đổi; bổ sung các chỉ số thành phần mới và thay đổi một số chỉ tiêu của từng chỉ số thành phần. Điều này có tác động hay ảnh hưởng như thế nào đến sự điều hành kinh tế cấp Thành phố?

PCI năm 2013 có một số điều chỉnh về phương pháp luận. Bốn thay đổi lớn gồm: (1) Thêm chỉ số thành phần mới về Môi trường cạnh tranh bình đẳng; (2) Cập nhật thang điểm đánh giá tính công khai, minh bạch website các tỉnh; (3) Thêm, bớt và cải thiện các chỉ số thành phần. Có bốn chỉ số thành phần thay đổi quan trọng gồm: chi phí gia nhập thị trường (thêm chỉ tiêu về thủ tục, cán bộ tại bộ phận một cửa); tiếp cận đất đai (thêm thủ tục hành chính đất đai), tính minh bạch (thêm cổng thông tin điện tử Thành phố và tính kịp thời, đầy đủ của tài liệu về ngân sách) và thiết chế pháp lý (thêm chỉ tiêu về giải quyết tranh chấp của tòa án và việc thi hành án). (4) Hiệu chỉnh lại các trọng số thành phần. Tuy vậy, các trọng số nhìn chung khá thống nhất so với các năm trước: Tính minh bạch và đào tạo lao động tiếp tục là các chỉ số thành phần quan trọng nhất trong điều hành kinh tế. Năm 2013, nhóm trọng số cao có thêm chỉ số hỗ trợ doanh nghiệp.

Đối với Hà Nội, tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng nhằm phát triển mọi thành phần kinh tế, đẩy mạnh cải cách hành chính, trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính, bảo đảm tính công khai, minh bạch, thuận lợi cho người dân; tạo bước đột phá chuyển biến mạnh mẽ về kỷ luật, kỷ cương, ý thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức là một trong những khâu đột phá trong công tác chỉ đạo điều hành của Thành phố. Nội dung này được thể chế và chỉ đạo xuyên suốt trong giai đoạn 2011-2015 và trong kế hoạch hàng năm.

Việc bổ sung chỉ số thành phần mới và thay đổi một số chỉ tiêu của từng chỉ số thành phần không ảnh hưởng đến sự điều hành kinh tế của Thành phố, mà còn làm cho kết quả điều tra PCI phản ánh đúng hơn tình hình thực tế với việc loại bỏ các chỉ tiêu và chỉ số thành phần không còn phù hợp, bổ sung thêm các chỉ tiêu mới cho phù hợp hơn và điều chỉnh lại cách tính trọng số nhằm phản ánh sự thay đổi về tầm quan trọng của các lĩnh vực điều hành khác nhau.

Hà Nội có 5 chỉ số xếp hạng thấp: tiếp cận đất đai và sự ổn định trong sử dụng đất, chi phí thời gian thực hiện các quy định của nhà nước, chi phí không chính thức, tính năng động và tiên phong của các cấp chính quyền, thiết chế pháp lý. Năm 2014, Thành phố đã và đang triển khai những giải pháp nào để tạo chuyển biến tích cực trong các chỉ số này và nâng cao hơn nữa thứ hạng PCI?

 Thành phố đang tếp tục xác định hỗ trợ thị trường, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh là nội dung trọng tâm trong công tác chỉ đạo điều hành. Tập trung cải thiện môi trường đầu tư, môi trường sản xuất kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh.

Hà Nội cũng đẩy mạnh việc hoàn thành quy hoạch phát triển cụm công nghiệp trên địa bàn; hoàn thiện các chính sách ưu đãi đầu tư trong các khu, cụm công nghiệp; xem xét điều chỉnh giảm giá thuê đất, tạo điều kiện cho doanh nghiệp hạ giá thành; khuyến khích doanh nghiệp tích cực đầu tư khoa học công nghệ, đổi mới dây chuyền sản xuất, góp phần nâng cao tính cạnh tranh của sản phẩm và thúc đẩy sản xuất kinh doanh.

Đồng thời với việc tiếp tục hỗ trợ thị trường, giải quyết hàng tồn kho, Thành phố cũng thúc đẩy tăng trưởng tín dụng; tạo điều kiện cho doanh nghiệp vay vốn, hỗ trợ lãi suất, xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch,... Thực hiện tốt Chương trình kết nối Ngân hàng - Doanh nghiệp. Kích thích tiêu dùng nội địa, đồng thời đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng đang có ưu thế, đa dạng hóa thị trường, tập trung vào thị trường tiềm năng.

Việc thực hiện tốt các chính sách tài khóa song hành với chỉ đạo quyết liệt công tác thu ngân sách để đảm bảo cân đối theo kế hoạch, đồng thời kiểm soát chi, tiết kiệm, chống lãng phí.

Cùng với tháo gỡ khó khăn thị trường bất động sản, đẩy mạnh việc đấu giá đất để huy động vốn phát triển, Thành phố sẽ tăng cường cung cấp thông tin, dự báo kịp thời về thị trường; chú trọng đa dạng hóa, mở rộng thị trường mới, tiềm năng và triển khai các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp ứng phó với diễn biến bất lợi do tình hình phức tạp trên Biển Đông.

Ngoài ra, Hà Nội còn đẩy mạnh hoạt động Ban chỉ đạo tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; chỉ đạo, điều hành quyết liệt, linh hoạt, hiệu quả các giải pháp đã đề ra trong Chương trình hành động số 01/CTr-UBND ngày 03/01/2014.