Việt Nam - Slovakia: Từ người bạn cũ đến đối tác mới

Năm 1993, Slovakia tách khỏi Liên bang Tiệp Khắc. Việt Nam và Slovakia đã tuyên bố kế thừa các mối quan hệ giữa Việt Nam và Tiệp Khắc trước đây, lấy ngày 2/2/1950 là ngày thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước. Từ năm 1993 đến nay quan hệ giữa ta với Slovakia phát triển tích cực, hai bên đều coi trọng mối quan hệ hữu nghị truyền thống đã được xây dựng từ trước đây. Việt Nam chính là cánh cổng để Slovakia vào thị trường ASEAN, đồng thời Slovakia sẵn sàng trở thành cầu nối giúp Việt Nam thâm nhập thị trường các nước Liên minh châu Âu.

Phía Việt Nam: Chủ tịch Quốc hội Nông Đức Mạnh (1995), Phó Thủ tướng Trần Đức Lương (1994), Thứ trưởng Ngoại giao Nguyễn Văn Ngạnh (2001), Thứ trưởng Bộ Thương mại Lê Danh Vĩnh họp Ủy ban Hỗn hợp về Kinh tế (2001), Chủ nhiệm Ủy ban Ngân sách và Kinh tế Quốc hội Nguyễn Đức Kiên thăm và làm việc theo dự án của UNDP (2003), Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa (10/2005), Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết (12/2009), Khai trương trụ sở Sứ quán Việt Nam tại Slovakia (7/2011); Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Phương Nga (10/2012).

Phía Slovakia: Thủ tướng I-ô-dép Mô-ráp-chích (1994), Bộ trưởng Ngoại giao Ê-đua Cu-Can (8/2001), Tổng thống I-van Ga-xpa-rô-vích (10/2006), Tổng Vụ trưởng Vụ Chính trị Bộ Ngoại giao Rô-man Bu-zếch đã thăm tham khảo chính trị (12/2007), Tổng Vụ trưởng Vụ khu vực Bộ Ngoại giao Ma-ri-an Tô-ma-sích (7/2008), Chủ tịch Đảng Cộng sản Giô-dép Hờ-lích-va (7/2008), Quốc Vụ khanh Bộ Ngoại giao Đi-ana Sờ-trô-phô-va (8/2008), Thủ tướng Rô-bê Phi-sô (10/2008), Chủ tịch Quốc hội Pa-vôn Pa-sờ-ca (1/2010), Bộ trưởng Kinh tế Giu-rai Mít-sờ-cốp (4/2011); Thứ trưởng Quốc phòng Milos Koterec (3/2014); Chánh án Tòa án Tối cao Sterfan Harabin (6/2014).

Ngày Slovakia tại Việt Nam

Số người Việt Nam cư trú tại Slovakia có khoảng 5.000 người. Tại đây đã thành lập Hội người Việt Nam tại Slovakia, Hội Doanh nghiệp, Câu lạc bộ Cựu chiến binh, Câu lạc bộ người cao tuổi và Câu lạc bộ Phụ nữ. Việc kinh doanh của người Việt Nam tại Slovakia ngày càng gặp nhiều khó khăn do bị cạnh tranh, các quy định về thuế.... Quy chế nhập cảnh và cư trú của Slovakia đối với người nước ngoài ngày càng chặt chẽ hơn do Slovakia gia nhập EU.

Hợp tác thương mại

Quan hệ kinh tế chưa được phát triển như mong muốn do tiềm năng và nhu cầu của hai bên chưa thuận lợi, nhưng vẫn duy trì được mức độ thương mại khoảng trên hơn 100 triệu USD/ năm. Việt Nam xuất hàng dệt may, thực phẩm, nông, hải sản và nguyên liệu. Việt Nam nhập một số hóa chất và thiết bị lẻ.

Ủy ban liên Chính phủ Việt Nam – Slovakia được thành lập năm 1997, tháng 4/2001 Uỷ ban đã họp kỳ 2 tại Bra-ti-xla-va. Trong một số dịp, bạn chủ động nêu các lĩnh vực cụ thể có thể hợp tác như trong ngành năng lượng (sử dụng năng lượng hạt nhân), công nghiệp chế tạo máy và công nghiệp quốc phòng (máy xây dựng, máy làm đường, thiết bị thuỷ lực, máy cày, máy dệt, Việt Nam mua và cải tiến một số thiết bị quốc phòng của Slovakia), công nghiệp hóa chất và công nghiệp dược (sản xuất thuốc chữa bệnh và cung cấp trang thiết bị y tế…), công nghiệp chế biến da và sản xuất giầy da, giao thông vận tải (hiện đại hóa ngành đường sắt), xây dựng (hợp tác thiết kế và xây dựng cơ sở hạ tầng), nông nghiệp và thực phẩm (công nghệ bảo quản và chế biến rau quả, liên doanh xây dựng nhà máy bia ở Việt Nam). Các chương trình hợp tác kinh tế-thương mại hiện thời mang định hướng, để thực hiện được, đòi hỏi doanh nghiệp hai nước phải xúc tiến các dự án cụ thể.  Tổng kim ngạch XNK giữa Việt Nam – Slovakia giai đoạn 2007-2013 tăng 552,28 %.

Hợp tác đầu tư

Đầu tư của Slovakia vào Việt Nam còn chưa nhiều, từ năm 2010 Slovakia mới có dự án FDI đầu tiên tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký là 100 triệu USD, đứng thứ 36 trên tổng số 92 quốc gia và vùng lãnh thổ có FDI tại Việt Nam. Đến hết năm 2013, Slovakia tổng số dự án đã là 5 dự án với tổng vốn đăng ký là 235 triệu USD, đứng thứ 31/101 nước và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, trong đó có dự án xây dựng tổ hợp khách sạn văn phòng tại thành phố Hồ Chí Minh; dự án đầu tư xây dựng khu công nghiệp Lạc Thịnh, Hoà Bình với tổng giá trị 378 triệu euro.

Hợp tác trong các lĩnh vực khác

Giáo dục – đào tạo

Từ năm 2005, Chính phủ Slovakia đã cấp 2-3 học bổng đào tạo đại học và sau đại học toàn khóa cho ta. Năm 2009-2010, Chính phủ Slovakia cấp cho Việt Nam 2 suất học bổng sau đại học. Hiện nay hai Bên đang xem xét ký Thoả thuận hợp tác giáo dục – đào tạo giai đoạn 2010-2013.

An ninh - Quốc phòng

Quan hệ hợp tác Quốc phòng giữa hai nước rất tốt từ năm 1996 đến nay. 

Lao động

Trong các năm 2007-2009 có khoảng 1000 lao động Việt Nam sang làm việc tại đây, chủ yếu làm việc trong các nhà máy có vốn đầu tư nước ngoài. Năm 2010 do tác động của khủng hoảng kinh tế tài chính thế giới, một số chủ doanh nghiệp nhà máy Slovakia đã cắt giảm thuê lao động Việt Nam nên việc hợp tác trong lĩnh vực này tạm ngừng trong thời gian tới.

Lê Sáng