Nắn dòng tiền vào sản xuất

Dù có nhiều ý kiến ì xèo chuyện tín dụng tăng chóng mặt chỉ trong 2 tháng cuối năm 2014, nhưng dù sao con số đẹp 11% tăng trưởng tín dụng đến tháng 12 và mục tiêu cả năm 12-14% là hoàn toàn khả thi cũng mở ra hy vọng cho nguồn vốn năm 2015. Nhất là với cam kết của ngành NH nắn dòng tín dụng vào khu vực sản xuất để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Tiền neo vào phao trái phiếu

Phân tích kỹ bước nhảy vọt của tăng trưởng tín dụng thấy ngay điều đáng buồn là dòng tiền chưa tới được khu vực DN sản xuất mà coi trái phiếu như cái phao để bấu víu khả năng tăng trưởng.

Dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế cuối năm 2013 ước khoảng 3,47 triệu tỷ đồng. Mục tiêu tăng trưởng tín dụng 12% trong năm 2014 tương đương 416 ngàn tỷ đồng. Nếu đơn thuần nhìn vào những con số được tính toán chắc chắn các doanh nghiệp không khỏi mừng thầm. Bởi theo báo cáo của VCCI, đầu năm 2014, vẫn còn 391.547 doanh nghiệp đang hoạt động trên 764 ngàn doanh nghiệp đăng ký, như vậy trung bình mỗi doanh nghiệp có thể tiếp cận vay hơn 1 tỷ đồng.

Theo kế hoạch sẽ có 210 ngàn tỷ đồng trái phiếu Chính phủ (TPCP)  được huy động. Nhưng mục tiêu này cứ được điều chỉnh tăng dần:  232 ngàn tỷ và cuối cùng 262 ngàn tỷ đồng. Với lượng trái phiếu đáo hạn năm 2014 khoảng 72 ngàn tỷ đồng và giả thiết toàn bộ số tiền đáo hạn được tái đầu tư TPCP thì năm nay kênh đầu tư này hút thêm khoảng 190 ngàn tỷ đồng nếu kế hoạch huy động TPCP thành công. Thực tế sau 11 tháng, gần 230 ngàn tỷ đồng chảy vào TPCP mà người mua chủ yếu là các NH.

Kết quả, DN vẫn tiếp tục khó tiếp cận vốn tín dụng. DN nhỏ và vừa  chiếm 98% doanh nghiệp, nhưng tổng dư nợ chỉ chiếm 25%, tương đương 896 ngàn tỷ đồng.

Những con số này nói lên thực tế nguồn vốn đang đổ vào nguồn trái phiếu chính phủ quá lớn, trong khi đó, khu vực sản xuất, nơi tạo nên động lực tăng trưởng vẫn đói vốn kinh niên và vẫn điệp khúc khó tiếp cận nguồn vốn chưa biết đến bao giờ.

Làm sao tiền vào sản xuất?

Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành Kinh tế - Nguyễn Tiến Đông cho biết: Điểm nổi bật là cơ cấu tín dụng ngân hàng tiếp tục được “nắn” vào các lĩnh vực ưu tiên theo định hướng của Chính phủ như tam nông, xuất nhập khẩu, DN vừa và nhỏ…

Đây có thể coi là định hướng của NHNN đối với tín dụng 2015. Theo TS Trần Du Lịch - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, tăng trưởng tín dụng công bố như vậy là tín hiệu tốt. Tuy nhiên, điều DN cần là lãi suất trung, dài hạn phải tốt hơn: “Sức hấp thụ vốn của nền kinh tế chưa thực sự cải thiện được nhiều và DN vẫn đang gặp khó khăn. Nên dù một lượng cung vốn lớn đang được các ngân hàng sẵn sàng chờ thì sức cầu DN vẫn chưa sẵn sàng. Lãi suất trung, dài hạn vẫn còn cao và cần phải giảm thêm nữa”.

Trở lại vấn đề có hay không chuyện ngành NH “chạy” chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng, sử dụng “các biện pháp kỹ thuật” để đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng tín dụng vào những tháng cuối năm. Nhưng một điều không cần tranh luận là với phần lớn thời gian trầm lắng ảm đạm, tín dụng hỗ trợ tăng trưởng rất hạn chế. Chỉ riêng 3 tháng cuối năm tăng trưởng phi mã không có ý nghĩa nhiều với tăng trưởng của nền kinh tế. Tín dụng cần phải tăng trưởng đều trong các quý của năm, chứ không phải đến quý IV mới chạy nước rút như năm 2014.

Một điều dễ thấy khác là dòng tiền đổ quá nhanh vào chứng khoán và bất động sản, những lĩnh vực phi sản xuất với tăng trưởng 12%. Lý lẽ của NHNN cho rằng nếu so với cơ cấu tín dụng toàn nền kinh tế thì cơ cấu tỷ trọng tín dụng cho bất động sản và chứng khoán không lớn. Tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa tăng 13,5%/năm, tín dụng cho ứng dụng công nghệ cao cũng tăng được 14,8%, đối với nông nghiệp nông thôn ước năm 2014 tăng ở mức 12,8%...

NHNN cho biết, định hướng lâu dài thì tín dụng cho bất động sản, chứng khoán sẽ có kiểm soát để hướng dòng vốn bảo đảm đi trực tiếp vào sản xuất kinh doanh, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.  NHNN đã trình Dự thảo thay thế Nghị định 41 khả năng sẽ được ban hành vào đầu năm 2015. Theo đó Nghị định mới này sẽ là động lực quan trọng để khuyến khích các DN, thành phần kinh tế cũng như người dân mở rộng sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, từ đó nhu cầu vốn đi liền với cung ứng vốn cho lĩnh vực này cũng sẽ là lớn nhất. Đối với nông nghiệp nông thôn, trên cơ sở Nghị định mới thay thế Nghị định 41 thì dự kiến tín dụng cho lĩnh vực này sẽ ở mức 15%.

Bảo Châu