10:23:27 | 13/1/2015
Mặc dù đạt kim ngạch xuất khẩu 7,9 tỷ USD, tăng 18% so với năm 2013 và vượt 13% so với mục tiêu 7 tỷ USD, trong “mắt” các chuyên gia, năm 2014 chưa phải là năm thành công của ngành thủy sản Việt Nam. Bởi vì sự bứt phá ấy có đóng góp của 1 tỷ USD nguyên liệu thủy sản nhập khẩu trong năm 2014.
Mất cân đối
Năm 2014 cho thấy rõ nét tình trạng này. 1 tỷ USD nguyên liệu nhập khẩu đã góp phần thúc đẩy ngành chế biến thủy sản phát triển. Tuy nhiên điều đó có thể dẫn đến tình trạng lệ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu và nguy cơ mất cân đối giữa nuôi trồng và năng lực chế biến thủy sản trong nước. Theo Tiến sỹ Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu thủy sản đạt được những con số trên nhờ vào các mặt hàng tôm trăng trưởng hơn 32% và cua, ghẹ tăng gần 22% so với cùng kỳ năm trước; trong khi các mặt hàng chủ lực khác như cá tra chỉ tăng trưởng 0,6% và nhuyễn thể tăng 9,3%, riêng cá ngừ giảm 9% so với cùng kỳ năm trước.
Năm 2014, Việt Nam nhập khẩu nguyên liệu từ khoảng 100 thị trường trên thế giới. Mặt hàng tôm nhập khẩu chiếm tỷ trọng lớn nhất (khoảng 45,4% ), tiếp đó là cá ngừ (chiếm gần 12,4%), cá biển 276 (33,9%). Ấn Độ là nguồn cung ứng lớn nhất, chủ yếu là các sản phẩm tôm, cá ngừ tỷ trọng chiếm 34%. Nguồn cung lớn thứ hai là Đài Loan 7% và tiếp theo là Na Uy 6%.
Khó khăn từ khâu nguyên liệu đầu vào, kiểm soát chất lượng ở đầu ra thị trường đã khiến bức tranh xuất khẩu thủy sản năm 2014 trở nên méo mó. Một nghịch lý đã dần dần rõ ràng trong ngành thủy sản là tốc độ phát triển rất nhanh nhưng không tỷ lệ thuận với lợi nhuận đem lại cho cho người nuôi và doanh nghiệp chế biến.
Đối mặt nhiều khó khăn thách thức
Năm 2015 ngành thủy sản Việt Nam đặt mục tiêu xuất khẩu 8,5 tỷ USD. Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PNTT) Vũ Văn Tám, thách thức lớn nhất trong năm này chính là thị trường. Càng hội nhập sâu rộng, doanh nghiệp thủy sản càng đối diện với nhiều thách thức hơn. Với hàng loạt Hiệp định thương mại dự kiến sẽ được thông qua trong năm 2015 như: Hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP), Hiệp định thương mại mậu dịch tự do với các nước châu Âu, với Liên minh Hải quan, với Hàn Quốc và khối Asean... cánh cửa vào các thị trường tiềm năng sẽ rộng mở. Tuy nhiên đi kèm với đó là những thách thức như: cạnh tranh về giá cả, chất lượng, những hàng rào kỹ thuật, nhất là trong đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.... Bên cạnh đó xuất khẩu thủy sản trong năm 2015 sẽ bị ảnh hưởng rất lớn do các yếu tố thị trường hiện nay như giá dầu giảm mạnh, đồng Yên (Nhật Bản) mất giá,… khiến giá nhập khẩu tăng cao, người tiêu dùng những mặt hàng này sẽ bị ảnh hưởng.
Ngành thủy sản trong năm 2015 không chỉ gặp khó khăn đến từ hội nhập. Các vấn đề nội tại của ngành từ nhiều năm nay chưa được giải quyết triệt để cũng là lực cản lớn đối với sự phát triển của ngành; đó là tình trạng sử dụng hóa chất, chất cấm và thuốc kháng sinh trong nuôi trồng và chế biến; Tổn thất sau thu hoạch còn cao; Tổ chức sản xuất chậm đổi mới, sự hợp tác và liên kết còn yếu giữa đánh bắt, nuôi trồng, chế biến, tiêu thụ còn lỏng lẻo…....
Sự quyết liệt của ngành thủy sản trong năm 2015 là rất cần thiết nếu muốn đạt được mục tiêu tăng trưởng đề ra. Là chuyên gia hàng đầu về thị trường thủy sản, ông Nguyễn Hữu Dũng dự báo tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam năm 2015 sẽ đạt khoảng 8 tỷ USD, thấp hơn 0,5 tỷ USD so với mục tiêu Bộ Nông nghiệp đề ra.
Thanh Yên
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI
từ 11/11/2025 đến 30/11/2025
VCCI
English
