Cơ hội mang tên TPP

14:10:01 | 26/1/2015

Tiến trình đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) đang đi tới những bước cuối cùng. Sau phiên đàm phám vào giữa tháng 12/2014 tại Washington, Hoa Kỳ, TPP dự kiến được ký trong nửa đầu năm 2015.

Hiện đang có 12 nước tham gia đàm phán Hiệp định TPP, bao gồm Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Hoa Kỳ và Việt Nam. 12 nước thành viên đã hoàn thành vòng đàm phán thứ 20 cùng rất nhiều các phiên đàm phán nhóm.

Tham vọng của TPP là mở cửa thị trường toàn diện, cắt giảm gần như toàn bộ 100% thuế quan, trừ một số ít mặt hàng nhạy cảm xử lý qua kênh song phương, đàm phám dỡ bỏ các biện pháp hạn chế đầu tư và dịch vụ theo nguyên tắc chọn bỏ, mở cửa thị trường mua sắm công, dịch vụ tài chính.


Cơ hội từ việc mở cửa toàn bộ thị trường


Qua 20 phiên đàm phán chính thức, các nước tham gia đàm phán TPP đang hướng tới các gói cam kết thuế và đang tìm kiếm những kết quả mở cửa thị trường với một số loại hàng hóa có khả năng tạo thêm cơ hội cho doanh nghiệp và người lao động các nước TPP. Trong các lĩnh vực mua sắm chính phủ, doanh nghiệp nhà nước, môi trường và đầu tư, mục tiêu của các đoàn đàm phán là thu hẹp khoảng cách giữa các nước cho các vấn đề này.



Một số vấn đề còn bất đồng đến lúc này sẽ được Bộ trưởng phụ trách kinh tế 12 nước xây dựng một kế hoạch làm việc chung để thúc đẩy đàm phán và thống nhất về kết quả mà các bên có thể chấp nhận. Các bên sẽ tập trung vào mục tiêu đạt được gói cam kết mở cửa thị trường tiêu chuẩn cao, bảo đảm việc tiếp cận thị trường hàng hóa giữa các nước TPP một cách toàn diện, thực chất và gỡ bỏ hạn chế với nhiều lĩnh vực.


Các bên đàm phán hy vọng tiếp tục các nỗ lực để TPP có thể ký kết trong nửa đầu năm 2015. TPP được kỳ vọng đem lại đổi mới, nâng cao sức cạnh tranh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của các nước tham gia Hiệp định.


Trưởng đoàn đàm phán Chính phủ về TPP Trần Quốc Khánh đánh giá: Khi tham gia vào TPP, Việt Nam cũng như các nước đã đặt ra các lợi ích, nghĩa vụ của từng quốc gia và đều thống nhất, chỉ khi nào các bên đều có được sự cân đối giữa quyền lợi và nghĩa vụ, lúc đó TPP mới có thể kết thúc đàm phán.


Khi đàm phán TPP đang đi dần đến kết quả, câu hỏi của DN lúc này cần đặt ra là họ tận dụng cơ hội TPP như thế nào để đạt được bước phát triển vượt bậc, cũng như họ sẽ phải đối mặt với cạnh tranh cao hơn khi gỡ bỏ hàng rào thuế quan. Khi hiệp định TPP được ký kết, các nước sẽ gỡ bỏ 100 thuế nhập khẩu, trong đó tới 90%  là xóa bỏ ngay khi hiệp định có hiệu lực.


TPP được kỳ vọng thúc đẩy hội nhập và khả năng cạnh tranh, cam kết sâu hơn về các chuỗi sản xuất và cung ứng, thiết lập các nguyên tắc để bảo đảm rằng doanh nghiệp tư nhân có thể cạnh tranh bình đẳng với các doanh nghiệp nhà nước. hỗ trợ giải quyết việc làm bằng cách tạo thuận lợi hơn cho người lao động và doanh nghiệp ở các quy mô lớn và nhỏ. Tiến tới xây dựng cách thức về nâng cao tính minh bạch, quản trị công tốt và tăng cường những nỗ lực chống tham nhũng nhằm bảo đảm thương mại và đầu tư tăng trưởng song hành với lợi ích của người dân.

Gia tăng xuất khẩu vào thị trường Mỹ

Hoa Kỳ là nước có nhiều ảnh hưởng tới tiến trình đàm phán cũng như khi TPP chính thức được triển khai. Phạm vi đàm phán TPP cũng có mức rộng hơn so với Hiệp định song phương Việt Nam-Hoa Kỳ, nhất là bao gồm các lĩnh vực phi truyền thống.

TPP sẽ thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam sang nước tham gia hiệp định, đặc biệt là Mỹ, nhờ những cam kết mở cửa thị trường mạnh hơn, cao hơn so với những cam kết hiện có trong khu vực. Dự báo, nếu TPP được ký kết, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ có khả năng tăng lên mức trên 20% tổng kim ngạch xuất khẩu, đưa quốc gia này trở thành thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.

Ông Stuart Schaag, Tham tán thương mại, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Hà Nội cho rằng, Hoa Kỳ là một thị trường tiềm năng đối với Việt Nam, bởi đây là đất nước có nền kinh tế lớn trên thế giới và môi trường kinh doanh thuận lợi. Theo ông Nguyễn Hồng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Mỹ, Bộ Công Thương, khi TPP được ký kết, mức thuế quan sẽ được giảm về mức 0%, nhiều mặt hàng có lợi thế cạnh tranh tốt hơn.

Kể từ năm 2009 đến nay, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đã tăng gấp đôi, trong khi kim ngạch xuất khẩu của Hoa Kỳ sang Việt Nam tăng 61%.

Hoa Kỳ cũng là nhà đầu tư lớn của Việt Nam. TPP có thể giúp thúc đẩy nguồn vốn đầu tư từ Mỹ vào Việt Nam, đặc biệt trong một số lĩnh vực như phát triển các ngành công nghệ cao, nâng cao trình độ của các lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp. Điều này tạo khả năng cho Việt Nam tham gia tốt hơn vào chuỗi giá trị trong khu vực và trên toàn cầu.

Cơ hội lớn nhưng thách thức cũng không nhỏ. DN cần nâng cao khả năng nắm bắt cơ hội và đối phó với  nguy cơ bị trừng phạt thương mại. Theo ông Nguyễn Hồng Dương, tính bảo hộ cho sản xuất trong nước của thị trường Mỹ rất cao, đặc biệt đối với một số mặt hàng như nông sản, thực phẩm. Những rào cản thương mại, kỹ thuật của Mỹ ngày càng khắt khe và nếu thấy có dấu hiệu làm nguy hại tới sản xuất trong nước, lập tức họ sẽ bổ sung những quy định mới, điều luật mới để chống đối phó.

Hương Ly