Nông sản xuất khẩu liên tục bị nhà nhập khẩu cảnh báo

Hàng loạt các lô hàng nông sản bị các nhà nhập khẩu trả về, bị cảnh báo vì không đạt tiêu chuẩn, vi phạm các quy định vệ sinh, an toàn thực phẩm đang khiến các doanh nghiệp XK “ăn không ngon, ngủ không yên”. Năm nay, mục tiêu xuất khẩu toàn ngành nông sản là 32 tỷ USD, tuy nhiên, mục tiêu này rất khó trở thành hiện thực khi ngay từ quý I, kim ngạch xuất khẩu nông sản của nước ta có xu hướng giảm mạnh, kéo theo đà suy giảm chung của các mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực, như thủy sản, gạo, cà-phê, cao su...

Liên tục vi phạm

Việt Nam có nhiều sản phẩm nông sản xuất khẩu chủ lực, mang lại giá trị kim ngạch khá cao nhưng do sản xuất thủ công, manh mún nên chúng ta đang tỏ ra yếu kém trong việc kiểm soát chất lượng nông sản xuất khẩu. Mới đây, Ả-rập Xê-út đã đưa ra danh sách nhiều mặt hàng nông thủy sản xuất khẩu vào nước này bị từ chối do vi phạm quy định vệ sinh an toàn thực phẩm.

Đại sứ quán Ả-rập Xê-út tại Hà Nội vừa mới thông báo, trong thời gian từ cuối năm 2014 và đầu năm 2015, cơ quan quản lý nhập khẩu của nước này ghi nhận số lượng nông thủy sản nhập khẩu có xuất xứ Việt Nam bị từ chối nhập khẩu do vi phạm các quy định vệ sinh, an toàn thực phẩm, quy định về nhãn mác ngày càng tăng. Rất nhiều sản phẩm bị nhiễm khuẩn, nhiếm hóa chất, sai quy cách sản phẩm và sai quy định đóng gói. Phía Ả-rập Xê-út đề nghị các doanh nghiệp xuất khẩu nông sản, thực phẩm sang Ả-rập Xê-út cần phối hợp chặt chẽ với các đối tác nhập khẩu nhằm giải quyết các vướng mắc phát sinh, tuân thủ chặt chẽ các quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật, vệ sinh an toàn thực phẩm của các cơ quan chức năng Ả-rập Xê-út nhằm tránh các tổn thất cho doanh nghiệp.

Năm ngoái, nhiều 3 lô hàng rau thơm của các doanh nghiệp Việt Nam xuất sang EU bị trả lại, 11 lô hàng cá tra bị cơ quan thẩm quyền EU phát hiện dư lượng kháng sinh cấm sử dụng Nitrofurazone. Hầu hết các lô hàng này đều thuộc sở hữu của 4 doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu thủy sản lớn trong nước, gồm Công ty CP Thủy sản Bình An, Công ty CP Thủy sản Gò Đàng, Công ty CP Thủy sản Mê Kông và Công ty CP Thủy sản Hùng Vương.

Tháng 11.2014, các nhà nhập khẩu Hàn Quốc ra thông báo sẽ tăng cường kiểm soát mặt hàng cá tra nhập khẩu từ Việt Nam. Nguyên nhân là do cơ quan chức năng nước này phát hiện kháng sinh cấm sử dụng Nitrofuran và các dẫn xuất trong sản phẩm cá tra của Việt Nam nhập khẩu vào Hàn Quốc thời gian gần đây. Có đến 16 doanh nghiệp có lô hàng thủy sản xuất khẩu bị cơ quan thẩm quyền Nhật Bản cảnh cáo vì vi phạm quy định an toàn thực phẩm về dư lượng hóa chất, kháng sinh…

Cơ quan chức năng vào cuộc

Trước tình hình đáng báo động, Cục Bảo vệ thực vật đã thành lập ngay một đoàn thanh tra để kiểm tra lại toàn bộ quá trình kiểm dịch thực vật đối với nông sản xuất khẩu, nắm rõ các vi phạm như hiện nay là do cán bộ kiểm dịch tại các cửa khẩu làm chưa hết trách nhiệm, hay do trình độ kỹ thuật của các doanh… Bộ NN-PTNT đang tăng cường xây dựng hàng rào kiểm dịch để quản thật chặt hoạt động kiểm dịch đối với cả nông sản nhập khẩu và xuất khẩu. Đồng thời, Bộ NN-PTNT cũng đang soạn thảo một dự thảo thông tư về các điều kiện xuất khẩu rau quả sang thị trường EU.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, công tác tăng cường quản lý chất lượng vật tư nông nghiệp (VTNN), đảm bảo an toàn thực phẩm tiếp tục được xác định là nhiệm vụ trọng tâm của toàn ngành. Vì vậy, Bộ đã thực hiện được nhiều nhiệm vụ, tạo sự chuyển biến tích cực trong công tác quản lý chất lượng vật tư nông nghiệp, an toàn vệ sinh thực phẩm. Cụ thể, cơ chế, chính sách về quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm cơ bản được xây dựng đầy đủ và đồng bộ; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ được quan tâm hơn với nhiều hình thức phong phú hơn; duy trì và triển khai tốt các chương trình giám sát.

Đặc biệt là tăng cường kiểm tra đánh giá, phân loại cơ sở sản xuất kinh doanh vật tư nông nghiệp theo Thông tư 14/2011/TT-BNNPTNT; thanh, kiểm tra liên ngành, đột xuất một số sản phẩm thực phẩm có nguy cơ chứa chất độc hại vi phạm quy định về ATTP. Tổ chức triển khai các chương trình giám sát ATTP nông sản thủy sản theo kế hoạch; thực hiện triển khai Thông tư số 45/2014/TT-BNNPTNT ngày 03/12/2014 quy định việc kiểm tra cơ sở sản xuất, kinh doanh vật tư nông nghiệp và kiểm tra, chứng nhận cơ sở sản xuất, kinh doanh nông lâm thủy sản đủ điều kiện an toàn thực phẩm đối với đầy đủ các nhóm sản phẩm VTNN và nông lâm thủy sản, ưu tiên nhóm sản phẩm đang gây bức xúc về chất lượng, ATTP.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng sẽ tăng cường năng lực hệ thống kiểm tra, kiểm nghiệm, thanh tra chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm đối với sản phẩm nông lâm thủy sản, diêm nghiệp; chú trọng quản lý chất lượng vật tư đầu vào như giống, phân bón, chế phẩm chuyên dùng, chuyên ngành, đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng. Triển khai nâng cấp một số phòng kiểm nghiệm và xây dựng trung tâm kiểm nghiệm kiểm chứng đáp ứng yêu cầu khu vực và các nước tiên tiến trên thế giới.

Hương Giang