Thúc đẩy hợp tác nhiều mặt giữa Việt Nam và Kazakhstan

Vừa qua, tại trụ sở VCCI tại Hà Nội, Tiến sĩ. Đoàn Duy Khương, Phó chủ tịch VCCI đã có buổi tiếp Ngài H.E. Beketzhan Zhumakhanov, Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of the Republic of Kazakhstan in Vietnam. Mục đích của buổi gặp gỡ này là nhằm thảo luận các chương trình hợp tác, đầu tư phát triển giữa 2 nước, đặc biệt là trong việc xuất, nhập khẩu các mặt hàng trong lĩnh vực dệt may và nông nghiệp.

Kazakhstan là nước lớn thứ 2 trong SNG ( sau Nga) và là nước có mức tăng trưởng kinh tế cao nhất SNG. Kinh tế Kazakhstan páht triển khá bền vững ( trong giai đoạn 2004-2008, GDP tăng trung bình 8,4%). Kazakhstan là nước giàu tài nguyên thiên nhiên: khoáng sản, dầu mỏ và khí đốt, có nhiều tiềm năng phát triển nông nghiệp, đất đai rộng lớn phì nhiêu thích hợp cho phát triển trồng trọt và chăn nuôi. Công nghiệp khai thác, chế biến tài nguyên, chế tạo máy xây dựng, máy nông nghiệp, phương tiện vận tải và thiết bị quân sự là những ngành thế mạnh của Kazakhstan.

Sau khi Kazakhstan tuyên bố độc lập, VN công nhận Kazakhstan và 2 nước thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 26/9/1992. Ủy ban liên chính phủ VN và Kazakhstan về hợp tác kinh tế- thương mại và khoa học- kỹ thuật đã được thành lập và họp khóa I vào tháng 10/1997 tại Almaty. Hiện nay 2 nước đã tiến hành được 6 khóa họp của Ủy ban. Khóa họp 6 Ủy ban liên chính phủ VN- Kazakhstan về hợp tác kinh tế, thương mại và khoa học- kỹ thuật đã diễn ra vào ngày 12/11/2013, tại HN. Tại khóa họp này, 2 bên đã đánh giá việc thực hiện Biên bản khóa họp lần thứ 5 của Ủy ban liên Chính phủ, chương trình hành động chung giữa VN và Kazakhstan giai đoạn 2011-2013, các kết quả đạt được trong hợp tác song phương về kinh tế- thương mại và khoa học- kỹ thuật giữa VN và Kazakhstan thời gian qua; đồng thời xác định nguyên nhân khách quan và chủ quan ảnh hưởng tới sự phát triển hợp tác của 2 nước. Đồng thời, đề ra các giải pháp, biện pháp cụ thể nhằm tăng cường hợp tác song phương trong thời gian tới. Theo dự kiến, Khóa họp lần thứ 7 Ủy ban liên chính phủ VN- Kazakhstan sẽ được tiến hành vào quý 4/2015 tại Astana, Kazakhstan.

Để chủ động hơn nữa trong hợp tác song phương, Kazakhstan đã mở đại sứ quán CH Kazakhstan tại VN vào năm 2014.

Số liệu thống kê cho thấy, xét về tổng thể, quan hệ kinh tế, thương mại giữa VN và Kazakhstan hiện nay còn rất khiếm tốn. Tuy nhiên, trong các năm gần đây, kim ngạch thương mại song phương giữa VN và Kazakhstan đã có sự tăng trưởng khá tích cực.

Kim ngạch xuất nhập khẩu giữa 2 nước năm 2013 đạt 158 triệu USD, tăng 185% so với năm 2012, trong đó xuất khẩu của VN đạt 153,8 triệu USD ( tăng 213% so với năm 2012), xuất khẩu của Kazakhstan đạt 5,2 triệu USD ( giảm 63%).

Trong năm 2014, tổng kim ngạch thương mại song phương VN- Kazakhstan đạt 228,9 triệu USD. Trong đó xuất khẩu từ VN sang Kazakhstan đạt 218,4 triệu USD, tăng 42% so với năm 2014 và nhập khẩu từ Kazakhstan của VN đạt 10,5 triệu USD, tăng 2 lần so với năm 2013.

Các mặt hàng xuất khẩu chính của VN chủ yếu là điện thoại và linh kiện đi kèm, máy vi tính và linh kiện, hàng nông sản ( gạo, hạt điều, hạt tiêu); hàng thủy sản, máy móc phụ tùng và sắt thép các loại.

VN nhập khẩu từ Kazakhstan các sản phẩm: kim loại, quặng và khoáng sản.

Hiện nay, 2 nước đã ký kết một số hiệp định quan trọng, trong đó có Hiệp định về hợp tác kinh tế- thương mại, hợp tác trong lĩnh vực giáo dục, khuyến khích và bảo hộ đầu tư; tương trợ tư pháp trong lĩnh vực dân sự; Hiệp định về tránh đánh htuế 2 lần và ngăn ngừa việc trốn lậu thuế đối với các loại thuế đánh vào thu nhập; Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực dầu khí, tài nguyên và khoáng sản…

Trong những năm gần đây, hợp tác giữa VN và Kazakhstan trong lĩnh vực công nghiệp dầu khí đang có những tiến triển tích cực. Trong tháng 4/2012, lãnh đạo Petrovietnam và Tập đoàn dầu khí quốc gia Kazakhstan KazMunaiGaz đã ký thỏa thuận bổ sung gia hạn “ Thỏa thuận hợp tác chiến lược giữa PVN và KazMunaiGaz”, đồng thời bước đầu đã đạt được dự án hợp tác cụ thể thông quan thỏa thuận nghiên cứu chung tại khu vực Lô Usturt ( gần biên giới với Uzbekistan, nơi PVN đang triển khai hợp đồng dầu khí Lô Kossor). Tháng 9/2012, PetroVietnam và KazMunaiGaz đã ký biên bản ghi nhớ về việc tiến hành đàm phàn tiến tới ký kết hợp đồng dầu khí tại khu vực diện tích Lô Usturt. Hiện 2 bên đang nghiên cứu, đánh giá tài liệu và thống nhất chi phí. Petrovietnam đang đề nghị phía KazMunaiGaz cho phép thực hiện công tác địa chấn tự chọn tại khu vực này hoặc giảm thiểu chi phí mua tài liệu. Cùng với các dự án tại Kazakhstan và VN, Petrovietnam và PVEP cũng đang trao đổi với KazMunaiGaz về khả năng tham gia một số dự án tại nước thứ 3.

Ngoài ra, tại khóa học lần thứ 6 UBLCP VN- Kazakhstan về hợp tác kinh tế- thương mai và khoa hoc- kỹ thuật, hai bên đã thống nhất việc thiết lập quan hệ hợp tác giữa Tập đoàn CN Than- Khoáng sản VN và công ty SOVICO với đối tác Kazakhstan trong lĩnh vực khai thác chế biến khoáng sản cũng như xem xét khả năng hợp tác trong lĩnh vực sản xuất và chế biến bông, sợi tại Khu kinh tế đặc biệt Ontustik.

Theo VCCI, để thúc đẩy mối quan hệ hợp tác giữa 2 nước, VN và Kazakhstan cần tăng cường trao đổi các đoàn chính thức ở các cấp cũng như đoàn DN nhiều hơn trong thời gian tới để tăng cường hiểu biết, năm rõ thị trường thúc đẩy phát triển kinh tế- thương mại và khoa học- kỹ thuật; đồng thời đẩy nhanh quá trình đàm phán Hiện định thương mại tự do giữa VN và Liên minh hải quan Nga- Belarus- Kazakhstan nhằm phấn đấu ký kết Hiệp định này vào giữa năm nay; tiếp tục thực hiện thỏa thuận tại Khoa học 6 Ủy ban liên chính phủ; chuẩn bị tổ thức khóa họp lần thứ 7 của Ủy ban này trong năm nay để tiếp tục thúc đẩy hợp tác nhiều mặt giữa VN và Kazakhstan.

Quỳnh Chi