Việt Nam- Đức: Hợp tác phát triển

 “Việt Nam và Đức có nhiều tiềm năng hợp tác, đặc biệt là trong các lĩnh vực kinh tế, giáo dục, dạy nghề…”, Nguyên Đại sứ Đức tại Việt Nam, bà Jutta Frasch đã từng khẳng định như vậy về quan hệ hợp tác giữa hai nước.

40 năm qua, quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa Việt Nam và Đức ngày càng phát triển tích cực, sâu rộng, hiệu quả và toàn diện. Đặc biệt, quan hệ đối tác chiến lược Đức - Việt Nam, được thiết lập từ tháng 10/2011, đang phát triển nhanh chóng và hiệu quả trên các lĩnh vực. Đức là một trong những đối tác hàng đầu của Việt Nam tại Châu Âu, nhất là về thương mại - đối tác lớn nhất của Việt Nam.

Phải khẳng định rằng, trong lĩnh vực hợp tác phát triển, Việt Nam là một đối tác hợp tác phát triển quan trọng của Đức. Từ những năm 90, Đức đã hỗ trợ Việt Nam nhiều dự án phát triển với tổng kinh phí trên 1,8 tỷ ơ-rô, trong đó, Đức tập trung vào tăng trưởng kinh tế bền vững (còn gọi là tăng trưởng xanh), tăng cường năng lực cạnh tranh của ngành công nghiệp Việt Nam trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN được hình thành vào cuối năm 2015 thông qua tăng cường số lượng lao động có kỹ năng tay nghề.

Sự hợp tác phát triển Việt Nam - Đức được thực hiện chủ yếu bởi hai tổ chức là Ngân hàng Tái thiết Đức (KFW) và Cơ quan Hợp tác phát triển Đức (GIZ), tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực: đào tạo nghề (đặc biệt mô hình đào tạo nghề kép nổi tiếng của Đức), môi trường (đa dạng sinh học và bảo vệ bờ biển), năng lượng (sử dụng năng lượng hiệu quả và năng lượng tái tạo).

Đặc biệt, Đức là một trong những nước cung cấp ODA lớn và thường xuyên cho Việt Nam, xác định Việt Nam là một trong các nước trọng tâm nhận ODA Đức ở Châu Á. Từ năm 1990 đến nay, Đức đã hỗ trợ khoảng 1,5 tỷ Euro cho Việt Nam. Ngay cả trong giai đoạn khó khăn do khủng hoảng kinh tế hiện nay, Đức vẫn quyết định không cắt giảm viện trợ ODA cho Việt Nam. Trong năm 2011-2012, Đức cam kết hỗ trợ Việt Nam 289,2 triệu Euro, trong đó 267 triệu Euro dưới hình thức hợp tác tài chính và 22,2 triệu Euro hợp tác kỹ thuật. ODA của Đức cho Việt Nam tập trung vào 3 lĩnh vực: phát triển kinh tế bền vững và đào tạo nghề; bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu; y tế.

Trong nhiều năm liền, Đức là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam trong Liên hiệp châu Âu (EU). Hiện nay, Đức xếp thứ 22/101 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, với 232 dự án còn hiệu lực và tổng vốn đăng ký đạt 1,25 tỷ USD. Năm 2014, tổng kim ngạch thương mại 2 chiều là 7,8 tỷ USD, trong đó, Việt Nam xuất khẩu sang Đức tổng trị giá 5,18 tỷ USD (tăng 5,3% so với năm 2013) và Đức xuất khẩu 2,62 tỷ USD sang Việt Nam (tăng 6,5%). Những mặt hàng Việt Nam xuất khẩu mạnh sang Đức là các sản phẩm dệt may, giày dép, nông sản, như cà phê và hạt tiêu, hải sản; đồ gỗ và đồ điện tử. Việt Nam nhập khẩu từ Đức chủ yếu là máy móc, ô-tô, phụ tùng trang thiết bị máy móc cũng như các sản phẩm của ngành công nghiệp hóa chất. Các hệ thống máy móc cao cấp gắn liền với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của Việt Nam được kỳ vọng sẽ làm gia tăng nhu cầu của Việt Nam đối với máy móc và trang thiết bị do Đức sản xuất.

Hiện có gần 200 doanh nghiệp của Đức đang hợp tác đầu tư tại Việt Nam với số vốn đạt khoảng 1,37 tỉ USD.  Năm 2014, các doanh nghiệp Đức đầu tư vào Việt Nam khoảng 160 triệu USD, đứng thứ 16 trong tổng số các quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư trực tiếp vào Việt Nam. Đầu tư của Đức chủ yếu tập trung vào các ngành sản xuất công nghiệp, dịch vụ kỹ thuật, dịch vụ bán lẻ, công nghệ phần mềm, thông tin truyền thông, dịch vụ ngân hàng, tài chính, bảo hiểm v.v.. phân bố ở 22 tỉnh, thành của Việt Nam, trong đó tập trung tại Tp. Hồ Chí Minh, Hà Nội, Bình Dương và Đồng Nai.

Nhiều tập đoàn kinh tế hàng đầu của Đức, như Siemens, Deutsche Bank, Deutsche Telekom, BMW, Mercedes, Audi,... đang kinh doanh hiệu quả tại Việt Nam, nâng tổng giá trị đầu tư trực tiếp của các doanh nghiệp Đức tại Việt Nam đến nay lên hơn 1 tỷ USD. Với mục tiêu thúc đẩy và gia tăng cơ hội kinh doanh giữa hai nước Việt Nam và Đức, Hiệp hội các doanh nghiệp Đức tại Việt Nam (GBA), một trong những hiệp hội doanh nghiệp có thâm niên lâu năm nhất, là thành viên đồng sáng lập nên Phòng Thương mại châu Âu (EUROCHAM) tại Việt Nam, đã mở rộng thêm với 168 thành viên là các công ty Đức đang hoạt động tại Việt Nam.

Đáng chú ý, TP.HCM là địa phương nhận được nhiều sự hỗ trợ và hợp tác từ Đức, đây là thành phố được đánh giá cao về sự phát triển năng động, mạnh mẽ với vai trò trung tâm kinh tế lớn nhất của Việt Nam. Những dự án của Đức tại TP.HCM như tuyến metro số 2 sẽ sớm được triển khai. Dự án Ngôi nhà Đức với tổng số vốn đầu tư ước khoảng 80 triệu USD cũng sẽ sớm hoàn thành vào năm 2017. Đây sẽ là nơi tập trung các cơ quan của Đức như Tổng lãnh sự, Phòng Thương mại và Công nghiệp, Viện Gớt và văn phòng của các doanh nghiệp Đức. Bên cạnh đó, việc thiết lập đường bay thẳng TPHCM – Frankfurt từ năm 2005 cùng với những cam kết chính trị mạnh mẽ và hành lang pháp lý ngày càng thuận lợi, đã tạo đà cho kim ngạch trao đổi mậu dịch hai chiều TPHCM và Đức tăng mạnh. Hiện nay, Đức đang là bạn hàng lớn cũng như là một trong những thị trường xúc tiến thương mại, đầu tư trọng điểm của TPHCM. Bên cạnh đó, Đức cũng là nước hỗ trợ nhiều dự án hạ tầng, giáo dục quan trọng cho thành phố như trường Quốc tế Đức, Học viện Công nghệ Đức - Việt…

Có thể tin tưởng rằng, hướng tới kỷ niệm 40 thiết lập quan hệ ngoại giao và trong thời gian tới, VN và Đức sẽ thúc đẩy quan hệ song phương phát triển mạnh mẽ hơn nữa, tương xứng với tiềm năng và thế mạnh của mỗi nước. Nhiều đoàn doanh nghiệp Đức sẽ tiếp tục tìm kiếm cơ hội đầu tư, hợp tác kinh doanh tại Việt Nam, tạo thêm những động lực to lớn cho sự tăng trưởng kinh tế của Việt Nam.

Quỳnh Chi