Mối lợi khi tỷ giá tăng

Bên cạnh những doanh nghiệp lỗ nặng vì đã vay nợ lượng ngoại tệ lớn, các doanh nghiệp xuất khẩu đã cảm nhận được vị ngọt của tỷ giá tăng.

Nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu, điều chỉnh tỷ giá là 1 nhân tố tác động tích cực với xuất khẩu. Việc nới rộng biên độ tỷ giá sẽ có tác động trực tiếp giúp mặt hàng nông sản của Việt Nam như gạo, thủy sản… có giá xuất khẩu rẻ hơn, tăng tính cạnh tranh hơn.

Nếu cứ giữ tỉ giá như trước thì hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam tại thị trường thứ ba sẽ giảm sức cạnh tranh. Bởi vậy động thái tăng tỉ giá vừa để bù đắp phần thâm hụt ở thị trường thứ ba trong xuất khẩu, vừa dựng lên một hàng rào kỹ thuật để hạn chế việc hàng hóa giá rẻ của Trung Quốc tràn vào thị trường Việt Nam, bảo vệ sản xuất hàng hóa trong nước.

Tỷ giá tăng cũng đem lại lợi nhuận bất ngờ cho một số DN. Ngành dệt may bất ngờ tăng lợi nhuận đáng kể, trên sàn chứng khoán có tới hơn 80% DN có lãi tăng gấp rưỡi trở lên trong 6 tháng đầu năm. Nguyên nhân là các DN dệt may xuất khẩu và thu được USD, quy đổi ra tỷ giá, họ có được lợi nhuận đáng kể.

Báo cáo của Hiệp hội dệt may Việt Nam cho thấy, 6 tháng đầu năm 2015, kim ngạch xuất khẩu của ngành duy trì tăng trưởng mức 2 con số, đạt 12,18 tỷ USD, tăng 10,26% so với cùng kỳ 2014.

Xem xét trường hợp Công ty cổ phần Sản xuất kinh doanh xuất nhập khẩu Bình Thạnh, báo cáo 6 tháng sau soát xét, doanh thu giảm nhẹ  với 515 tỷ đồng nhưng lợi nhuận sau thuế lại tăng 127,5% so với cùng kỳ. Chi phí lãi vay, quản lý DN giảm mạnh, trong khi thu.  6 tháng đầu năm công ty được lợi từ tỷ giá nên doanh thu từ hoạt động tài chính đã tăng 104%, góp phần gia tăng lợi nhuận.

Cũng có mức lãi tăng đột biến, Công ty cổ phần Sản xuất thương mại may Sài Gòn, báo cáo hợp nhất nửa niên độ đầu năm cũng cho thấy, doanh thu đạt 656 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 49 tỷ đồng, lần lượt tăng 11% và 88,5% so với cùng kỳ năm ngoái.

Tập đoàn Dệt may Việt Nam, 6 tháng đầu năm báo lãi sau thuế 228 tỷ đồng, tăng 19% so với cùng kỳ.

Ngoài nguyên nhân tỷ giá tăng mạnh khiến doanh thu từ hoạt động tài chính tăng, năm nay ngành dệt may có thị trường ổn định, một số quốc gia nhập khẩu đón đầu các hiệp định thương mại  như FTA, TPP nên gia tăng đơn hàng. Với hoạt động kinh doanh thuận lợi như hiện nay, hết năm ngành dệt may có thể đạt kim ngạch xuất khẩu 27,5 tỷ USD.

Việt Nam nhập khẩu nhiều phân bón, nhập khẩu phân bón 8 tháng đầu năm 2015 tăng 15,7% về số lượng và tăng 14,2% về trị giá so với cùng kỳ năm 2014. Tỷ giá tăng làm giá nhập khẩu cao, nên các nhà sản xuất trong nước có lợi thế cạnh tranh hơn. 8 tháng đầu năm 2015, ước sản lượng phân đạm Ure đạt 1.431,3 nghìn tấn, tăng 0,7% so với cùng kỳ năm 2014; phân NPK khoảng 1.675,4 nghìn tấn, tăng 2,9% so với cùng kỳ năm 2014. Trong đó, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam có sản lượng phân Ure 8 tháng đầu năm ước đạt 375,3 nghìn tấn, tăng 9,1% so với cùng kỳ năm 2014. Bộ Công Thương cho rằng với diễn biến của thị trường phân bón hiện nay, các nhà sản xuất phân bón nội địa tại Việt Nam đang có lợi thế, nhất là nhà máy sản xuất Ure và DAP.

Ông Nguyễn Hoài Nam - Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cũng đánh giá việc điều chỉnh tỷ giá của NHNN là rất kịp thời và hỗ trợ tốt cho hoạt động xuất khẩu của DN. 

Đối với ngành thủy sản, nhiều thị trường đang rất khó khăn vì đồng tiền các nước đều giảm giá như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc… Trước đây 1 Euro tương đương 1,3-1,4 USD, nay cũng 1 euro chỉ bằng 1,05 USD. Các đối thủ cạnh tranh như Ấn Độ, Thái Lan cũng giảm giá mạnh đồng tiền Vì vậy, giá thủy sản xuất khẩu của Việt Nam phải bán cao hơn tương đối so với giá thủy sản cùng loại tại các thị trường này dẫn đến khó cạnh tranh. Bên cạnh đó, các khách hàng đều ép giá xuống 10 – 15%. Việc điều chỉnh tỷ giá lần này gỡ khó cho con cá con tôm của Việt Nam khi cạnh tranh đang trong thế khó.

Đối với mặt hàng nông sản quan trọng hàng đầu của Việt Nam là lúa gạo, tỷ giá tăng cũng có lợi. Sản phẩm gạo 5% tấm xuất khẩu, trước khi chưa nới tỉ giá, giá vốn khoảng 340 USD/tấn. Nay với việc nới biên độ lên +/-3% thì giá vốn của loại gạo này còn 335 USD/tấn. Đây là tin tốt đối với ngành xuất khẩu gạo Việt Nam để có thể cạnh tranh với các nước.

Tuy nhiên, lợi ích từ biến động tỷ giá sẽ không kéo dài lâu. Việt Nam vẫn cạnh tranh với Trung Quốc, từ mặt hàng cho tới thị trường xuất khẩu. Việt Nam với vị thế trong chuỗi cung ứng của thế giới sẽ còn tiếp tục nhập khẩu máy móc và nguyên vật liệu từ Trung Quốc để phục vụ cho sản xuất và xuất khẩu. Chính vì vậy khó để phân định rõ cái lợi và cái thiệt của doanh nghiệp.

Về xuất khẩu, Việt Nam sẽ có lợi thế tương đối về giá nhưng các bạn hàng cũng sẽ nhanh chóng yêu cầu người bán điều chỉnh giá để có thể cùng hưởng lợi từ việc Việt Nam điều chỉnh tỷ giá.

Chính vì vậy, thuận lợi trước mắt cần được các DN nắm bắt, song về lâu về dài, DN xuất khẩu vẫn phải đầu tư vào chất lượng, từ đó nâng cao lợi thế cạnh tranh và vị thế của hàng Việt Nam.

Lê Minh