14:34:28 | 27/11/2015
Thông tin này đã được ông Dương Hoàng Minh – Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường Châu Âu (Bộ Công Thương) cho biết tại Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam-Liên minh Kinh tế Á-Âu diễn ra sáng nay (25/11) tại Hà Nội. Sự kiện do VCCI phối hợp với Ủy ban Kinh tế Á-Âu tổ chức.
Hướng tới việc tham gia các thị trường ngoại khối
Phát biểu tại diễn đàn, ông Đoàn Duy Khương – Phó Chủ tịch VCCI cho biết, hội nhập kinh tế quốc tế là một chiến lược phát triển của Việt Nam. Việt Nam và các nước ASEAN cũng vừa tuyên bố thành lập AEC. Việt Nam cũng đã ký kết đàm phán TPP với 11 nước khu vực Châu Á – TBD. “Như vậy hợp tác giữa chúng ta không chỉ dừng lại ở các thị trường nội khối của nhau mà còn hướng tới tham gia các thị trường ngoại khối thông qua việc tích hợp các thế mạnh trong việc xây dựng và tham gia vào chuỗi giá trị sản phẩm khu vực và toàn cầu như ASEAN” – Phó Chủ tịch VCCI nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch VCCI Đoàn Duy Khương phát biểu tại diễn đàn
Thứ trưởng Bộ phát triển Kinh tế Liên bang Nga, ông Alexey Likhachev cho rằng, diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam – Liên minh Kinh tế Á – Âu được tổ chức lần này là diễn đàn kinh tế đầu tiên giữa hai bên khi Hiệp định Thương mại tự do FTA hai bên chính thức có hiệu lực. Ông Alexey Likhachev cũng cho rằng, FTA sẽ là cơ sở tạo thúc đẩy quan hệ kinh tế thương mại, nhằm tạo dự án đầu tư mang tính công nghiệp hấp dẫn. Ông Alexey Likhachev cũng nhận định, Việt Nam là cầu nối quan trọng giữa 2 khu vực kinh tế ASEAN và Á Âu. Do đó doanh nghiệp hai bên nên tận dụng tối đa hiệp định này.
Trình bày quan điểm của Việt Nam đối với FTA, ông Dương Hoàng Minh – Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường Châu Âu (Bộ Công Thương) cho biết, ngay sau khi Hiệp định FTA có hiệu lực thì gần 90% dòng thuế của hai bên sẽ được cắt, giảm về 0%, tương đương 90% kim ngạch thương mại song phương hiện nay. Trong đó, Việt Nam đồng ý cắt giảm thuế quan đối với 87,7% tổng số dòng thuế, tương đương với 94,4% tổng kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Liên minh Kinh tế Á-Âu, trong đó, tỷ lệ xoá bỏ thuế quan ngay là 52,4%.
Ông Minh nhận định, với cam kết cắt giảm thuế quan của Việt Nam, FTA sẽ giúp tăng cường khả năng cạnh tranh cho hàng hóa của Liên minh đang xuất khẩu sang Việt Nam, đồng thời tạo điều kiện để các hàng hóa mới khác của Liên minh thâm nhập thị trường Việt Nam.
Về phần mình, Liên minh cam kết mở cửa thị trường ở các mức độ khác nhau đối với 87,4% tổng số dòng thuế, tương đương 90,5% tổng kim ngạch nhập khẩu trung bình từ Việt Nam trong 3 năm từ 2010 đến 2012. Trong đó, 84,7% số dòng thuế được cam kết xoá bỏ thuế hoàn toàn theo lộ trình, tối đa trong 10 năm, 2,7% số dòng thuế mở cửa một phần.
Bên cạnh đó, Hiệp định cũng quy định các điều khoản về hợp tác trong các lĩnh vực như phòng vệ thương mại, quy tắc xuất xứ, hợp tác hải quan và tạo thuận lợi cho thương mại, các rào cản kỹ thuật đối với thương mại (TBT), các biện pháp vệ sinh an toàn thực phẩm và kiểm dịch động thực vật (SPS), bảo vệ sở hữu trí tuệ, phát triển bền vững, thương mại điện tử, mua sắm chính phủ, thương mại dịch vụ…
Với phạm vi toàn diện như trên, ông Minh nhận định, Hiệp định là khung khổ pháp lý thuận lợi để các doanh nghiệp Việt Nam và Liên minh tăng cường hợp tác kinh tế – thương mại và đầu tư.
Khuyến nghị cho doanh nghiệp
Tuy nhiên, ông Minh cũng cho rằng, để có thể tận dụng được các cơ hội mà Hiệp định VN-EAEU FTA mang lại, doanh nghiệp hai bên cần hết sức chú trọng tới một số vấn đề sau:

Toàn cảnh Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam – Liên minh Kinh tế Á – Âu
Thứ nhất, cần nghiên cứu kỹ các quy định và cam kết của Hiệp định để có thể thụ hưởng một cách hiệu quả các ưu đãi, đồng thời chuẩn bị kế hoạch nâng cao khả năng cạnh tranh để phù hợp với lộ trình cắt giảm thuế quan của hai Bên. Bộ Công Thương Việt Nam đã và đang cùng với VCCI, các Bộ, ngành liên quan triển khai công tác tuyên truyền phổ biến kết quả Hiệp định cho các doanh nghiệp trên toàn quốc.
Thứ hai, khoảng cách địa lý là một trở ngại đáng kể và các doanh nghiệp Việt Nam cần phải khảo sát kỹ lưỡng các tuyến đường phương tiện vận tải và kho tàng bến bãi để đảm bảo có chi phí cạnh tranh thấp nhất.
Thứ ba, hiện nay khâu thanh toán song phương có phần gặp khó khăn. Các doanh nghiệp cần có quan hệ chặt chẽ với các ngân hàng, tìm hiểu kỹ những dự án hợp tác song phương trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, đặc biệt là Dự án thanh toán bằng đồng nội tệ do Ngân hàng Đầu tư Phát triển Việt Nam và Ngân hàng Ngoại thương Nga, để giải quyết những khó khăn trong khâu thanh toán hiện nay giữa Việt Nam và các nước thành viên Liên minh.
Thứ tư, Liên minh là thị trường có yêu cầu cao về vệ sinh, an toàn thực phẩm. Vì vậy, để khai thác thành công thị trường này, các nhà xuất khẩu Việt Nam phải đạt trình độ kỹ thuật phù hợp, trong đó có việc học tập và nâng cao trình độ tiếng Nga, đầu tư nâng cao chất lượng sản phẩm và năng lực cạnh tranh.
Từ tháng 3/2013 Việt Nam và Liên minh Hải quan Nga, Belarus, Kazakhstan (nay là Liên minh Kinh tế Á – Âu) đã khởi động và tiến hành đàm phán Hiệp định Thương mại tự do FTA. Sau hơn 2 năm đàm phán, ngày 29/5/2015 tại Cộng hòa Kazakhstan, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã cùng Thủ tướng các quốc gia thành viên Liên minh kinh tế Á – Âu và Chủ tịch Ủy ban Kinh tế Á – Âu ký kết Hiệp định Thương mại tự do quan trọng này.
Liên minh cam kết sẽ cắt giảm và xóa bỏ một số dòng thuế đối với các nhóm hàng quan trọng của Viêt Nam. Cụ thể: Đối với thủy sản, 95% số dòng thuế sẽ được xóa bỏ thuế nhập khẩu theo lộ trình 10 năm, trong đó 71 % số dòng thuế sẽ được giảm về 0% ngay khi Hiệp định có hiệu lực. Đối với các sản phẩm dệt may, 95% số dòng thuế sẽ được giảm và xóa bỏ thuế nhập khẩu, trong đó 42% số dòng thuế sẽ được giảm về 0% theo lộ trình 10 năm. Đối với các sản phẩm giày dép, 77% số dòng thuế sẽ được cắt giảm và xóa bỏ thuế nhập khẩu, trong đó 73% số dòng thuế sẽ được xóa bỏ theo lộ trình 5 năm.
Hồ Hường (DDDN)
từ ngày 18 – 19/12/2025
VCCI