Xuất khẩu “tạm hài lòng” với kết quả nửa đầu 2016

Kim ngạch xuất khẩu 6 tháng đầu năm ước đạt 82,24 tỷ USD, tăng 5,9% so với cùng kỳ năm 2015 (6 tháng năm 2015 tăng 9,2% so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng thấp chủ yếu do giá xuất khẩu giảm 6,3%, bao gồm cả giảm giá dầu thô và giá xuất khẩu hàng công nghiệp chế biến.

Theo Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh, mức tăng chưa đến 6% của xuất khẩu là thấp, kể cả xem xét tương quan với mức tăng GDP của năm nay, đặc biệt là mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 10% của năm 2016.

Tuy nhiên, trong bối cảnh cả cung trong nước và cầu nước ngoài cùng giảm sút, giá xuất khẩu lại duy trì ở mức thấp thì tốc độ này là khá tích cực, đặc biệt là nếu so sánh với các nước trong khu vực (đều có xuất khẩu, nhập khẩu tăng trưởng âm hoặc chỉ đạt mức tương đương năm trước. Ví dụ: 4 tháng đầu năm 2016, kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc giảm 7,6%; Ấn Độ xuất giảm 8%; Braxin giảm 3,4%; Indonesia giảm 13,6%).  

Đánh giá về tình hình xuất khẩu, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cho rằng nhìn trong bối cảnh thiên tai hạn hán nghiêm trọng, tàn phá nhiều tỉnh tại miền Trung, Tây nguyên. Tại miền Bắc, trong những tháng đầu năm, trâu bò chết do nhiệt độ xuống thấp, thì con số 82,24 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu trong 6 tháng qua là một nỗ lực lớn.

Theo Bộ Công Thương, nhóm hàng nông sản, thủy sản có kim ngạch xuất khẩu tăng 6%, đây là mức tăng trưởng cao so với cùng kỳ (cùng kỳ năm ngoái giảm 8,9%). Mức tăng thêm 116 triệu USD so với cùng kỳ của nhóm này mặc dù có ý nghĩa trong việc đóng góp vào tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu chung, nhưng quan trọng hơn là đã cho thấy năng lực sản xuất và khai thác thị trường của doanh nghiệp Việt Nam vẫn đang rất tích cực, đặc biệt là trong bối cảnh sụt giảm về cầu trên thế giới. Đây là yếu tố quan trọng góp phần kim ngạch xuất khẩu của nhóm này trong 6 tháng cuối năm.

Nhóm hàng nhiên liệu, khoáng sản có kim ngạch xuất khẩu giảm 38,7% so với cùng kỳ năm 2015 chủ yếu do xuất khẩu dầu thô giảm mạnh cả về lượng và giá xuất khẩu.

Ông Nguyễn  Vũ Trường Sơn - Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) nhận định dầu khí là ngành có sự ảnh hưởng lớn nhất vì giá dầu thế giới có thời điểm chỉ còn 27 USD/thùng, khiến các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thăm dò dầu khí bị ảnh hưởng trực tiếp, tác động tiêu cực đến các đơn vị dich vụ dầu khí.

Đối với nhóm hàng công nghiệp chế biến, đây là nhóm hàng có độ nhạy cao với tổng cầu và khi tổng cầu suy giảm sẽ chịu ảnh hưởng lớn hơn nhóm nông sản. Với mức tăng trưởng không cao so với cùng kỳ đã không thể là cứu cánh để kéo kim ngạch xuất khẩu chung của cả nước tăng lên.

Thêm vào đó, các doanh nghiệp dệt may, da giày cũng đang gặp khó khăn bởi tình trạng thiếu đơn hàng; một số đơn hàng số lượng lớn, gia công đơn giản, không yêu cầu chất lượng cao, khách hàng chuyển sang một số nước như Bangladesh, Campuchia...

Hoa Kỳ tiếp tục là thị trường xuất khẩu lớn nhất và vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng. Tốc độ tăng KNXK 6 tháng đầu năm vào thị trường này đạt 12,8% (cùng kỳ năm trước đạt 18,6%), chiếm tỷ trọng 21,5% tổng KNXK cả nước. Tiếp đến là thị trường EU tăng 9,8% ; Trung Quốc tăng 14,3% …

Trong bối cảnh nhu cầu nhập khẩu của các thị trường chủ lực vẫn ở mức thấp, sự sụt giảm giá của hàng hóa trên thị trường thế giới, sản lượng xuất khẩu tuy còn dư địa nhưng không thể đột biến do nhiều mặt hàng đã đến ngưỡng, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chỉ đạo Bộ Công thương tập hợp kiến nghị của các ngành thủy sản, dệt may, dầu khí… để kịp thời có những tháo gỡ vướng mắc, điều chỉnh hỗ trợ các doanh nghiệp trong sản xuất, kinh doanh, hoàn thành mục tiêu tăng trưởng trong 6 tháng cuối năm.

Bộ Công Thương cũng thực hiện những giải pháp như tiếp tục xử lý gỡ bỏ các rào cản kỹ thuật bất hợp lý mà một số nước đang áp dụng đối với các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam; Tăng cường các chương trình xúc tiến thương mại và quảng bá sản phẩm tại Hoa Kỳ và các thị trường thuộc EU; T ổ chức làm việc với bên liên quan để nhận diện và xử lý dứt điểm các vướng mắc về thủ tục xuất nhập khẩu; Tiếp tục triển khai có hiệu quả và có trọng tâm Đề án “Thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam tham gia trực tiếp vào mạng phân phối nước ngoài giai đoạn đến năm 2020”…

Hương Ly