Việt Nam- Ấn Độ: Hướng đến kim ngạch 15 tỷ USD vào năm 2020

Việt Nam và Ấn Độ sẽ kỷ niệm 45 ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (7/1/1972-7/1/2017) và 10 năm thiết lập đối tác chiến lược trong năm tới. Trên nền tảng quan hệ chính trị tốt đẹp, Việt Nam và Ấn Độ đã thảo luận và thống nhất nhiều biện pháp nhằm đưa quan hệ đối tác chiến lược phát triển sâu rộng hơn nữa, đáp ứng kỳ vọng của lãnh đạo và nhân dân hai nước.

Ấn Độ là một quốc gia có lịch sử phát triển từ rất lâu đời với nền văn minh sông Ấn, sông Hằng nổi tiếng và là nơi phát nguyên của nhiều tôn giáo lớn trên thế giới. Là quốc gia lớn nhất của khu vực Nam Á, sau khi giành được độc lập năm 1947, Ấn Độ đã xây dựng nền kinh tế tự lực, tự cường trên cơ sở kế hoạch hóa. Đến nay, Ấn Độ đã trở thành một trong các nước có nền kinh tế lớn trên thế giới, với số lượng dân cư đông đảo đứng thứ hai thế giới, Ấn Độ ngày càng có vai trò quan trọng trong đời sống quốc tế cả về chính trị, an ninh và kinh tế thương mại.

Việt Nam và Ấn Độ ký Hiệp định hợp tác kinh tế và thương mại ngày 26/2/1978 và ký lại ngày 8/3/1997. Hai bên nhất trí dành cho nhau chế độ ưu đãi tối huệ quốc (MFN) về giấy phép XNK, thuế hải quan cũng như tất cả các loại chi phí và thuế khác áp dụng cho việc nhập khẩu, xuất khẩu hoặc quá cảnh hàng hóa. Đồng thời dành cho nhau sự ưu đãi không thấp hơn mức dành cho bất kỳ nước nào trong việc cấp giấy phép xuất nhập khẩu. Điều này có nghĩa hàng hóa của Việt Nam và Ấn Độ được dành sự đối xử không kém thuận lợi hơn sự đối xử mà hai nước dành cho các nước khác.

Năm 1982, hai nước lập Ủy ban hỗn hợp về hợp tác kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật (UBHH). Đây là cơ chế quan trọng giúp hai bên trao đổi và thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác khác nhau, trong đó có việc xây dựng Chương trình hành động 3 năm 1 lần. Đến nay, UBHH đã họp 13 kỳ.

Hiện nay, Ấn Độ nằm trong top 10 đối tác thương mại của Việt Nam. Khối lượng giao dịch Việt - Ấn vượt 9 tỷ USD trong năm tài chính 2014-2015. Năm 2015, thương mại hai chiều tăng hơn 5 lần trong 10 năm qua, đạt 5,5 tỷ USD. Cả hai bên đã nhất trí với mục tiêu thương mại mới 15 tỷ USD trong năm 2020.

Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Ấn Độ, gồm: điện thoại di động; máy móc thiết bị và phụ tùng; máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; cà phê, cao su tự nhiên, hạt tiêu, phương tiện vận tải và phụ tùng, hóa chất, chất dẻo nguyên liệu và sản phẩm, quặng và khoáng sản, hạt điều, gỗ và sản phẩm gỗ, sản phẩm dệt may, sợi, vải, quế…

Các mặt hàng nhập khẩu chính từ Ấn Độ gồm thủy sản, bông, máy móc thiết bị dụng cụ phụ tùng, dược phẩm, sắt thép các loại…

Ấn Độ có nền công nghiệp khá phát triển với những ngành công nghiệp chủ chốt như: chế tạo máy, hóa dầu, sắt thép, cơ khí, dược phẩm… và ngành công nghệ thông tin đang phát triển nhanh. Tính đến tháng 12/2015, Ấn Độ có118 dự án, với vốn đăng ký 439 triệu USD đứng thứ 28/110 quốc gia và vùng lãnh thổ có vốn đầu tư vào Việt Nam.

Về địa bàn đầu tư, nếu không tính 3 dự án thăm dò, khai thác dầu khí, Ấn Độ đầu tư tại 16 địa phương, nhưng vốn đầu tư tập trung chủ yếu tại tỉnh Tuyên Quang trong dự án khai thác khoáng sản Alliance, tổng vốn đầu tư 15 triệu USD và Ninh Thuận trong dự án sản xuất mía đường Dhampur Việt Nam, tổng vốn đầu tư 22 triệu USD.

Hiện nay, Ấn Độ có khoảng 70 công ty đặt văn phòng đại diện tại Việt Nam. Các văn phòng này chủ yếu hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực: dược phẩm, máy móc, thiết bị, phụ tùng, hóa chất, vật tư nông nghiệp.

Ấn Độ đầu tư vào Việt Nam trong các lĩnh vực chính là viễn thông, công nghệ thông tin, xe máy, sản phẩm phân bón, dược phẩm, thiết bị điện. Các dự án tiêu biểu: Dự án liên doanh xây dựng Nhà máy khí ga Nam Côn Sơn, dự án đầu tư của Công ty ONGC ( trong lĩnh vực đầu khí); dự án đầu tư nhà máy nhiệt điện Long Phú II. Trong lĩnh vực thép, có hai dự án hợp tác giữa Ấn Độ và VN là dự án thành lập liên doanh giữa Tổng cty thép VN và Tổng Cty cao su Việt Nam với Tập đoàn Essar đầu tư nhà máy cán thép nóng công suất 2 triệu tấn/năm, vốn đầu tư 525 triệu USD. Trong lĩnh vực hoá chất, có dự án thuốc kháng sinh công suất 300 tấn cephalosporin/năm, tổng đầu tư khoảng 20 triệu USD đã được ký biên bản ghi nhớ và lập dự án và hồ sơ liên doanh.

Các doanh nghiệp Việt Nam mới đầu tư sang Ấn Độ 1 dự án là dự án Công ty phát triển đầu tư công nghệ India của Công ty phát triển đầu tư công nghệ FPT, tổng vốn đầu tư 150.000 USD để sản xuất phần mềm, thực hiện dịch vụ tin học.

Theo các chuyên gia kinh tế, các khoản đầu tư của Ấn Độ vào Việt Nam dự kiến sẽ tăng mạnh trong những năm tới, khi mà các tập đoàn lớn như Larsen & Turbro, Birla, Adani, Shapoorjee, Escorts, Eicher của Ấn Độ đang tìm kiếm cơ hội đầu tư ở Việt Nam. Ấn Độ khẳng định các công ty, tập đoàn lớn cũng như các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Ấn Độ đều rất quan tâm đến thị trường Việt Nam và đang xúc tiến đầu tư nhiều dự án trong lĩnh vực dệt may, chế biến chè, cà phê, năng lượng, hạ tầng, công nghệ thông tin…

Ấn Độ cũng hoan nghênh Việt Nam nghiên cứu đầu tư vào Ấn Độ trong khuôn khổ các sáng kiến “Sản xuất tại Ấn Độ,” “Ấn Độ số,” “100 thành phố thông minh.”

Quỳnh Chi