Hợp tác APEC: Hướng tới một châu Á - Thái Bình Dương phát triển bền vững

14:00:53 | 23/1/2017


Chính thức được thành lập từ tháng 11 năm 1989 với 12 thành viên đầu tiên, đến nay, APEC đã mở rộng gồm 21 nền kinh tế thành viên. APEC hiện đại diện cho 2,8 tỷ dân, đóng góp 43 nghìn tỷ USD tổng GDP, 20 nghìn tỷ thương mại, tương đương với 39% dân số thế giới, 57% GDP và 49% thương mại toàn cầu.

Sau 27 năm hình thành và phát triển, APEC đã chứng tỏ được sức sống mãnh liệt của mình. Trong 27 năm đó, APEC đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật. Đó là: Sự ra đời của APEC đáp ứng nhu cầu đối thoại và hợp tác giữa các thành viên và khu vực sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc. APEC thúc đẩy xu thế tự do hóa thương mại và đầu tư ở khu vực và thế giới (chỉ trong 2 thập niên (1989-2012), mức thuế trung bình của APEC giảm từ 17% xuống 5,6%, thương mại nội khối tăng 6,7 lần so với mức 5,5 lần của thế giới. Giai đoạn 2000-2015, tổng giá trị thương mại của APEC tăng 2,5 lần, từ 6,4 nghìn tỷ USD lên 16,5 nghìn tỷ USD). APEC là một trong những cơ chế tiên phong thúc đẩy tăng trưởng bền vững và các vấn đề thương mại, đầu tư thế hệ mới. APEC đi đầu thúc đẩy hình thành các hiệp định lớn như TPP, RCEP, Cộng đồng ASEAN, FTAAP. Hợp tác ECOTECH trong APEC đã giúp các nền kinh tế đang phát triển nâng cao năng lực cải cách kinh tế và hội nhập khu vực, góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các nền kinh tế thành viên.
Việt Nam - một cơ sở và thị trường sản xuất và thương mại năng động trong khu vực

Với Việt Nam, tham gia APEC đã góp phần quan trọng vào nỗ lực đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ quốc tế của Việt Nam, làm sâu sắc các mối quan hệ song phương, góp phần nâng cao vị thế của Việt Nam trên diễn đàn quốc tế. Bên cạnh đó, APEC góp phần nâng cao nội lực đất nước: APEC chiếm 75% thương mại, 78% FDI, 38% ODA, 79% du lịch nước ngoài đến Việt Nam. 7 nền kinh tế thành viên APEC là top 10 thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam. Tham gia APEC đã mở ra những cơ hội cho Việt Nam tiếp cận tốt hơn với khoa học công nghệ, trình độ quản lý tiến tiến, nâng cao năng lực, đồng bộ chính sách, nâng cao năng lực hội nhập.

Trong năm 2106, cùng với chính sách phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế, kinh tế Việt Nam tiếp tục ghi dấu ấn những điểm tích cực. Sản xuất công nghiệp của Việt Nam tiếp tục được mở rộng với chỉ số toàn ngành công nghiệp tăng 7,5%. Đóng góp chủ yếu cho sự tăng trưởng là nhóm ngành công nghiệp chế biến chế tạo. Các ngành công nghiệp địa phương cũng tăng trưởng như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Quảng Ninh,… Sản xuất công nghiệp liên tục được mở rộng. Chuyển dịch cơ cấu sản xuất công nghiệp ngày càng rõ nét theo hướng công nghiệp chế biến, chế tạo. Bên cạnh đó, cơ cấu các thành phần doanh nghiệp đã chuyển biến tích cực. Khu vực ngoài nhà nước và công nghiệp FDI tăng trưởng khá nhanh. Số lượng doanh nghiệp công nghiệp gia tăng góp phần tạo thêm nhiều việc làm mới.

Về ngoại thương, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu 2016 ước đạt gần 350 tỷ USD, thị trường xuất khẩu truyền thống là các nước châu Á, châu Âu và châu Mỹ. Trong đó thị trường châu Mỹ tăng cao nhất, đạt 13,2%. Thị trường nhập khẩu có sự chuyển dịch theo hướng đa dạng hóa thị trường, giảm dần tỷ trọng nhập khẩu từ châu Á, tăng dần tỷ trọng nhập khẩu từ châu Âu.

Thương mại trong nước với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng xã hội ước đạt 3,53 triệu tỷ đồng, tăng 10,2 %. Thương mại điện tử ngày càng đóng vai trò quan trọng trong thương mại bán lẻ. Doanh số thương mại điện tử bán lẻ B2C năm 2016 đạt 5 tỷ USD. CPI tăng 2,66% so với 2015. Đạt mục tiêu 5% mà Quốc hội đề ra.




Thúc đẩy hợp tác khu vực, nâng cao vị thế Việt Nam

Năm 2016 là năm bản lề, có tính then chốt nhằm chuẩn bị cho các sự kiện APEC 2017 tại Việt Nam với chủ đề “Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai chung”. Các hướng ưu tiên hoạt động cho cả năm gồm: Thúc đẩy tăng trưởng bền vững, sáng tạo và bao trùm; Đẩy mạnh liên kết kinh tế khu vực sâu rộng; Nâng cao năng lực cạnh tranh, sáng tạo của các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa trong kỷ nguyên số; Tăng cường an ninh lương thực và nông nghiệp bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu.

APEC 2017 sẽ nâng cao vị thế của Việt Nam thông qua việc tổ chức các sự kiện nhằm đóng góp thiết thực vào tiến trình của APEC, làm cho hợp tác APEC thực chất, hiệu quả hơn. Then chốt là hoàn tất các mục tiêu Bogor về tự do hóa thương mại, đầu tư vào năm 2020. Ngoài ra, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam có thêm điều kiện thiết lập quan hệ kinh doanh với các đối tác hàng đầu thế giới. Hơn nữa sự kiện này cũng mang lại cơ hội phát triển, giao lưu cho các vùng miền, địa phương, doanh nghiệp và người dân, góp phần đảm bảo cho sự thành công của chính sách hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam

Năm APEC 2017 sẽ bao gồm gần 200 hoạt động lớn, nhỏ được tổ chức trong suốt cả năm 2017, trong đó quan trọng nhất là Tuần lễ cấp cao với sự tham dự của các nhà lãnh đạo 21 nền kinh tế thành viên APEC, diễn ra vào tháng 11/2017 tại Đà Nẵng. Ở cấp Bộ trưởng, dự kiến có 8 hoạt động. Có hàng trăm cuộc họp và hoạt động sẽ diễn ra tại 10 tỉnh, thành phố của Việt Nam (Hà Nội, Nha Trang, Vinh, Ninh Bình, Hạ Long, Huế, Cần Thơ, TP.Hồ Chí Minh, Hội An và Đà Nẵng). Dự kiến sẽ có hàng chục ngàn lượt đại biểu quốc tế sẽ đến Việt Nam tham dự các hoạt động của APEC trong năm 2017, hàng nghìn phóng viên đến từ các hãng thông tấn, truyền thông của thế giới và khu vực.

Đây là dịp để các địa phương giới thiệu tới bạn bè quốc tế và khu vực vẻ đẹp của đất nước, con người tại các vùng miền khác nhau, đồng thời mang lại nhiều cơ hội cho cộng đồng doanh nghiệp, địa phương mở rộng kinh doanh, tìm kiếm đối tác, bạn hàng mới, giới thiệu các sản phẩm đặc sắc vùng miền tới các đối tác APEC.

Các hoạt động của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam

Năm 2017, Phòng Thương Mại và Công Nghiệp Việt Nam (VCCI) với tư cách là đại diện cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam trong APEC sẽ tổ chức một số sự kiện lớn, quan trọng. Đó là: kỳ họp thứ IV Hội đồng tư vấn kinh doanh APEC; Diễn đàn kinh doanh với Việt Nam với mục tiêu xúc tiến đầu tư vào Việt Nam gồm khoảng 800 đại biểu tham dự ; Hội nghị Thượng đỉnh APEC với các diễn giả là các nguyên thủ, CEO hàng đầu, chuyên gia kinh tế (số đại biểu dự kiến 1.000 người) ; Đối thoại giữa ABAC và Lãnh đạo Cấp cao APEC để đưa ra các khuyến nghị nhằm cải thiện môi trường kinh doanh của khu vực; Đối thoại giữa ABAC và SOM, Đối thoại ABAC/Doanh nghiệp với Bộ Trưởng Thương mại, Bộ trưởng phụ trách SME, Bộ trưởng tài chính với những ưu tiên của ABAC Việt Nam trong năm 2017 là tăng cường kết nối APEC trong cả 3 nội hàm: kết nối cứng, kết nối thể chế và kết nối con người; đổi mới, sáng tạo, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp, trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp đối với cộng đồng và trong ứng phó với các vấn đề toàn cầu.

Đồng thời, trong năm 2017, VCCI sẽ tổ chức Diễn đàn Khởi nghiệp bên lề Hội nghị Bộ trưởng Doanh nghiệp vừa và nhỏ với mục tiêu đẩy mạnh tinh thần kinh doanh APEC, thúc đẩy doanh nghiệp khởi nghiệp và tăng cường đạo đức kinh doanh. Dự kiến sẽ có khoảng 300 đại biểu Việt Nam và APEC tham dự sự kiện này.

Cùng với sự phát triển của kinh tế Việt Nam 2016 và sự chỉ đạo của Chính phủ, các hoạt động của doanh nghiệp và các tổ chức dân sự sẽ đóng góp thiết thực cho sự kiện APEC 2017 tại Việt Nam. Chắc chắn với APEC 2017, Việt Nam sẽ đóng góp hiệu quả cho sự phát triển bền vững của khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

TS Đoàn Duy Khương, Phó Chủ tịch VCCI