Sự đồng bộ và quyết liệt cải thiện môi trường kinh doanh

11:13:21 | 10/3/2017

Đánh giá về bức tranh doanh nghiệp trong 2 tháng đầu năm 2017, nhiều chuyên gia cho rằng, “sức khỏe” nội tại của khối doanh nghiệp vẫn còn không ít vấn đề đáng quan ngại. Doanh nghiệp Việt Nam nhất là khối doanh nghiệp nhỏ và vừa rất cần sự hỗ trợ của Nhà nước để có thể phát triển và vươn ra thế giới.

Môi trường kinh doanh vẫn còn nhiều bất ổn

Theo Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư về tình hình đăng ký doanh nghiệp tháng 2 và 2 tháng đầu năm 2017 vừa mới được công bố thì vấn đề đáng quan tâm là “sức khỏe” của các doanh nghiệp Việt nam vẫn rất đáng lưu ý.

Theo đó, trong 2 tháng đầu năm 2017, cả nước có thêm 14.451 doanh nghiệp thành lập mới với tổng số vốn đăng ký là 152.558 tỷ đồng, tăng 3,9% về số lượng doanh nghiệp và tăng 35,0% về số vốn đăng ký so với cùng kỳ năm ngoái.

Tỷ lệ doanh nghiệp thành lập mới giảm ở một số ngành nghề so với cùng kỳ năm ngoái như: nghệ thuật, vui chơi và giải trí; dịch vụ lưu trú và ăn uống; bán buôn, bán lẻ; sửa chữa ô tô, xe máy…về khu vực, một số khu vực số lượng doanh nghiệp đăng ký thành lập mới cũng giảm so với cùng kỳ năm 2016 như: khu vực Tây Nguyên có 363 doanh nghiệp, giảm 11,2%; khu vực Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung có 1.905 doanh nghiệp, giảm 4,7%.

Thống kê cũng cho thấy, tỷ lệ vốn đăng ký cũng giảm ở một số ngành nghề so với 2 tháng đầu năm 2016 như: sản xuất phân phối điện, nước, ga; thông tin và truyền thông; hoạt động dịch vụ khác…2 vùng có số vốn đăng ký giảm so với cùng kỳ năm 2016 và Đồng bằng sông Cửu Long với 7.837 tỷ đồng, giảm 3% và Trung du và miền núi phía Bắc với 8.766 tỷ đồng, giảm 1,4%.

Trong 2 tháng đầu năm, số doanh nghiệp đăng ký tạm ngừng kinh doanh có thời hạn của cả nước là 8.673 doanh nghiệp, tăng 20,1% so với cùng kỳ năm 2016. Hầu hết các doanh nghiệp này đều có quy mô vốn dưới 10 tỷ đồng (chiếm 91,9% tổng số doanh nghiệp ngừng hoạt động). Cũng trong 2 tháng đầu năm, số doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể của cả nước là 2.524 doanh nghiệp, tăng 14,9% so với cùng kỳ năm 2016.

Số DN quay trở lại hoạt động trong 2 tháng đầu năm 2017 là 7.977 DN, tăng 7,6% so với cùng kỳ năm 2016. Trong khi đó, cùng kỳ năm 2016, số DN quay trở lại hoạt động tăng tới 69,5%.

Tập trung cải thiện môi trường kinh doanh

Ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM) nhận định, việc số lượng doanh nghiệp hoàn tất các thủ tục để giải thể và số doanh nghiệp hoàn tất đăng ký tạm ngừng hoạt động tăng là rất đáng quan tâm bởi nó phản ánh một phần nào đó về môi trường kinh doanh cũng như cơ chế, chính sách. Để đánh giá một cách chính xác “sức khỏe” của doanh nghiệp thời điểm này thì cần phải thực hiện khảo sát thực tế. Theo ông Hiếu, hiện chưa có chính sách nào tác động mạnh đến hoạt động của doanh nghiệp.

Ông Hiếu phân tích thêm: kết quả của việc lấy ý kiến cho Dự thảo Nghị định hàng hóa, dịch vụ thực hiện đồng quyền nhà nước trong lĩnh vực thương mai cho thấy có rất nhiều ý kiến trái chiều xung quanh vấn đề này. Mặc dù đây mới chỉ là dự thảo, chưa có tác động nhiều đến doanh nghiệp nhưng doanh nghiệp đang rất quan tâm. Còn vụ việc Hải phòng quyết định thu phí sử dụng hạ tầng cảng biển đã tác động đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, song cũng chưa đến mức doanh nghiệp phải ngừng kinh doanh hoặc giải thể ngay được.

Mới đây, Bộ Tài Chính và Bộ Công Thương cùng lúc công bố kế hoạch hành động để cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong thời gian tới.
Nhiều nội dung đáng chú ký của kế hoạch như rút ngắn thời gian thực hiện các thủ tục. Cụ thể, tiếp cận điện năng không quá 35 ngày; thông quan hàng hóa qua biên giới còn 70 giờ đối với hàng xuất khẩu, 90 giờ đối với hàng nhập khẩu; giải quyết tranh chấp hợp đồng tối đa 300 ngày.

Bên cạnh đó là đào tạo lập hệ thống hỗ trợ khởi sự kinh doanh, tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, ổn định, tự do sáng tạo cho doanh nghiệp khởi nghiệp; phấn đấu đạt mức một triệu doanh nghiệp vào năm 2020, trong đó tối thiểu 0,5% là doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Trong khi đó, Bộ Tài chính đặt mục tiêu đạt trung bình của nhóm nước ASEAN 4 về cải cách thủ tục hành chính thuế, bao gồm cả 3 nhóm chỉ tiêu (hoàn thành thuế; thời gian và kết quả xử lý khiếu nại về thuế).

So sánh tương quan với các nước ASEAN về môi trường kinh doanh, phó Thủ tướng Vũ Đức Đam từng nhấn mạnh, để đạt được mục tiêu múc trung bình của ASEAN 4, Việt Nam sẽ phải nỗ lực rất nhiều trong việc cải thiện các chỉ số cụ thể. “Hiện nay chung ta xếp thứ 82, để lọt vào trung bình ASEAN 6, tính cả Singapore, thì chúng ta phải tiến tới vị trí 56, còn nếu muốn lọt vào trung bình ASEAN 4 thì chúng ta phải đứng thứ 43 thế giới”- Phó Thủ tướng nói.

Nhấn mạnh đến thực thế hầu hết các chỉ số về môi trường kinh doanh của Việt Nam được cải thiện, nhiều nhưng các nước khác cải cách nhanh hơn rất nhiều, Phó Thủ tướng cho rằng cần phải có sự vào cuộc quyết liệt hơn nữa, đặc biệt là khâu thực hiện ở địa phương. Bản chất của việc cải thiện môi trường kinh doanh là vấn đề cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh thuê dịch vụ, cung cấp dịch vụ công trực tuyến.

Sĩ Sơn