Để hàng hóa Việt Nam dễ tiếp cận những thị trường khó tính

Hoa Kỳ hiện nay là thị trường xuất khẩu lớn nhất của dệt may Việt Nam, tuy nhiên rất nhiều thách thức được đặt ra cho các doanh nghiệp xuất khẩu bởi hệ thống giám sát nghiêm ngặt từ quy trình phân phối đến chất lượng sản phẩm.

Để tránh tình hình bất lợi đối với hàng dệt may Việt Nam trên thị trường khó tính, giàu sức cạnh tranh nhưng đầy tiềm năng này, vừa qua “Hội nghị quốc tế về an toàn sản phẩm và các chất bị hạn chế đối với mặt hàng dệt may và giày dép nhập khẩu vào Hoa Kỳ” đã được tổ chức với sự tham dự của gần 90 doanh nghiệp đến từ nhiều quốc gia.

Đây là hội nghị quan trọng được khởi xướng bởi Hiệp Hội may mặc và da giày Hoa Kỳ (American Apparel & Footwear Association - AAFA) cùng với sự hỗ trợ của Hiệp hội dệt may Việt Nam (Vietnam Textile & Apparel Association - VITAS).

Hội nghị cung cấp thông tin cho các doanh nghiệp dệt may và da giày Việt Nam về những tiêu chuẩn, quy định về an toàn sản phẩm của Hoa Kỳ, châu Âu và những hướng dẫn thi hành. Theo đó, Ban tổ chức đã phác thảo những quy định mấu chốt của châu Âu, những quy định của Hoa Kỳ và những quy định của Việt Nam về an toàn sản phẩm mà các nhà sản xuất phải tuân theo trong quá trình đầu vào; thông tin về việc cấp giấy chứng nhận cho việc đóng thuế hải quan và việc bán lẻ; điều cần biết, cách sử dụng và những hướng dẫn thực hiện công cụ RSL (Restricted Substances List); triển vọng của việc kiểm tra sản phẩm thông qua các chỉ số về hàm lượng chì, hóa chất, nhãn hiệu….Với nhiều chương trình, nhiều tham luận thiết thực, Hội nghị đã trở thành cơ hội vàng để các nhà cung ứng Việt Nam chia sẻ cũng như học hỏi kinh nghiệm thực tế.

Theo thống kê, năm 2009 Hoa Kỳ đã nhập sản phẩm tiêu dùng, trong đó có hàng dệt may, da giày từ Việt Nam với tổng giá trị lên đến hơn 10 tỷ USD. Hoa Kỳ được đánh giá là thị trường xuất khẩu lớn nhất của ngành dệt may Việt Nam, đồng thời cũng là một trong những thị trường có hệ thống pháp luật, quy định an toàn hàng hóa, hệ thống phân phối và kiểm định sản phẩm cũng như quy định bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thuộc loại “khắt khe” nhất.

Tại Hội nghị, ông Stephen Lamar - Phó Chủ tịch AAFA cho biết hệ thống pháp luật Hoa Kỳ rất phức tạp, đó là những trở ngại đối với hàng dệt may xuất khẩu của Việt Nam. Việc tuân thủ các quy định có tính chặt chẽ, nghiêm ngặt đó sẽ đặt ra nhiều thách thức cho nhà xuất khẩu, nhất là khi hoạt động sản xuất kinh doanh gắn liền với nhiệm vụ bảo vệ người tiêu dùng. Thêm vào đó, mỗi bang của Hoa Kỳ lại có những quy định riêng về vấn đề an toàn sản phẩm, các chất bị hạn chế. Nếu nhà sản xuất nắm vững và thực hiện đầy đủ luật pháp của 19 bang lớn trong tổng số 50 bang của Hoa Kỳ thì hàng hóa sẽ được phổ dụng rộng rãi đến toàn liên bang.

Bà Nancy A. Nord - Ủy viên của Ủy ban An toàn sản phẩm tiêu dùng Hoa Kỳ (CPSC) cho biết Hoa Kỳ đang và sắp áp dụng các quy định mới khá khắt khe về an toàn trong các sản phẩm may mặc, đặc biệt đối với đồ dùng của trẻ em.

Theo đó, đạo luật mới về cải thiện an toàn sản phẩm tiêu dùng của Hoa Kỳ (CPSIA) ra đời với nhiều quy định mới khá khắt khe hiện đã có hiệu lực và một số sẽ có hiệu lực trong năm tới. Theo quy định của CPSIA, lượng chì cho phép trong sản phẩm bị hạ thấp và gần như bằng 0, chất phthalate cũng bị cấm sử dụng. Các sản phẩm may mặc, da giày xuất khẩu từ Việt Nam vào thị trường Hoa Kỳ nếu vi phạm các quy định có trong CPSIA sẽ phải bị tiêu hủy; mức tiền phạt đã được tăng lên tối đa 15 triệu USD/vụ vi phạm, thậm chí được quyền bắt người nếu vi phạm nghiêm trọng.

Bà Nancy A. Nord khuyến nghị nhà sản xuất Việt Nam phải tìm hiểu kỹ các quy định về hàm lượng chì trong sơn, chất dễ bắt cháy trên các sản phẩm dành cho trẻ em. Ngoài ra các doanh nghiệp của Việt Nam cần có những đổi mới trong các khâu nguyên liệu đầu vào, công nghệ và hợp tác với một đơn vị thứ 3 trong việc đảm bảo đủ các tiêu chuẩn xuất khẩu hàng hóa vào Hoa Kỳ. Đặc biệt, theo quy định mới trong chính sách kiểm soát các mặt hàng xuất khẩu vào Hoa Kỳ, mỗi nhãn hiệu xuất hiện trên thị trường nước này cần đảm bảo tuân thủ các quy định quốc tế về nguyên vật liệu và cả quy trình sản xuất. Điều này đòi hỏi các nhà máy tại Việt Nam phải vượt qua sự thẩm định của cơ quan chức năng để đạt được chứng nhận.

Cũng theo bà Nancy A. Nord, sau một số vụ thu hồi hàng loạt các sản phẩm Trung Quốc và đồ chơi trẻ em, vào năm 2008 CPSC đã được trao nhiều quyền hạn mới tác động đến bất cứ việc kinh doanh, sản xuất nào của doanh nghiệp có liên quan đến tiêu dùng. Việc chứng nhận sản phẩm cho trẻ em phải dựa trên kết quả kiểm định của bên thứ ba được phê chuẩn bởi CPSC. Hiện tại ở Việt Nam chưa có phòng thí nghiệm nào được CPSC công nhận. Kể từ ngày 11/11, các phòng xét nghiệm ở Việt Nam có 90 ngày để xin chứng nhận của CPSC. Riêng đối với các phòng xét nghiệm của nhà nước sẽ phải chứng minh tính độc lập để đảm bảo không có bất cứ can thiệp nào từ Chính phủ.

Bà Nancy A. Nord nhấn mạnh nếu các phòng xét nghiệm của nhà nước không chứng minh được sự độc lập đối với nhà nước thì sẽ không được CPSC công nhận. Tuy việc chứng nhận cho nhà sản xuất nước ngoài là không bắt buộc nhưng trong thực tiễn nhà nhập khẩu Hoa Kỳ vẫn yêu cầu nhà sản xuất nước ngoài thực hiện kiểm định và dùng kết quả đó cho việc chứng nhận.

Tính từ bây giờ, Việt Nam có ba tháng chuẩn bị cho các phòng thí nghiệm đạt tiêu chuẩn chống cháy đối với sản phẩm quần áo trẻ em theo chuẩn của CPSC. Trong trường hợp Việt Nam vẫn chưa thể hoàn tất các phòng thí nghiệm đạt chuẩn của CPSC thì phải đưa sản phẩm đi kiểm định tại các phòng thí nghiệm đã được CPSC chứng nhận ở các nước khác.

Theo đó để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam, CPSC đã ký kết bản ghi nhớ với Chính phủ Việt Nam. Nội dung của bản ghi nhớ là cả Chính phủ Việt Nam và CPSC sẽ cùng hỗ trợ doanh nghiệp, cùng giải quyết các vấn đề trở ngại khi triển khai thực hiện danh sách những chất bị hạn chế của AAFA và hội nghị lần này là một trong những hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam nắm rõ các quy định mới của AAFA. CPSC sẽ tăng cường hơn nữa các hoạt động tại Việt Nam nhằm không để các vi phạm an toàn sản phẩm xảy ra đối với hàng hóa Việt Nam xuất sang Hoa Kỳ…

Như thế trong thời gian tới, doanh nghiệp Việt Nam không thể không thực hiện các quy định của AAFA để không trở thành đích ngắm của thị trường Hoa Kỳ trong vấn đề an toàn sản phẩm, ngay cả không xuất khẩu trực tiếp sang Hoa Kỳ vẫn sẽ bị truy xuất nguồn gốc khi có sự cố. Ông Stephen Lamar khẳng định khi thực hiện đúng các quy định của AAFA, hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam không những rất thuận lợi phát triển ở thị trường Hoa Kỳ mà còn dễ dàng tiếp cận được nhiều thị trường khác.

Mỹ Châu