Đẩy mạnh công tác bảo vệ môi trường

Vừa qua, tại Hà Nội đã diễn ra Phiên họp toàn thể Hội nghị môi trường toàn quốc lần thứ 3. Tại đây, các đại biểu đã cùng thảo luận về những kết quả đã đạt được trong công tác bảo vệ môi trường cũng như đề xuất giải pháp để tháo gỡ những vấn đề còn tồn tại.

Thành công trong xây dựng hệ thống pháo luật về BVMT

Báo cáo trước Hội nghị, ông Bùi Cách Tuyến, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN và MT) đã nêu bật những thành quả đạt được sau 6 năm thực hiện Nghị quyết số 41- NQ/TW về bảo vệ môi trường (BVMT) trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, kết thúc giai đoạn đầu triển trai Chiến lược BVMT quốc gia đến năm 2010 và định hướng đến năm 2011.

Theo Ông Bùi Cách Tuyến : “Giai đoạn 2005 – 2010 được coi là giai đoạn thành công nhất trong quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về BVMT, được đánh dấu bằng việc Quốc hội thông qua Luật BVMT 2005 (thay thế luật năm 1993) với rất nhiều những quy định mới được bổ sung”. Công tác xây dựng tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về môi trường ngày một củng cố và chặt chẽ. Ở cấp TW, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định thành lập Tổng cục môi trường (trực thuộc Bộ TN va MT) có chức năng giúp Bộ trưởng thống nhất thực hiện chức năng quản lý MT trên phạm vi cả nước. Ở địa phương đã có các Chi cục BVMT. Trong nhiều doanh nghiệp đã thành lập các phòng, ban chuyên trách về BVMT.

Công tác truyền thông BVMT cũng không ngừng được đẩy mạnh. Cụ thể, Bộ TN và MT đã ký 3 nghị quyết về phối hợp tuyên truyền BVMT với các cơ quan truyền thông đại chúng là Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam và Thông tấn xã Việt Nam. Nhiều cuộc thi về môi trường được tổ chức thành công, có sức la tỏa lớn tới cộng đồng, như các chương trình: Liên hoan phim môi trường lần thứ 2 (năm 2007), cuộc thi về “Cải thiện và sử dụng nguồn nước” (2006-2009), “Dòng sông quê hương” (2009)…

Hoạt động kiểm tra, thanh tra và xử lý vi phạm được triển trai thường xuyên, liên tục. 9 tháng đầu năm 2010, các Đoàn thanh tra đã tiến hành lập 113 biên bản vi phạm hành chính trong lĩnh vực BVMT, số tiền xử phạt hơn 4 tỷ đồng.

Những tồn tại cần khắc phục

Theo báo cáo của Bộ TN và MT và kết quả phối hợp giám sát của Ủy ban KHCN và MT của Quốc hội về tình hình xử lý triệt để các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng tại môt số Bộ, ngành mới đây thì tỷ lệ cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng được xử lý đã đạt 74%, vượt chỉ tiêu Quốc hội đề ra.

Cũng trong báo cáo này, trong giai đoạn 2006 – 2010, 5/6 chỉ tiêu quan trọng trong nhóm các chỉ tiêu về môi trường đã không hoàn thành. Tiến sỹ khoa học Nghiêm Vũ Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban KHCN và MT của Quốc hội cho rằng có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay, trong đó phải kể đến bất cập trong công tác quy hoạch các khu công nghiệp (KCN), khu đô thị (KĐT). Nhiều KCN được quy hoạch sát KĐT, các dòng sông, trục giao thông và các khu vực nhạy cảm về MT. Cơ sở hạ tầng cấp thoát nước, thu gom và xư lý nước thải, chất thải của hầu hết các KĐT không đáp ứng yêu cầu BVMT.

Mặt khác, đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý về lĩnh vực BVMT của Bộ, ngành, địa phương con thiếu và chưa đáp ứng nhu cầu chuyên môn, tỷ lệ người được đào tạo cơ bản về lĩnh vực MT còn thấp. Bên cạnh đó, một tỷ lệ đáng kể các báo cáo đánh giá tác động môi trường chưa chặt chẽ, thiếu số liệu điều tra cơ bản; công tác dự báo và đề xuất các giải pháp BVMT đối với các dự án còn thiếu tính khoa học…

Cần tăng mức chi cho BVMT

Ông Khải cho biết, phần chi ngân sách cho sự nghiệp BVMT năm 2010 là 6.230 tỷ đồng, trong đó 5.250 tỷ đồng chi cho địa phương và 980 tỷ đồng chi cho cán bộ, ngành TW.

Đánh giá về kết quả thực hiện, ông Khải nhận định: “Ngân sách nhà nước cho sự nghiệp môi trường được Quốc hội quyết định là đảm bảo chủ trương trên 1% Ngân sách nhà nước và mức tăng chi cao hơn mức tăng chi của Ngân sách nhà nước” và “đề nghị Quốc hội tăng chi cho sự nghiệp BVMT lên 1,5%-2% Ngân sách nhà nước giai đoạn 2011-2015 kết hợp tăng cường cơ sở pháp lý, phương thức lập dự toán, phân bổ, kiểm tra giám sát thực hiện phân bổ Ngân sách” .

Trong khi đó, Bộ TN và MT cũng đề nghị Quốc hội xem xét, cho nghiên cứu sửa đổi Luật Ngân sách nhà nước năm 2002, theo các nội dung liên quan đến chi từ Ngân sách nhà nước cho BVMT, đó là: Bổ sung nhiệm vụ chi “Đầu tư xây dựng các công trình BVMT, công trình xử lý môi trường thuộc khu vực công ích” trong Nhiệm vụ Chi đầu tư phát triển, bổ sung quy định về quyền hạn và trách nhiệm của các cơ quản quản lý nhà nước về BVMT ở cấp TW là Bộ TN và MT và Sở TNMT các tỉnh trong việc lập, phân bổ dự toán chi cho lĩnh vực môi trường.

Trần Tùng