Tổng kết 10 năm xây dựng nông thôn mới tại Đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ

Mới đây, tại Thành phố Vinh tỉnh Nghệ An đã diễn ra lễ Tổng kêt 10 năm Chương trình mục tiêu Quốc gia Xây dựng nông thôn mới vùng Đồng bằng Sông Hồng và Bắc Trung bộ giai đoạn 2010-2020.

Vùng Đồng bằng sông Hồng và Bắc Trung Bộ (ĐBSH và BTB) bao gồm Thủ đô Hà Nội và 16 tỉnh, thành phố, là một trong 04 vùng động lực phát triển kinh tế của cả nước, quy mô kinh tế đứng thứ 2 trong cả nước (chỉ sau vùng kinh tế trọng điểm phía Nam). Sau 09 năm triển khai thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới, với sự nỗ lực, cố gắng không ngừng của cấp ủy, chính quyền các cấp, các lực lượng xã hội, nhất là phát huy sức sáng tạo, tinh thần cộng đồng của nhân dân, nông thôn vùng ĐBSH và BTB đã có những chuyển biến tích cực.

 Tính đến hết tháng 7 năm 2019, vùng ĐBSH và BTB đã có 2.402/3.474 xã (69,1%) được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (tăng 48% so với cuối năm 2015, là mức tăng trưởng cao nhất trong cả nước); bình quân số tiêu chí/xã của cả vùng đạt 17,4 tiêu chí (tăng 11,5 tiêu chí so với năm 2011 và tăng 2,4 tiêu chí so với năm 2015), cao hơn mức trung bình cả nước là 15,26 tiêu chí/xã. Cả vùng đã có 41 đơn vị cấp huyện (thuộc 13 tỉnh/thành phố) được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, chiếm 48,8%  (riêng Nam Định đã có 10/10 đơn vị cấp huyện được công nhận). Dự kiến đến hết năm 2019, một số tỉnh khó khăn như Quảng Trị, Quảng Bình… sẽ hoàn thiện hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ xét, công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới cho 01 đơn vị cấp huyện. Toàn vùng không còn đợn vị đạt dưới 5 tiêu chí.

Về xây dựng nông thôn mới nâng cao, trong vùng đã có 12/17 tỉnh, thành phố ban hành tiêu chí xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao. Về xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, trong vùng đã có 09/17 tỉnh, thành phố ban hành tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu. Hiện nay, mới có 01 xã được công nhận đạt nông thôn mới kiểu mẫu (xã Việt Dân, thị xã Đông Triều, Quảng Ninh); phấn đấu đến hết năm 2020, toàn vùng sẽ có 49 xã đạt nông thôn mới kiểu mẫu (ĐBSH có 33 xã và BTB có 16 xã). Nhiều tỉnh, thành phố trong vùng đã ban hành tiêu chí khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu, đã có 510 khu được công nhận đạt chuẩn, phấn đấu đến hết năm 2020, toàn vùng có 939 khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu. Vùng BTB có 710 thôn/bản khó khăn vùng biên giới, bãi ngang, ven biển theo Quyết định số 1385/QĐ-TTg , trong đó có 13 thôn/bản đã được công nhận đạt chuẩn.

Phát biểu tại Hội nghị Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Trần Thanh Nam khẳng định: Vùng ĐBSH và BTB là nơi hội tụ những điểm sáng nhất về xây dựng nông thôn mới của cả nước trong những năm qua, là nơi khởi nguồn cho việc đề xuất Thủ tướng Chính phủ ban hành các cơ chế, chính sách mới, như: Chương trình mỗi xã một sản phẩm; xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, vườn mẫu; xây dựng nông thôn mới cấp thôn, bản ở những địa bàn khó khăn,… và hiện nay, đang là nơi tìm tòi những vấn đề mới, làm tiền đề để nghiên cứu nội dung xây dựng nông thôn mới cho giai đoạn sau năm 2020 (đó là: tiêu chí xét, công nhận tỉnh hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới; du lịch nông thôn; phân loại chất thải rắn sinh hoạt và xử lý nước thải sinh hoạt; xây dựng mã vùng sản xuất nông nghiệp; phát triển nông nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu,…).

Ngoài ra, trong cụ thể hóa Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới, nhiều tỉnh, thành (Hà Nội, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh,…) đã đưa ra một số yêu cầu cao hơn quy định của Trung ương, trong đó có việc đưa ra tiêu chí thứ 20 (ngoài 19 tiêu chí trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới) khi xét, công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới. Giá trị của xây dựng nông thôn mới đã lan toả đến các vùng đô thị (tỉnh Nam Định chủ động triển khai nông thôn mới ở tất cả các thị trấn, đại biểu Quốc hội và cử tri của Hải Phòng và Quảng Ninh đã có kiến nghị nên triển khai nông thôn mới ở các thị trấn và các cụm dân cư ở các phường). Trong giai đoạn II, các tỉnh thuộc vùng ĐBSH và BTB đã khắc phục triệt để nợ xây dựng cơ bản trong xây dựng nông thôn mới của giai đoạn I (2010-2015). Xác định xây  dựng nông thôn mới có điểm khởi đầu không có điểm kết thúc, xây dựng được nhiều vùng quê đáng sống.

Minh Ngọc