“Liều thuốc” cho doanh nghiệp trong đại dịch Covid-19

Trong bối cảnh dịch Covid-19 đang có những tác động ngày một mạnh mẽ vào nền kinh tế, vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ban hành Chỉ thị số 11/CT-TTg nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội. Đây được đánh giá là một động thái rất tích cực của Nhà nước, các doanh nghiệp sẽ được hưởng lợi trực tiếp từ gói kích thích kinh tế này.

Theo thống kê của Bộ Kế hoạch và đầu tư, chỉ trong 2 tháng đầu năm đã có tới 16.151 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh có thời hạn, tăng 19,5% so với cùng kỳ năm trước, 2.807 doanh nghiệp hoàn tất thủ tục giải thể. Đáng nói, đây là hai tháng đầu tiên hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp ghi nhận những tác động của dịch Covid-19.

Trong thời gian tới, các doanh nghiệp và kinh tế Việt Nam chắc chắn sẽ còn khó khăn hơn, đặc biệt là các doanh nghiệp lĩnh vực du lịch, hàng không, khách sạn…

Theo chuyên gia kinh tế Võ Trí Thành, những khó khăn của nền kinh tế do tác động của dịch Covid-19 dưới cả hai góc độ cung và cầu trong sản xuất kinh doanh. Tăng trưởng kinh tế nhiều nước giảm mạnh. Khả năng về một đợt suy thoái kinh tế thế giới, thậm chí là khủng hoảng đang trở nên rất hiện hữu.

Tại Chỉ thị 11, việc tháo gỡ khó khăn cho tiếp cận về vốn, tín dụng là giải pháp đầu tiên được Chính phủ đề cập tới. Cụ thể, Chính phủ giao cho Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các tổ chức tín dụng đáp ứng nhu cầu vốn cho doanh nghiệp, rút ngắn thời gian xét duyệt hồ sơ vay vốn, nâng cao khả năng tiếp cận vốn vay, cơ cấu lại thời hạn trả nợ, xem xét miễn giảm lãi vay, giữ nguyên nhóm nợ, giảm phí...

Trước mắt là gói hỗ trợ tín dụng khoảng 250.000 tỷ đồng sẽ được các ngân hàng tung ra cho khách hàng vay mới với lãi suất ưu đãi giảm từ 0,5%-1,5%/năm. Những doanh nghiệp, hộ kinh doanh bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 được xem xét cho vay mới từ gói tín dungjg này nhằm khôi phục lại hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Đáng chú ý hơn, Ngân hàng Nhà nước mới đây cũng đã có động thái mạnh  mẽ trong việc giảm hàng loạt lãi suất điều hành, trong đó lãi suất trần cho vay ngắn hạn bằng đồng Việt Nam tại các ngân hàng giảm chỉ còn 5,5%/năm; lãi suất tái cấp vốn giảm còn 5%/năm và tái chiếu khấu chỉ còn 3,5%/năm…

Theo ông Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao Savills Việt Nam, dịch bệnh Covid-19 có thể gây thiệt hại lớn gấp 3 - 4 lần so với dịch SARS, mức thiệt hại có thể lên tới 160 tỉ USD trên toàn cầu, trong đó Việt Nam là một trong những quốc gia trong khu vực ASEAN bị ảnh hưởng nặng nhất.

Giám đốc cấp cao Savills Việt Nam khẳng định: “Bằng việc ký ban hành Chỉ thị số 11/CT-TTg về các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội trong dịch Covid-19, chúng ta đang thấy Chính phủ có những nỗ lực quyết liệt và thực tế, mà các doanh nghiệp bất động sản đặc biệt hưởng lợi.”

Theo đó, doanh nghiệp bất động sản có thể kỳ vọng về việc Chính phủ và các Bộ, các cơ quan liên quan thực hiện rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí cho doanh nghiệp. Với mọi doanh nghiệp, thủ tục hành chính được xem là gánh nặng nhiều năm. Đây thực sự là giải pháp vực dậy doanh nghiệp trong giai đoạn dịch bệnh, là thứ bất mà doanh nghiệp luôn cần.

Thứ hai, các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương được yêu cầu đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư và cải thiện môi trường kinh doanh, giúp tăng tốc độ phát triển kinh tế và phát triển cơ sở hạ tầng.

Thứ ba, việc đẩy mạnh truyền thông minh bạch, khách quan về kết quả công tác phòng, chống dịch Covid-19 của Việt Nam, là một điểm cộng rất lớn trong gói kích cầu của Chính phủ. Đây là một trong những chính sách ứng phó và ngăn ngừa dịch bệnh khiến chúng ta có thể tự tin rằng khả năng phục hồi của thị trường Việt Nam là khá tốt so với các nước khác, đến từ việc kiểm soát tốt tình hình dịch Covid-19.

Theo ông Khương, về bản chất, doanh nghiệp nói chung đặt trọng tâm vào vấn đề lợi nhuận. Song ở giai đoạn dịch Covid-19, doanh nghiệp trong từng ngành nghề, lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, dịch vụ khác nhau, sẽ có khó khăn riêng và mỗi khó khăn đòi hỏi cách giải quyết phù hợp thay vì đứng trên bình diện chung. Vì vậy, thực tế này đòi hỏi nhu cầu về sự ra đời của các ban tư vấn chính phủ riêng rẽ, nhằm giải quyết cho từng nhóm ngành phù hợp. Đơn cử, doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần giải quyết vấn đề về thủ tục, tỷ giá hối đoái, mua bán ngoại tệ; hoặc doanh nghiệp về vận tải công cộng sẽ gặp các vấn đề phát sinh về giá xăng dầu, số lượng khách...

“Việc giảm thuế có thể tác động tích cực với các doanh nghiệp có lợi nhuận, nhưng không có tác dụng hiệu quả với doanh nghiệp làm ăn thua lỗ. Biện pháp kích cầu kinh tế chỉ thực sự làm tốt vai trò của nó khi giúp doanh nghiệp có khả năng tăng trưởng để đóng thuế và duy trì "sức đề kháng". Khi Covid-19 qua đi, dư âm của dịch bệnh và "sức đề kháng" của doanh nghiệp để họ phát triển trở lại mới là những câu chuyện chính”, ông Khương phân tích.

Ông Võ Trí Thành cũng cho rằng, Chỉ thị 11 chỉ thực sự có tác động hỗ trợ doanh nghiệp sau khi dập được dịch Covid-19. Chính phủ phải có biện pháp giúp các doanh nghiệp “sống được”  qua giai đoạn khó khăn hiện nay. Những vướng mắc của doanh nghiệp về thuế, lãi vay ngân hàng thì giãn, hoãn, khoanh, kéo dài thời gian chi trả cho họ. Mặt khác, các biện pháp chủ yếu là tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, chưa phải là kích cầu. Các doanh nghiệp chưa có nhu cầu phát triển, doanh nghiệp “chưa tiêu được tiền”. Nếu tiếp tục hạ lãi suất cũng sẽ không có tác dụng bởi các doanh nghiệp không có nhu cầu vay vốn. Đối với các doanh nghiệp, thời điểm hiện tại phù hợp để tiến hành tái cấu trúc cho trung hạn, dài hạn.

Hương Ly (Vietnam Business Forum)