Gỡ nút thắt, thúc đẩy quan hệ thương mại, đầu tư song phương Việt- Ấn

“Ấn Độ và Việt Nam có mối quan hệ hợp tác mang tính bổ trợ tương đồng, tuy nhiên quan hệ hợp tác thương mại và đầu tư giữa hai nước hiện vẫn còn thấp so với kỳ vọng. Hai nước cần phải gỡ bỏ nút thắt, tăng cường thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới”.

Đó là khẳng định của Đại sứ Việt Nam tại Ấn Độ Phạm Sanh Châu tại Hội thảo “Kết nối Doanh nghiêp Trực tuyến Việt Nam - Ấn Độ”( “India – Vietnam Virtual Business Meet 2020”) do Liên đoàn Công nghiệp Ấn Độ (CII) và Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức với hi vọng sẽ mang lại những cơ hội hợp tác mới về thương mại và đầu tư cho cộng đồng doanh nghiệp hai nước. Thu Huyền thực hiện.

Thưa Đại sứ, Ấn Độ được xem đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam tại khu vực Nam Á. Đại sứ có thể cho biết, sự tăng trưởng thương mại song phương trong những năm gần đây?

Thương mại là một trong 5 trụ cột quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam và Ấn Độ, đã có bước phát triển vượt bậc trong thời gian vừa qua. Từ năm 2016 đến năm 2019, tổng kim ngạch XNK giữa Việt Nam và Ấn Độ đã tăng 2,06 lần từ 5,43 tỷ USD lên 11,21 tỷ USD; xuất khẩu tăng 2,5 lần từ 2,69 tỷ USD lên 6,67 tỷ USD; nhập khẩu tăng 1,65 lần từ 2,75 tỷ USD lên 4,54 tỷ USD. Việt Nam đã chuyển từ nước nhập siêu với giá trị lớn sang xuất siêu 2,1 tỷ USD năm 2019 sang Ấn Độ. Trong 4 tháng đầu năm 2020, Thương mại Việt Nam - Ấn Độ đạt 2,7 tỷ USD, trong đó, xuất khẩu đạt hơn 1,5 tỷ USD, nhập khẩu đạt 1,2 tỷ USD,Việt Nam xuất siêu sang Ấn Độ 321 triệu USD.

Mặc dù vậy, các con số tăng trưởng này còn thấp so với kỳ vọng của các cơ quan quản lý và doanh nghiệp Việt Nam.

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, tỷ trọng thương mại Việt Nam - Ấn Độ chiếm khoảng 4,5% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam 517,26 tỷ USD (năm 2019), trong khi Trung Quốc chiếm 22,6%; Nga dưới 1% (0,9%); Hoa Kỳ 15%; Asean 11%; EU 11%; Anh 1,3%.

Trong chuyến thăm của Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh thăm chính thức Cộng hòa Ấn Độ vào giữa tháng 2 đầu năm theo lời mời của Phó Tổng thống Ấn Độ Venkaiah Naidu, hai bên đã trao đổi về việc mở cửa một số mặt hàng nông sản, coi đây là chìa khóa quan trọng để thúc đẩy thương mại Việt Nam - Ấn Độ trong thời gian tới. Trong đó sẽ xem xét mở cửa cửa cho 03 loại trái cây của Ấn Độ gồm: Quả lựu, nho và kê; còn Ấn Độ sẽ sẽ xem xét mở cửa cho 04 trái cây của Việt Nam gồm: Vải, nhãn, bưởi và sầu riêng/ chôm chôm.

Việt Nam và Ấn Độ có mối quan hệ bổ trợ tương đồng, hy vọng thương mại song phương sẽ đạt 20 tỷ USD vào năm 2025 và Việt Nam sẽ trở thành đối tác thương mại nằm trong Top 10 của Ấn Độ (từ thứ 16 hiện nay).

Đầu tư cũng là lĩnh vực nhiều tiềm năng trong quan hệ hợp tác giữa hai nước. Tuy nhiên kết quả đạt được hiện nay vẫn chưa xứng với tiềm năng thưa Đại sứ?

Ấn Độ và Việt Nam có nhiềm tiềm năng thúc đẩy hợp tác đầu tư trong các lĩnh vực chế biến thực phẩm, dược phẩm, mía đường, năng lượng, khoáng sản, mía đường. Nhiều doanh nghiệp hàng đầu của Ấn Độ đã sang Việt Nam đầu tư và thu được kết quả tích cực.

Trong đó, lĩnh vực năng lượng mới và năng lượng tái tạo có sự xuất hiện của các tập đoàn lớn đa ngành của Ấn Độ như: Adani Group (doanh thu năm 2018 đạt 13 tỷ USD), Công ty sản xuất thiết bị điện gió và mặt trời Top 10 thế giới Suzlon (doanh thu hơn 3 tỷ USD). Hay Essar, tập đoàn đa ngành nghề kinh doanh trong nhiều lĩnh vực gồm năng lượng, dầu khí, công nghiệp, sản xuất phân bón, phát triển hạ tầng, tài chính, công nghệ thông tin…, mong muốn tìm kiếm cơ hội đầu tư xây dựng một khu tích hợp tổng thể trị giá khoảng 8 tỷ USD. Khu tích hợp này bao gồm nhà máy điện sử dụng khí, đầu tư các trạm biến áp, công trình truyền tải.

Đặc biệt, tập đoàn Công nghệ HCL-doanh nghiệp giữ vị trí thứ 6 trong Top 10 công ty dịch vụ công nghệ thông tin toàn cầu cũng đã phê duyệt kế hoạch đầu tư dài hạn 15-20 năm ở Việt Nam với tầm nhìn phát triển nhân lực cho chuỗi trung tâm kỹ thuật - công nghệ thông tin đến cuối năm 2030 với quy mô 20.000 kỹ sư, gồm 90% được đào tạo và tuyển dụng tại Việt Nam trong 6-10 năm tới để phục vụ các khách hàng toàn cầu.

Trong lĩnh vực nông nghiệp và thực phẩm chế biến cũng có nhiều doanh nghiệp Ấn Độ đầu tư vào Việt Nam như Tata Group, CCL Coffee, KCB mía đường.

Còn lĩnh vực sản xuất linh phụ kiện ô tô và xe máy có Minda Group (doanh thu gần 1 tỷ USD năm 2018), tập đoàn hoá chất SRF (doanh thu hơn 1 tỷ USD năm 2018).

Ngoài ra, một số doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực thuốc và được phẩm Ấn Độ cũng đã có mặt tại Việt Nam như Sun Pharma, Glenmark Pharmaceuticals, Cipla, Napco, v.v

Mặc dù nhiều công ty lớn của Ấn Độ đã đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam, dù vậy, tổng đầu tư của Ấn Độ vào Việt Nam hiện nay vẫn chưa đạt 1 tỷ đô. Ấn Độ là đối tác đầu tư quan trọng hàng đầu của Việt Nam, quan hệ giữa hai nước chưa bao giờ tốt đẹp như hiện nay. Đầu tư là hoạt động quan trọng cần thúc đẩy hợp tác trong thời gian tới, điều này đã được Bộ trưởng Bộ KH và ĐT Nguyễn Chí Dũng và Quốc vụ khanh Bộ Công Thương Ấn Độ Som Parkash thống nhất trong cuộc họp vào tháng 2 đầu năm. Hai bên cũng nhất trí sẽ cử ra đầu mối để trao đổi và kết nối đầu tư song phương hướng tới thành lập nhóm làm việc chung về Đầu tư giữa Việt Nam và Ấn Độ.

Để tạo điều kiện cho thông thương hàng hóa, xúc tiến quan hệ hợp tác thương mại trong bối cảnh Covid 19, mới đây Bộ Công Thương Ấn Độ đã gửi đề nghị tới Việt Nam với vai trò chủ tịch ASEAN năm 2020 về việc chập nhận C/O điện tử, quan điểm của Đại sứ về vấn đề này như thế nào?

Chấp nhận Giấy chứng nhận xuất xứ điện tử (E-CO) là điều kiện quan trọng thể thúc đẩy thương mại Việt Nam - Ấn Độ hướng tới mục tiêu 15 tỷ USD do lãnh đạo hai nước đặt ra.

Với vai trò là Chủ tịch Asean năm 2020, ngay sau khi nhận được đề nghị của Chính phủ Ấn Độ ngày 17/4/2020 về việc đề nghị xem xét chấp nhận giấy chứng nhận xuất xứ được cấp thông qua cổng thông tin điện tử của Ấn Độ (E-CO), Việt Nam đã tích cực trao đổi với các nước ASEAN về đề xuất sử dụng giấy chứng nhận xuất xứ điện tử của Ấn Độ do tình hình đại dịch Covid 19 diễn biến phức tạp, phong tỏa, hạn chế đi lại tại nhiều nước trên thế giới trong đó có Ấn Độ và ASEAN, vì lợi ích của các ưu đãi thuế quan theo Hiệp định Thương mại tự do ASEAN - Ấn Độ (AIFTA).

Đại sứ quán cũng đã có báo cáo gửi Văn phòng Chính phủ và các Bộ ngành liên quan như Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Ngoại giao… đề nghị các bộ ngành với chức năng và nhiệm vụ được giao sớm xem xét và chấp nhận kiến nghị từ phía Ấn Độ, tuy nhiên, đến nay sau hơn một tháng, trong khi các nước như Cam-pu-chia, Singapore, Malaysia, Philippines và Myanmar … đã đồng ý hoặc đang sửa đổi quy định để chấp nhận E-CO. Nhân đây, Đại sứ quán cũng đề nghị Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam với vai trò là cầu nối giữa Chính phủ với các doanh nghiệp Việt Nam tiếp tục làm việc với các cơ quan bộ ngành về vấn đề này, để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp vốn đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid 19.

Nguồn: Vietnam Business Forum