Hiệu quả cao nếu tiếp tục cải thiện các quy định hành chính

Trong vài thập kỷ tới, Việt Nam được kỳ vọng là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất trên thế giới, với tốc độ tăng trưởng GDP trung bình hàng năm ước tính là 5% trong giai đoạn 2014 đến 2050. Nhu cầu trong nước tăng cao, tỷ lệ thất nghiệp thấp và xuất khẩu mạnh nhờ vào dòng vốn FDI là những yếu tố sẽ đưa Việt Nam trở thành nền kinh tế lớn thứ 20 trên thế giới và thứ 10 châu Á vào năm 2050.

Đây là những nhận định của Chủ tịch EuroCham Nicolas Audier tại buổi Hội nghị đối thoại với các doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam tổ chức vừa qua tại Hà Nội.

Nỗ lực cao những chưa đủ

EuroCham đánh giá cao Chính phủ Việt Nam đã nỗ lực cải cách môi trường kinh doanh, đầu tư trong nước, từ đó trở thành một thị trường hấp dẫn hơn trong mắt các nhà đầu tư. Những yếu tố cơ bản như chi phí kinh doanh thấp, tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ, tầng lớp trung lưu tăng vọt và môi trường thuận lợi đã giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của đầu tư trực tiếp từ nước ngoài.

Tuy nhiên, theo ông Nicolas Audier, để đạt được mục tiêu trên, Việt Nam vẫn cần tiếp tục đẩy mạnh cải thiện môi trường kinh doanh. Việt Nam hiện đứng thứ 70 trong số 190 quốc gia trên toàn thế giới trong bảng xếp hạng Mức độ dễ dàng kinh doanh của Ngân hàng Thế giới 2020, giảm một bậc so với năm 2019. Trong khu vực ASEAN, Việt Nam xếp thứ 5 nhưng khoảng cách còn khá xa so với Thái Lan, Malaysia.

Theo số liệu thống kê,  từ đầu năm tới nay, Chính phủ đã tiếp tục cắt giảm 239 điều kiện kinh doanh, nâng tổng số điều kiện kinh doanh được cắt giảm từ đầu nhiệm kỳ Chính phủ khóa XIV đến nay là 3.893/6.191 điều kiện kinh doanh, cắt giảm 6.776/9.926 danh mục hàng hóa phải kiểm tra chuyên ngành và 30/120 thủ tục hành chính liên quan đến kiểm tra chuyên ngành; tổng chi phí xã hội tiết kiệm được từ việc cắt giảm, đơn giản hóa ước tính khoảng hơn 18 triệu ngày công/năm, tương đương hơn 6.300 tỷ đồng/năm.

Việc giải quyết thủ tục hành chính được cải thiện và dịch vụ công qua triển khai cơ chế một cửa, một cửa liên thông nhận được nhiều phản hồi tích cực. Đặc biệt, Cổng Dịch vụ công quốc gia sau hơn 6 tháng đi vào hoạt động đã tích hợp, cung cấp 725 dịch vụ công trực tuyến (tăng 90 lần so với thời điểm khai trương và 4,5 lần so với 03 tháng trước). Tổng chi phí xã hội tiết kiệm được khi thực hiện dịch vụ công trực tuyến khoảng 6.490 tỷ đồng/năm, trong đó, riêng Cổng Dịch vụ công quốc gia đóng góp 3.036 tỷ đồng/năm.

Vấn đề được các doanh nghiệp châu Âu quan tâm hiện nay chính là việc thực thi EVFTA. Ông Nicolas Audier cho hay, Việt Nam hiện đang có cơ hội vàng để tận dụng EVFTA và thu hút FDI từ các công ty châu Âu- những doanh nghiệp đang tìm kiếm thị trường mở, cạnh tranh và thân thiện với doanh nghiệp. Để EVFTA đi vào hiệu lực, điều quan trọng là cơ quan thẩm quyền của Việt Nam, EU và doanh nghiệp cần tiếp tục thực hiện các giải pháp để bảo đảm tính hiệu quả thực thi. Trong đó, có việc thành lập Hội đồng Doanh nghiệp của EVFTA để xem xét các thách thức trong quá trình triển khai và phối hợp giải quyết.

"Quan trọng hơn nữa là những nỗ lực của Việt Nam để thực hiện cải cách hành chính, tạo môi trường đầu tư cởi mở cho doanh nghiệp. Đây là thời điểm phù hợp để triển khai thành công EVFTA bởi Việt Nam đang phục hồi sau dịch COVID-19 và EVFTA sẽ giúp đẩy mạnh quan hệ Việt Nam và EU", ông Nicolas Audier nói.

Chính sách hỗ trợ cần tính tới các DN FDI

Khi EVFTA có hiệu lực vào tháng 8/2020, một trong những yếu tố hàng đầu là tiếp tục thúc đẩy những tiến bộ tích cực trong cải cách hành chính, hợp lý hóa các điều kiện kinh doanh, cải thiện môi trường đầu tư và hiện đại hóa khung pháp lý.

Đại diện EuroCham kiến nghị Việt Nam cần đảm bảo các chính sách hỗ trợ được áp dụng cho cả các doanh nghiệp nước ngoài. EuroCham cũng tin rằng nhiều biện pháp lâu dài khác có thể được áp dụng ngay lập tức để hỗ trợ đồng thời cộng đồng doanh nghiệp trong nước và nhà đầu tư nước ngoài.

Theo ông Jean-Jacques Bouflet, Phó chủ tịch Eurocham, các doanh nghiệp nước ngoài có đóng góp lớn cho GDP của Việt Nam, sức tăng trưởng bền vững và phát triển kinh tế - xã hội nói chung của đất nước. Việt Nam không chỉ cần bảo vệ các doanh nghiệp nội địa mà còn cần hỗ trợ các doanh nghiệp nước ngoài, những nhân tố có đóng góp quan trọng vào sự tăng trưởng kinh tế nước nhà - đặc biệt là xuất khẩu - một khi dịch bệnh được kiểm soát và thương mại toàn cầu trở lại bình thường.

Ông Jean-Jacques Bouflet cho rằng, điều này cũng đảm bảo tuân thủ cam kết trong các cam kết quốc tế và hiệp định thương mại mà Việt Nam là thành viên, bao gồm cả EVFTA.

Theo đó, EuroCham đề nghị Chính phủ cân nhắc ban hành gói cứu trợ hỗ trợ doanh nghiệp để bổ sung nguồn lực cần thiết cho các doanh nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19. Sự chia sẻ về tài chính từ Chính phủ, dù ở mức độ nào trong phạm vi ngân sách và cân đối với ổn định kinh tế vĩ mô, là rất cần thiết. Đại dịch Covid-19 đã tác động gần như mọi lĩnh vực, ngành nghề và chỉ có một số ít ngoại lệ, vì vậy điều quan trọng là gói cứu trợ này cần đảm bảo công bằng, không giới hạn cho một nhóm nhỏ các ngành công nghiệp ưu tiên.

Nhằm đảm bảo công bằng giữa các doanh nghiệp, EuroCham đã đề xuất, tính toán cụ thể các ngành và đối tượng bị thiệt hại. Theo đó, kiến nghị Chính phủ giảm 50% thuế thu nhập doanh nghiệp cho năm tài chính 2020 cho tất cả doanh nghiệp trong các lĩnh vực bị ảnh hưởng. Chính sách hỗ trợ không nên giới hạn chỉ cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, vì trên thực tế rất nhiều doanh nghiệp lớn hoạt động trong các ngành nghề chịu tác động của dịch Covid-19 cũng bị ảnh hưởng rất nặng nề.

Mặt khác, đề nghị giảm 50% thuế thu nhập cá nhân cho toàn bộ người nộp thuế ở Việt Nam trong năm tài chính 2020; Giảm 50% thuế giá trị gia tăng cho năm tài chính 2020 để kích cầu và tiêu thụ, hỗ trợ nền kinh tế và toàn xã hội phục hồi; Giảm 50% khoản đóng góp bảo hiểm xã hội bắt buộc trong năm 2020 cho tất cả các đối tượng chịu ảnh hưởng.

Trước đó, Chính phủ đã cân nhắc các đề xuất thông qua việc ban hành Nghị Quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020, trong đó giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của năm 2020 đối với doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ; Giảm 15% tiền thuê đất phải nộp của năm 2020 cho doanh nghiệp, hộ kinh doanh phải ngừng sản xuất kinh doanh do ảnh hưởng của dịch (trong dự thảo ban đầu là 30% cho 6 tháng), cùng các chính sách hỗ trợ khác. 

Tuy nhiên, đại diện EuroCham bày tỏ xin giữ nguyên các đề xuất về việc mở rộng các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp hơn nữa, cụ thể là các chính sách về thuế thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân, giá trị gia tăng để kích cầu và hỗ trợ phục hồi kinh tế.

Tiếp nối gói cứu trợ này, EuroCham cũng đề nghị Chính phủ có thêm các gói kích thích kinh tế để thúc đẩy toàn bộ nền kinh tế, bao gồm khu vực tư nhân, hồi phục sau khủng hoảng. Tương tự, phạm vi cứu trợ rộng rãi sẽ góp phần giữ chân lực lượng lao động trên quy mô lớn, và thực tế cũng cho thấy gia tăng số lượng người lao động sẽ góp phần kích cầu kinh tế trong nước.

Theo đánh giá, những hành động phản hồi nhanh chóng và chủ động hơn cũng như việc triển khai hiệu quả các chính sách được nêu trên sẽ giúp duy trì và thu hút nhiều vốn đầu tư nước ngoài hơn, cũng như tạo điều kiện tái định vị nền kinh tế của Việt Nam trong giai đoạn hậu Covid-19.

Quỳnh Chi (Vietnam Business Forum)