Chuyển đổi số mở ra cánh cửa phát triển thương mại xuyên biên giới

Bối cảnh dịch Covid-19 đã khiến doanh nghiệp nhận ra tính ưu việt của kinh tế số và yêu cầu cấp bách của quá trình chuyển đổi số. Chuyển đổi số sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ tìm kiếm một mô hình hoạt động kinh doanh linh hoạt, tiết giảm chi phí, tối ưu nguồn lực để tiếp cận chuỗi cung ứng toàn cầu, bán hàng xuyên biên giới.

Thời cơ cho chuyển đổi số

Theo TS. Vũ Tiến Lộc – Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chuyển đổi số giúp chúng ta vừa có được một nền thương mại minh bạch, hiệu quả, vừa giải quyết được vấn đề không ai bị bỏ lại phía sau trong các hoạt động thương mại xuyên biên giới.

“Sự tương tác trực tiếp giữa người sản xuất và người tiêu dùng, đặc biệt là người tiêu dùng đặt hàng người sản xuất dẫn dắt nền sản xuất theo phương thức C2B chứ không chỉ là B2C, người tiêu dùng chọn mua sản phẩm được tiếp thị bởi nhà sản xuất sẽ trở thành xu thế toàn cầu”, Chủ tịch VCCI khẳng định.

TS. Vũ Tiến Lộc cho biết, trong nền thương mại mới, không chỉ có việc người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm, dịch vụ cho mình mà còn có thể tương tác với người sản xuất, biến thị trường toàn cầu thời hiện đại không chỉ là nơi mua bán hàng hoá mà còn là một không gian giao tiếp xã hội giữa con người với con người.

Theo Sách trắng Việt Nam và Báo cáo Chỉ số Thương mại điện tử Việt Nam, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã triển khai thương mại điện tử nhằm hỗ trợ xuất nhập khẩu theo cả mô hình doanh nghiệp tới doanh nghiệp (B2B) cũng như doanh nghiệp tới người tiêu dùng (B2C). Xét trên phạm vi toàn cầu, thương mại điện tử xuyên biên giới tăng trưởng rất nhanh và trở thành xu thế nổi bật của thương mại điện tử trong những năm gần đây.

Trong bối cảnh Hiệp định EVFTA chính thức có hiệu lực từ 01/08/2020, chuyển đổi số đã mở ra khả năng tiếp cận thị trường lớn là EU, nơi có hệ thống công nghệ thông tin phát triển. Ông Cao Quốc Hưng – Thứ trưởng Bộ Công Thương đánh giá, quá trình chuyển đổi số hay điện tử hoá trong lĩnh vực xuất nhập khẩu đã góp phần làm giảm khối lượng công việc và hồ sơ giấy phải lưu tại cơ quan, tổ chức xử lý thủ tục hành chính. Nhờ vậy, góp phần tăng chất lượng dịch vụ công và thời gian để giải quyết các hồ sơ của các thủ tục hành chính. Lợi ích to lớn của chuyển đổi số trong lĩnh vực xuất nhập khẩu là tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu tham gia vào hoạt động thương mại quốc tế, tiết kiệm thời gian, chi phí và công sức, từ đó thúc đẩy hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam.

Ngoài ra, các doanh nghiệp còn có thể đẩy mạnh chuyển đổi số nhằm tham gia các chuỗi cung ứng mới thay thế cho các chuỗi cung ứng truyền thống vốn đang bị đứt đoạn hoặc đình trệ do dịch COVID-19, đồng thời mở rộng và đa dạng hóa hơn thị trường xuất nhập khẩu, giảm sự lệ thuộc vào một nhóm thị trường nhất định, Thứ trưởng Cao Quốc Hưng khẳng định.

Hỗ trợ thương mại điện tử xuyên biên giới

Thương mại điện tử xuyên biên giới đang nhanh chóng trở thành nhân tố cốt lõi và xu hướng tất yếu của nền kinh tế toàn cầu, và chuyển đổi số là bước đi cần thiết để các doanh nghiệp có thể tham gia cuộc chơi.

Ông Hoàng Long - Giám đốc Phát triển Kinh doanh Alibaba Việt Nam cho biết, dịch COVID-19 diễn biến phức tạp nhưng Alibaba.com vẫn đạt tăng trưởng tốt với hơn 100% người mua hàng và hơn 15% những người bán hàng mới, cho thấy thị trường online vẫn cực kỳ tăng trưởng trong khi thị trường truyền thống bị ảnh hưởng

“Theo báo cáo, vào khoảng năm 2022 doanh thu thương mại điện tử sẽ đạt khoảng 3.300 tỉ USD, nhưng với tốc độ tăng trưởng của thương mại điện tử trong thời gian gần đây chúng tôi dự báo trong năm 2020 sẽ đạt được mức doanh thu trên. Tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử xuyên biên giới sẽ vượt qua tốc độ tăng trưởng của hoạt động kinh doanh tại điểm bán”, Ông Trần Xuân Thủy, Giám đốc quốc gia Amazon Global Selling Việt Nam dự báo.

Với sự tiến bộ vượt bậc của công nghệ thông tin, mọi doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, có thể tiếp cận trực tiếp tới người tiêu dùng nước ngoài. Hơn nữa, nhờ công nghệ dữ liệu lớn, họ có thể dễ dàng phân tích chính xác hành vi của người tiêu dùng ở mọi thị trường, chăm sóc khách hàng, tiếp thị đúng đối tượng với chi phí thấp…

Hoạt động XNK còn liên quan tới nhiều vấn đề khác gắn chặt với ứng dụng CNTT và truyền thông với quá trình thu thập và xử lý dữ liệu sản phẩm trong lĩnh vực chuyển đổi số. Chẳng hạn như vấn đề truy xuất nguồn gốc hàng hoá xuất khẩu nông sản và thuỷ sản chiếm tỷ trọng cao trong kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam. Một số doanh nghiệp Việt cũng đã ứng dụng công nghệ blockchain trong truy xuất nguồn gốc nông sản.

Theo đại diện Vụ Thương mại Đa biên (Bộ Công Thương), khi so sánh giữa hai hình thức xúc tiến thương mại trực tiếp và trực tuyến, hình thức trực tuyến có thể được tổ chức liên tục với chi phí ngắn và có thể thực hiện trên đa dạng các nền tảng. Hình thức này loại bỏ 3 hạn chế chính của hình thức trực tiếp gặp phải là về địa lý, về khả năng và số lượng tiếp cận, và cuối cùng là chi phí.

Đơn cử, lợi thế nhãn tiền của doanh nghiệp xuất khẩu khi ứng dụng chuyển đổi số là tạo ra hệ thống các chứng nhận chỉ dẫn địa lý. Bằng cách tận dụng quá trình chuyển đổi số, các chỉ dẫn địa lý này có thể tiếp cận được với người tiêu dùng toàn cầu nhanh chóng và hiệu quả hơn thông qua các hình thức “truyền miệng trực tuyến” , “viral” hay “trending”.

Đồng hành cùng doanh nghiệp, các cơ quan quản lý cũng đang từng bước xây dựng hành lang pháp lý hỗ trợ thương mại điện tử, thúc đẩy nền kinh tế số. Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia giai đoạn 2021-2025 và Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 645/QĐ-TTg ngày 15/5/2020, Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 theo Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3/6/2020. Nền tảng chính sách trên cho thấy sự quan tâm của Chính phủ và các cơ quan quản lý đối với chiến lược phát triển kinh tế số và tập trung hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu.

Hương Ly (Vietnam Business Forum)