Doanh nghiệp phải coi thương hiệu là vũ khí cạnh tranh

Trong những năm tới, nền kinh tế Việt Nam và cả thế giới sẽ chịu tác động của các xu thế chính trị, xu hướng già hóa dân số, cách mạng công nghệ 4.0, xu thế hình thành và gia tăng tính kết nối khu vực... Ngoài ra, sự biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng. Bởi vậy, việc các doanh nghiệp nhỏ phải phải coi thương hiệu là vũ khí cạnh tranh và đổi mới tư duy về lĩnh vực này là điều vô cùng quan trọng.

Ông Vũ Xuân Trường, Viện Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh, cho biết hiện nay Việt Nam có khoảng 500.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong đó 90% là doanh nghiệp nhỏ. Trước đây, các doanh nghiệp nhỏ chưa quan tâm đến tầm nhìn chiến lược, bởi họ còn phải "chạy ăn từng bữa", tuy nhiên 3 - 5 năm nay tư duy này đã thay đổi.

Bởi vậy ông Trường cho rằng, doanh nghiệp phải coi thương hiệu là vũ khí cạnh tranh và đổi mới tư duy về lĩnh vực này. Cùng với đó là thay đổi cách nhìn từ các lãnh đạo trong quản trị doanh nghiệp và coi mỗi nhân viên là một điểm tiếp xúc thương hiệu.

Đặc biệt, từ đầu năm 2020, dịch bệnh Covid-19 đã và đang bùng phát trên hơn 200 quốc gia, đã để lại tác động nặng nề lên nền kinh tế và xã hội trên toàn thế giới, trong đó có Việt Nam. Dịch Covid-19 đã làm đứt gãy một số chuỗi cung ứng nguyên liệu đầu vào và tiêu thụ đầu ra sản phẩm của doanh nghiệp; gây ra tổn thất nặng nề đối với ngành du lịch và thậm chí kéo đến cuộc khủng hoảng kinh tế trên phạm vi toàn cầu.

Do đó, những chiến lược thương hiệu cho doanh nghiệp trong bối cảnh thị trường mở, đặc biệt là sự thay đổi hành vi của người tiêu dùng trong bối cảnh COVID-19 cần hết sức chú trọng. Theo đó, những sản phẩm liên quan đến sức khỏe, gắn với bảo vệ môi trường và phát triển bền vững được đánh giá sẽ chiếm ưu thế trong tương lai.

Bên cạnh đó, trước những tác động trên, việc chuyển đổi và phát huy thế mạnh của nền kinh tế số cũng như thương mai điện tử đang là xu hướng tất yếu. Theo bà Nguyễn Thị Minh Huyền, Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và kinh tế số (Bộ Công thương) cho biết, Việt Nam rất có tiềm năng phát triển kinh tế số. Quy mô nền kinh tế số Việt Nam đứng hàng đầu Đông Nam Á và chỉ đứng sau Indonesia. Thương mại điện tử đang là cấu phần quan trọng của kinh tế số, tốc độ tăng trưởng trên 25%, và sẽ tiếp tục tăng trưởng trong 5 năm tới. Nền kinh tế số Việt Nam năm 2019 trị giá 10.8 tỉ USD, tốc độ tăng trưởng nền kinh tế số tăng 38%, tỷ lệ người dân sử dụng internet 66%. Năm 2019, số người tham gia mua sắm trực tuyến đạt 44.8 triệu người, bình quân giá trị mua sắm trực tuyến 225 USD/người. Bên cạnh đó, du lịch trực tuyến, truyền thông trực tuyến và gọi xe trực tuyến… đang là xu hướng tiêu dùng công nghệ. Đây là cơ hội cho phát triển kinh tế số, đặc biệt trong bối cảnh COVID-19 thì đây là hướng đi tốt nhất cho doanh nghiệp tại VN.

Tuy nhiên, theo bà Huyền, thách thức lớn nhất cho các doanh nghiệp hiện nay là nguồn nhân lực có kỹ năng số. Theo thống kê, Việt Nam có 53.1 triệu lao động, trong đó 76% lao động không có trình độ chuyên môn kỹ thuật, 5% lao động qua dạy nghề 3 tháng trở lên, 4% lao động có trình độ trung cấp, 4% lao động có trình độ cao đẳng, 11% lao động có trình độ đại học trở lên.

Năm 2020 Việt Nam thiếu khoảng 500.000 nhà khoa học trong lĩnh vực dữ liệu; học sinh ở nông thôn ít cơ hội việc làm và chất lượng cuộc sống thấp hơn do hạn chế tiếp cận giáo dục kỹ năng số; sự khập khiễng giữa chương trình giảng dạy và kỹ năng thực tế, kỹ năng làm việc nhóm và khả năng sáng tạo của lực lượng lao động Việt Nam cần nâng cao; lực lượng lao động không có tay nghề có nguy cơ cao bị thay thế bởi tự động hóa.

Ông Trần Nguyên Phúc, đại diện dự án Intage Việt Nam cho biết, trong 10 năm trở lại đây, nền kinh tế Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ với những bước đột phá lớn. Cùng với sự mở rộng của thị trường và ngành hàng, người tiêu dùng nội địa do đó cũng trở nên tinh vi, đa dạng và phức tạp hơn. Điều đó đã đặt ra thách thức lớn cho các doanh nghiệp trong việc nắm bắt xu hướng và đổi mới phát triển sản phẩm nhằm đón đầu thị trường.

Tuy nhiên, theo ông Phúc, những phương thức tìm hiểu người tiêu dùng hiện tại hầu hết chỉ đang giải quyết những vấn đề ở bề nổi của tảng băng chìm. Do đó, một doanh nghiệp đột phá là một doanh nghiệp có khả năng gạt bỏ đi những quan niệm cố hữu và đi sâu vào nhận thức của khách hàng để hiểu họ một cách toàn diện khi mà những lợi thế cạnh tranh về chất lượng và giá cả đang ở ngưỡng cân bằng. Tư tưởng của người tiêu dùng ngày một trở nên hiện đại và theo xu hướng toàn cầu hoá, để phục vụ nhu cầu giải quyết vấn đề của khách hàng thì ứng dụng những giải pháp công nghệ là biện pháp tối ưu nhất giúp cho doanh nghiệp có thể đi sâu vào tiềm thức của người tiêu dùng, từ đó đưa ra những ý tưởng phát triển sản phẩm phù hợp với nhu cầu của khách hàng.

Bà Nguyễn Thị Bích Chung, Công ty Nghiên cứu thị trường Kantar đánh giá, hiện Việt Nam là một trong những quốc gia lạc quan nhất về tình hình kinh tế sau đại dịch Covid-19 trong khu vực Châu Á, đây là kết quả của sự thay đổi cả về tư duy, lối sống và cách quản lý tài chính của người Việt cũng như sự nỗ lực của các Bộ, Ban, Ngành có liên quan trong công cuộc xây dựng lại nền kinh tế vượt qua giai đoạn khó khăn. “Những giá trị mà các thương hiệu và sản phẩm Việt Nam nên hướng tới đó là đẩy mạnh giải pháp phát triển các sản phẩm, chú trọng vào giá trị của sản phẩm, thuyết phục người tiêu dùng tin vào giá trị của sản phẩm mà họ bỏ tiền ra sử dụng”, bà Chung khẳng định.

Quỳnh Chi (Vietnam Business Forum)