Linh hoạt nắm bắt nhu cầu đầu tư từ Nhật Bản

Các doanh nghiệp Nhật Bản đang có xu hướng mở rộng đầu tư, xây dựng thêm cơ sở ở Việt Nam mặc dù gặp nhiều khó khăn do dịch Covid-19. Tuy nhiên, nhu cầu đầu tư của các doanh nghiệp Nhật đã có nhiều thay đổi, đặc biệt trong bối cảnh dịch Covid-19.

Ông Takeo Nakajima - Trưởng đại diện JETRO tại Hà Nội cho biết, trong bối cảnh đại dịch Covid-19, hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam bị ảnh hưởng đáng kể. Có tới 52,8% doanh nghiệp bị giảm lợi nhuận kinh doanh, tỷ lệ doanh nghiệp bị lỗ là 30,1%. Mặc dù vậy, so với các quốc gia trong khu vực, tỷ lệ các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư kinh doanh tại Việt Nam bị suy giảm lợi nhuận vẫn ở chuẩn cao. Ngoài ra, tỷ lệ các doanh nghiệp dự báo có lãi là 49,6% và 20,3% doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh cân bằng.

Cùng với đó, trong xu thế dịch chuyển đầu tư, Việt Nam hiện đang là điểm đến được doanh nghiệp Nhật Bản quan tâm. Có tới 50% doanh nghiệp đánh giá cao lợi thế thị trường của Việt Nam, 46,8% doanh nghiệp Nhật Bản đã có kế hoạch mở rộng kinh doanh tại Việt Nam cho 1 đến 2 năm tới, dù tỷ lệ mở rộng thấp hơn so với năm 2019, nhưng cao thứ 4 trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Mặc dù luôn được đánh giá là điểm đến mới để đón đầu làn sóng chuyển dịch đầu tư, nhưng vẫn có 6,1% tỷ lệ doanh nghiệp cho biết sẽ thu nhỏ quy mô hoạt động hoặc chuyển sang quốc gia khác.

Nhu cầu có sự thay đổi

Đại diện JETRO cho biết một số thay đổi của doanh nghiệp Nhật Bản thông qua việc khảo sát thời gian qua: Về phương thức triển khai hoạt động kinh doanh, nhiều doanh nghiệp sẽ xem xét lại đơn vị bán hàng, lý do đưa ra là bởi lo ngại sự lây lan của dịch Covid-19 chiếm 49,5%, do thay đổi môi trường giao thương chiếm 16,3%; Về phát triển kinh doanh trong tương lai, tỷ lệ doanh nghiệp chế tạo dự định đánh giá lại nơi thu mua chiếm 22,3% với lý do dịch Covid-19 và sự thay đổi môi trường thương mại. Trong đó, đối tượng doanh nghiệp muốn thay đổi đơn vị thu mua, tỷ lệ doanh nghiệp lựa chọn Việt Nam đứng thứ 4, chiếm 4,3%; sau khi thay đổi đơn vị thu mua số doanh nghiệp lựa chọn Việt Nam đứng thứ nhất, chiếm 18,8%.

Theo ông Takeo Nakajima, nhiều doanh nghiệp Nhật Bản đang quan tâm và mong muốn hợp tác với các doanh nghiệp công nghệ, khởi nghiệp của Việt Nam để gia tăng giá trị cho sản phẩm, dịch vụ. DN Nhật Bản cũng mong muốn tham gia sử dụng chuỗi cung ứng địa phương để hỗ trợ hoạt động kinh doanh, nhưng các ngành công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam vẫn chưa thể đáp ứng được nhu cầu cao của nhiều đối tác Nhật Bản.

Bên cạnh đó, các công ty Nhật Bản đang muốn chuyển đến Việt Nam trong lĩnh vực thiết bị y tế, bên cạnh các lĩnh vực sản xuất chất bán dẫn, điện thoại và linh kiện, điều hòa không khí.

Điều đáng lưu ý trong khảo sát của JETRO là số DN đánh giá chi phí nhân công rẻ là lợi thế đã giảm so với năm ngoái. Trưởng đại diện JETRO cũng nhận định, chi phí nhân công tăng, tỷ lệ nhân viên nghỉ việc cao, tỷ lệ nội địa hóa của các doanh nghiệp Việt Nam còn thấp là những vấn đề mà các doanh nghiệp Nhật Bản đang xem là thách thức. Tốc độ tăng tiền lương có chậm lại so với trước đây nhưng vẫn ở mức cao.

Bên cạnh đó, lợi thế về chi phí thấp (chi phí thu mua, chi phí lao động) cũng không còn là điểm hấp dẫn đối với các doanh nghiệp Nhật Bản khi có ý định mở rộng đầu tư tại Việt Nam.

Ông Đỗ Nhất Hoàng - Cục trưởng Cục Quản lý Đầu tư Nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Việt Nam cần hóa giải những thách thức, điểm nghẽn trong thu hút FDI chất lượng và linh hoạt với các thay đổi nhu cầu đầu tư của các doanh nghiệp nước ngoài. Giải pháp đưa ra là cần rà soát các dự án chậm triển khai, hoạt động không hiệu quả để thu hồi, tạo quỹ đất thu hút các dự án đầu tư mới; Triển khai đào tạo lao động trong các ngành nghề chất lượng cao, như kỹ thuật số, công nghệ thông tin, ứng dụng tin học, điện tử - viễn thông, cơ khí - chế tạo; Ban hành nhiều chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ…

Hương Ly (Vietnam Business Forum)