Nâng cao khả năng tiếp cận chính sách của khu vực hợp tác xã

Có tới 41% tổng số HTX không biết đến chính sách cho HTX vay lãi suất 0% để trả lương ngừng việc cho người lao động, 38% HTX không nắm được chính sách giảm giá điện bán lẻ đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đây là kết quả theo khảo sát do Liên minh hợp tác xã Việt Nam và UNDP thực hiện đối với bốn tỉnh, thành phố tại Việt Nam chịu tác động trực tiếp của COVID-19.

Hạn chế trong việc tiếp cận chính sách ưu đãi

Ông Nguyễn Ngọc Bảo, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam cho biết, kể từ khi dịch COVID-19 bùng phát tại Việt Nam tháng 1/2020 đến nay, Việt Nam đã khá thành công trong việc kiểm soát dịch bệnh, công tác phòng, chống dịch tại Việt Nam đã đạt kết quả tương đối tốt, đẩy lùi và kiểm soát được dịch bệnh, qua đó, tạo điều kiện thuận lợi cho phục hồi và phát triển các hoạt động kinh tế - xã hội. Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, trong đó mỗi chính sách có những cách thức tác động mang tính khuyến khích đối với các chủ thể thuộc mọi thành phần như: miễn giảm thuế, tạo cơ hội tiếp cận với nguồn vốn có lãi suất ưu đãi, ban hành những thủ tục hành chính đơn giản và các chế độ ưu đãi đặc biệt khác... Tuy nhiên trên thực tế, có một số chính sách không quy định HTX thuộc phạm vi điều chỉnh nên các HTX vẫn gặp nhiều hạn chế trong việc tiếp cận và thụ hưởng các chính sách này.

Bên cạnh đó, có tới 41% tổng số HTX trong nhóm khảo sát được hỏi không biết đến chính sách cho HTX vay lãi suất 0% để trả lương ngừng việc cho người lao động; 38% HTX không nắm được chính sách giảm giá điện bán lẻ đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh…

Với tinh thần chủ động ứng phó với đại dịch, thúc đẩy thay đổi mô hình sản xuất, kinh doanh theo hướng phát triển bền vững; hình thành cho mỗi thành viên HTX và các HTX ý thức chủ động phòng chống và thích ứng với biến đổi khí hậu và đại dịch, giảm thiểu rủi ro và thiệt hại, phát triển và nhân rộng các mô hình HTX mới, nhiều HTX cũng tự tìm những giải pháp nâng cao năng lực chống chịu và giảm thiểu thiệt hại từ đại dịch.

Nghiên cứu ghi nhận 76,8% số HTX tham gia khảo sát đã áp dụng số hóa để trao đổi thông tin, tổ chức họp và ra quyết định tập thể; 37,4% HTX sử dụng công nghệ thông tin trong đào tạo, tuyên truyền; 35,6% HTX hỗ trợ thành viên, người lao động các phương tiện bảo hộ cá nhân….

Cùng với đó, một số HTX vẫn có doanh thu lớn hơn so với cùng kỳ năm 2019, hoạt động có lãi chiếm 17,8%, (chủ yếu là các HTX trong lĩnh vực kinh doanh tiền tệ và một số HTX nông nghiệp….).

Xác định rõ hợp tác xã là đối tượng được thụ hưởng chính sách

Theo  PGS.TS. Phạm Thị Hồng Yến, Trưởng ban Hợp tác quốc tế - Liên minh HTX Việt Nam, để các HTX tiếp cận được với các chính sách hỗ trợ, trong ngắn hạn, Chính phủ ban hành và xác định rõ HTX là đối tượng được thụ hưởng chính sách;  sửa đổi các quy định hiện hành về điều kiện thụ hưởng chính sách với HTX một cách linh hoạt và phù hợp với thực tiễn cũng như chỉ đạo việc thực hiện kịp thời, đúng thời điểm là giai đoạn khó khăn và cần thiết với HTX.

Về dài hạn, theo bà Yến, cần chú trọng các giải pháp và chính sách về hỗ trợ tài chính và phát triển chuyên môn, kỹ năng, tay nghề lao động. Các chính sách hỗ trợ và thúc đẩy sự phát triển hợp tác xã cần bám sát thực tế và phù hợp với đặc điểm riêng, mong muốn thiết thực, thực tế hoạt động, trình độ nắm bắt và khả năng thụ hưởng.

Đặc biệt, việc tuyên truyền và tư vấn chính sách cho hợp tác xã cần được đẩy mạnh và không bỏ sót những đối tượng thực sự cần được hỗ trợ; cơ chế thực thi các chính sách với hợp tác xã cần đơn giản, rõ ràng, dễ tiếp cận và dễ thực hiện…

Theo Bà Sitara Syed, Phó trưởng đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam, điều quan trọng là các hợp tác xã phải tiếp cận được với các nguồn hỗ trợ để ứng phó với các tác động tức thời của đại dịch, để duy trì lực lượng lao động, duy trì hoạt động của họ và cuối cùng là phục hồi và xây dựng tốt hơn trong bối cảnh bình thường mới.

Quỳnh Chi (Vietnam Business Forum)