Kỳ vọng ổn định vĩ mô

Quốc hội khóa 13 vừa bế mạc kỳ họp đầu tiên, kỳ họp để lại nhiều cảm xúc với việc thành lập Chính phủ VN mới. Song thách thức đối với Quốc hội VN và Chính phủ mới là rất lớn đi cùng với kỳ vọng của người dân.

Là kỳ họp đầu tiên, trước các phiên thảo luận về kinh tế, xã hội, Quốc hội khóa 13 đã hoàn thành nội dung quan trọng nhất về công tác tổ chức, nhân sự cấp cao. Quốc hội đã bầu ông Nguyễn Sinh Hùng làm Chủ tịch Quốc hội, ông Trương Tấn Sang làm Chủ tịch nước và ông Nguyễn Tấn Dũng làm Thủ tướng Chính phủ nhiệm kỳ mới.

Phiên thảo luận cuối cùng tại hội trường cuối tuần qua về tình hình kinh tế, xã hội nổi lên những lo lắng vì lạm phát đã quá cao. Đây cũng là thách thức lớn trong điều hành kinh tế của Chính phủ.

Quan ngại lạm phát cao

Các ý kiến trên diễn đàn Quốc hội đều nêu quan ngại về việc lạm phát đã ở mức quá cao. Phó hiệu trưởng Đại học Kinh tế Tp.HCM, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ Quốc gia Trần Hoàng Ngân đã cho rằng công tác dự báo “quá tệ” khi chỉ đưa ra con số 7% lạm phát cho cả năm nay nhưng thực tế có thể lên đến 17%.

Lạm phát được coi như thủ phạm làm cho chất lượng tăng trưởng giảm sút nghiêm trọng, khiến lòng tin của người dân vào đồng nội tệ giảm sút nghiêm trọng. Một số vị đại biểu đề nghị tìm nguyên nhân của lạm phát, đồng thời quy trách nhiệm việc lạm phát chậm được kiềm chế.
Nguyên nhân của lạm phát được đề cập từ nhiều phía, từ gói kích thích kinh tế của Chính phủ, từ nhập siêu nhiều năm chưa được kiềm chế hiệu quả, từ chương trình tăng lương mới đây…

Nhưng đại biểu Huỳnh Ngọc Đáng (Bình Dương) thẳng thắn đánh giá: gói kích cầu không phải là tác nhân chính bên trong gây lạm phát cao như báo cáo của Chính phủ nhận định mà chính những khiếm khuyết trong cơ cấu nền kinh tế và mô hình tăng trưởng, cộng với khả năng quản lý, điều hành còn yếu kém đã đẩy lạm phát ngày càng lên cao.

Đại biểu Đồng Hữu Mạo (Thừa Thiên - Huế) đề cập đến sự lúng túng trong kiềm chế lạm phát. Ông cũng đặt vấn đề kỳ họp thứ hai Quốc hội vào cuối năm nay, Chính phủ cần có báo cáo chuyên sâu về vấn đề này, cần tổng kết đánh giá để cả Chỉnh phủ và Quốc hội đều không phải bất ngờ khi lạm phát quá cao.

Lạm phát cao làm giảm chất lượng tăng trưởng, tăng nguy cơ tái nghèo của người dân, làm cho thu nhập thực tế của người dân giảm sút, đời sống khó khăn. Lạm phát trở thành vấn đề nóng trong xã hội và vấn đề này cũng nóng trên bàn nghị sự của Quốc hội. Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân tổng kết: Nhiều đại biểu cũng nêu bật nhiều vấn đề đề nghị Chính phủ cần rút kinh nghiệm và có những giải pháp hữu hiệu khắc phục yếu kém hạn chế trong điều hành kinh tế vĩ mô, trong quản lý xã hội. Bà cũng đề nghị Chính phủ quyết liệt hơn nữa trong công tác điều hành chỉ đạo cho được 8 nhóm giải pháp mà Chính phủ đã báo cáo Quốc hội tại kỳ họp này để đạt được mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội.

Thách thức lớn của Chính phủ

Có thế nói, thách thức lớn nhất của Chính phủ nhiệm kỳ này chính là ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát, nhập siêu, vấn đề nợ công…

Ảnh hưởng từ cuộc suy thoái kinh tế thế giới, cộng thêm những bất ổn nội tại, 4 năm qua, kể từ sau năm 2007 khi VN chính thức gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), kinh tế VN luôn trong tình trạng bất ổn. Năm 2008 lạm phát phi mã, nhập siêu cũng cao đỉnh điểm, bất ổn kinh tế vĩ mô. Ngay sau đó là thời gian suy giảm, tăng trưởng ở mức thấp kỷ lục, DN điêu đứng, Chính phủ đã phải thực hiện gói kích thích kinh tế để ngăn đà giảm phát. Năm 2011, lạm phát quay trở lại với những lo ngại tình hình kinh tế vĩ mô còn xấu hơn năm 2008.

Chính phủ đưa ra nghị quyết 11 để kiềm chế lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời nhiều lần tái khẳng định kiên quyết thực hiện mục tiêu này. Trong phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 7 vừa qua, cũng là phiên họp thường kỳ đầu tiên của Chính phủ mới, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, các bộ, ngành, địa phương không lơi lỏng việc kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội và duy trì đà tăng trưởng ở mức hợp lý. Thủ tướng chỉ đạo tiếp tục thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ, đảm bảo an toàn của hệ thống ngân hàng, giảm dần lãi suất cho vay. Chính phủ khẳng định uu tiên nguồn lực cho hoạt động sản xuất kinh doanh, đầu tư chiều sâu nhằm nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa, đồng thời, tìm kiếm, mở rộng thị trường, thúc đẩy xuất khẩu và kiềm chế nhập siêu, góp phần cải thiện cán cân thanh toán quốc tế.

Với việc giá lương thực thực phẩm tăng mạnh ảnh hưởng xấu tới chỉ số giá tiêu dùng, Chính phủ chỉ đạo phát triển sản xuất nông nghiệp, phát triển chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản theo hướng sản xuất hàng hóa quy mô lớn, khẩn trương tăng số lượng con giống, ổn định giá thức ăn chăn nuôi, chủ động ứng phó có hiệu quả với thiên tai dịch bệnh.

Tháng 8 được dự báo chỉ số giá tiêu dùng tiếp tục đà tăng. Một loạt ngành sản xuất quan trọng có lượng tồn kho lớn gây khó khăn cho việc kiềm chế lạm phát, duy trì và phát triển sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu. Tình hình thị trường thế giới và trong nước tiếp tục diễn biến phức tạp, nhất là thời gian sắp tới bước vào mùa thiên tai, lụt bão. Trong khi đó, cơn sốt giá vàng gây biến động thị trường tiền tệ, gây áp lực lên tỷ giá. Việc thắt chặt tín dụng đáng lẽ thực hiện ở lĩnh vực phi sản xuất, chứng khoán, bất động sản, tiêu dùng, thì đang diễn ra đại trà khiến cộng đồng DN gặp khó khăn lớn.

Những thách thức của Chính phủ nhiệm kỳ này rất lớn với nhiệm vụ nặng nề. Người dân và cộng đồng DN kỳ vọng kinh tế vĩ mô sớm thiết lập sự ổn định bền vững, dòng vốn được khơi thông chảy vào khu vực sản xuất kinh doanh, và niềm tin trở lại, để người dân an tâm bỏ vốn vào DN và NH thay vì bỏ tiền vào khu vực phi sản xuất, mua đất, vàng, ngoại tệ.

Lê Minh