Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: Đơn vị ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong nghiệp vụ hải quan

Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu thời gian qua đã làm rất tốt công tác cải cách thủ tục hành chính, chủ động chuyển đổi số, đẩy mạnh triển khai nhiều giải pháp nhằm hỗ trợ, tháo gỡ vướng mắc cho cộng đồng doanh nghiệp (DN) trong năm 2022 và thực hiện xuyên suốt trong những năm tiếp theo để phù hợp với từng giai đoạn. Phóng viên Vietnam Business Forum đã phỏng vấn ngắn với ông Nguyễn Trường Giang  – Cục trưởng, Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu  về những thành quả như đã nêu trên.

Ngành Hải quan sẽ chuyển đổi số toàn diện và đặt mục tiêu đến năm 2025 cơ bản hoàn thành Hải quan số theo định hướng Chính phủ, tạo nền tảng xây dựng Hải quan thông minh. Vậy Cục Hải quan tỉnh BR - VT đã triển khai như thế nào các hoạt động trên, thưa ông?

Chuyển đổi số là xu thế tất yếu hiện nay, nó đã và đang được lan tỏa, triển khai mạnh mẽ rộng khắp toàn cầu, và Việt Nam không là ngoại lệ, không chỉ riêng ngành Hải quan mà tất cả các ngành nghề, lĩnh vực đều phải tham gia, mà trọng tâm là việc ứng dụng những thành tựu của cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0. Đây cũng là vấn đề được Đảng, Chính phủ đặc biệt quan tâm, coi đó là động lực quan trọng trong xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc.

Tại Quyết định số 707/QĐ-TCHQ ngày 04/05/2022 về phê duyệt Kế hoạch chuyển đổi số Ngành Hải quan đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Tổng cục Hải quan xác định mục tiêu 100% thủ tục hải quan được thực hiện hoàn toàn trên môi trường mạng (phi giấy tờ); Phấn đấu đến năm 2025 hoàn thành hải quan số, trong đó chuyển đổi số toàn diện công tác quản lý nhà nước về hải quan với hệ thống CNTT hiện đại, có mức độ tích hợp cao; Hoàn thành các mục tiêu tại Quyết định 749/QĐ-TTg ngày 03/06/2020 của Thủ tướng về việc phê duyệt “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của ngành Hải quan.

Việc thực hiện chuyển đổi số (toàn diện) sẽ giúp cho Ngành Hải quan đổi mới căn bản, toàn diện, nâng cao hiệu quả hơn nữa công tác quản lý nhà nước về hải quan, nâng cao năng suất lao động của cán bộ, công chức hải quan; cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp. Đặc biệt, chuyển đổi số giúp cho việc thực hiện thủ tục hải quan hoàn toàn trên môi trường số, nhanh chóng, chính xác, mọi lúc, mọi nơi, mọi phương tiện thông qua hệ thống công nghệ thông tin với việc hỗ trợ, ứng dụng các thành tựu cách mạng công nghiệp 4.0 như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), công nghệ chuỗi khối (BlockChain)…

Cùng với không khí khẩn trương, quyết tâm của toàn ngành Hải quan, Lãnh đạo Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũng đã rất chủ động, kịp thời triển khai nhiều giải pháp thực hiện nhằm thực hiện thành công chuyển đổi số, cụ thể như: Trên cơ sở chủ trương của Đảng, chương trình hành động và kế hoạch của Chính phủ, Bộ Tài chính, Ngành Hải quan và của UBND Tỉnh về chuyển đổi số, Cục Hải quan Tỉnh đã ban hành các văn bản triển khai thực hiện: Quyết định 413/QĐ-HQBRVT ngày 06/06/2022 về ban hành Kế hoạch chuyển đổi số đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Đồng thời ban hành Quyết định số 900/QĐ-HQBRVT ngày 07/11/2022 thành lập Ban chỉ đạo công tác chuyển đổi số của Cục Hải quan Tỉnh, gồm 17 thành viên; Tổ giúp việc Ban chỉ đạo chuyển đổi số cấp Cục gồm 21 cán bộ, công chức.

Trước đó, Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu cũng đã ban hành Kế hoạch số 2226/KH-HQBRVT ngày 10/09/2021 triển khai chương trình hành động thực hiện Nghị quyết của Ban chấp hành Đảng bộ Tỉnh về chuyển đổi số, đô thị thông minh gắn với cải cách hành chính. Trong đó chi tiết hóa, cụ thể hóa các nhiệm vụ, phù hợp với các điều kiện thực tế tại đơn vị. Thông qua nhiều hình thức như văn bản thông báo, chỉ đạo, báo, đài truyền hình, cuộc họp, hội nghị, hội thảo, website, trang fanpage…, Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã tổ chức phổ biến, quán triệt đến cán bộ, công chức cũng như tuyên truyền đến người dân và cộng đồng doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu về tinh thần, chủ trương, kế hoạch chuyển đổi số của Đảng, Chính phủ, Ngành Hải quan, của UBND Tỉnh cũng như của Cục Hải quan Tỉnh.

Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu là một trong những đơn vị ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong nghiệp vụ hải quan, cung cấp dịch vụ công cho người dân, doanh nghiệp. Hầu hết hồ sơ thủ tục hải quan đã được thực hiện thông qua hệ thống (trên 99,98%). Trong đó, 75,3% hồ sơ xuất nhập khẩu được thông quan tự động bởi hệ thống (luồng xanh). Sử dụng triệt để các chứng từ điện tử đã được các cơ quan cung cấp thông qua Cơ chế một cửa quốc gia và Một cửa ASEAN, không yêu cầu doanh nghiệp cung cấp bản giấy các chứng từ này.

Ngoài ra, đơn vị tham gia hoàn thiện các bài toán nghiệp vụ cho việc xây dựng Hệ thống CNTT Hải quan số, hải quan thông minh; Mở rộng triển khai Hệ thống giám sát hải quan tự động VASSCM (Gần 100% các doanh nghiệp kinh doanh cảng, kho, bãi đã tham gia kết nối và trao đổi thông tin với Hệ thống VASSCM của cơ quan Hải quan); Sử dụng seal định vị điện tử GPS trong quy trình giám sát hải quan; Chuẩn bị sẵn sàng hạ tầng, bắt đầu đưa vào vận hành 02 máy soi container di dộng.

Áp dụng Hệ thống quản lý văn bản và điều hành với chữ ký số; Đưa vào sử dụng Hệ thống camera giám sát trực tuyến (kết nối đến 02 chi cục Hải quan trực thuộc). Vừa qua, Cục Hải quan Tỉnh cũng đã xây dựng và triển khai đề án ứng dụng công nghệ thông tin trong đánh giá, xếp loại chất lượng cán bộ, công chức và người lao động của Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.

Rà soát, sắp xếp, chuẩn hóa hệ thống trang công nghệ thông tin, đảm bảo hoạt động ổn định, thông suốt, an ninh, an toàn; Lập dự toán, đầu tư ứng dụng công nghệ thông tin đáp ứng triển khai chuyển đổi số. Rà soát, xác định nhu cầu, cơ cấu tuyển dụng công chức năm 2023 báo cáo Tổng cục Hải quan, đặc biệt trong đó đơn vị xin chỉ tiêu nhu cầu tuyển dụng bổ sung công chức chuyên trách công nghệ thông tin, sẵn sàng cho yêu cầu của kế hoạch chuyển đổi số, triển khai mô hình hải quan thông minh trong tương lai.

Năm 2022, mặc dù tình hình kinh tế trong và ngoài nước rất khó khăn nhưng việc thực hiện thu NSNN của Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu vẫn đạt chỉ tiêu. Đâu là nguyên nhân dẫn đến thành quả trên, thưa ông?

Năm 2022, Cục Hải quan Tỉnh được giao dự toán thu NSNN là 20.300 tỷ đồng theo Quyết định số 2321/QĐ-BTC ngày 07/12/2021 của Bộ Tài chính; Tổng cục Hải quan giao chỉ tiêu phấn đấu là 20.300 tỷ đồng. Tính đến ngày 19/12/2022, Cục Hải quan Tỉnh đã thu nộp NSNN số tiền 19.610 tỷ đồng, bằng 87,33% so với cùng kỳ năm trước (18.241 tỷ đồng); đạt 96,6% so với chỉ tiêu được giao cũng như chỉ tiêu phấn (20.300 tỷ). Căn cứ tình hình thu NSNN nêu trên, ước thu NSNN năm 2022 của Cục Hải quan Tỉnh đạt 20.300 tỷ đồng; đạt 100% so với chỉ tiêu dự toán cũng như chỉ tiêu phấn đấu là 20.300 tỷ đồng.

Để hoàn thành chỉ tiêu thu NSNN năm 2022 mà Bộ Tài chính và Tổng cục Hải quan giao là vô cùng khó khăn và thách thức trong bối cảnh tình hình kinh tế - xã hội trong nước tiếp tục chịu ảnh hưởng bởi nhiều biến động phức tạp của nền kinh tế thế giới (xung đột quân sự giữa Nga và Ukraine kéo dài chưa có dấu hiệu kết thúc, nguy cơ về một cuộc chiến năng lượng vẫn còn, kinh tế vẫn còn yếu sau thời gian dài chịu tác động tiêu cực từ dịch bệnh Covid-19) làm ảnh hưởng chung đến nhiều hoạt động trong đó có lưu chuyển hàng hóa, sản xuất, xuất khẩu, nhập khẩu từ đó tác động đến công tác quản lý nhà nước nói chung và hoạt động của ngành Hải quan nói riêng. Đứng trước khó khăn và thách thức đó, Cục Hải quan tỉnh đã triển khai các giải pháp, cụ thể như sau:

Ngay từ những ngày đầu năm, Cục Hải quan Tỉnh đã triển khai xây dựng các kế hoạch, giải pháp, đồng thời yêu cầu các đơn vị tập trung thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, chống thất thu theo chỉ đạo của Tổng cục Hải quan tại Chỉ thị số 439/CT-TCHQ ngày 11/02/2022 và công văn số 4421/TCHQ-TXNK ngày 21/10/2022;

Hàng quý, Cục Hải quan Tỉnh đã tổ chức thực hiện đánh giá tình hình thu NSNN trực tiếp tại các Chi cục nhằm nắm bắt kịp thời đánh giá sát thực số thu NSNN, để có phương án điều chỉnh đảm bảo hoàn thành nhiệm vụ thu NSNN năm 2022;  Tập trung nguồn lực triển khai các nhiệm vụ trọng tâm về cải cách hành chính, tăng cường dịch vụ công trực tuyến, đảm bảo tính công khai, minh bạch và tạo điều kiện thuận lợi cho các hoạt động xuất nhập khẩu, chủ động ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác cải cách hành chính, hiện đại hóa hải quan, đáp ứng nhiệm vụ và ứng dụng các thành tựu Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0; tạo thuận lợi rút ngắn thời gian và giảm chi phí cho doanh nghiệp, cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia;

Bên cạnh việc tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, để nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu NSNN năm 2022, đơn vị luôn chú trọng thu thập phân tích, xác định dấu hiệu rủi ro để có biện pháp kiểm tra, giám sát, kiểm soát; Kiểm tra sau thông quan, thanh tra chuyên ngành, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại; tập trung kiểm tra về số lượng, trị giá, mã số, xuất xứ...;

Kiểm soát chặt chẽ công tác hoàn thuế, tổ chức thực hiện các giải pháp chống gian lận trong công tác hoàn thuế theo chỉ đạo của Tổng cục Hải quan tại công văn số 4539/TCHQ-TXNK ngày 21/9/2021; phối hợp với cơ quan Thuế nội địa và các lực lượng khác trong đấu tranh ngăn chặn gian lận hoàn thuế GTGT, đảm bảo việc hoàn thuế đúng đối tượng, đúng chính sách quy định.

Trân trọng cảm ơn ông!

Văn Lượng (Vietnam Business Forum)