Báo chí đa nền tảng: Cơ hội và thách thức

Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, xu hướng chuyển đổi số trước yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, báo chí cũng phát triển đa nền tảng để phục vụ nhu cầu của bạn đọc. Điều này tạo điều kiện tiếp cận dễ dàng và nhanh chóng hơn cho bạn đọc, tuy nhiên cũng đặt ra nhiều thách thức cho các cơ quan báo chí khi xuất bản nội dung trên nền tảng số nói chung và trên mạng xã hội nói riêng,...

Xu thế phát triển tất yếu

Internet, mạng xã hội phát triển giúp người đọc dễ dàng hơn trong việc tiếp cận thông tin qua nhiều hình thức, nền tảng khác nhau như báo điện tử, ứng dụng (app) đọc báo, mạng xã hội Facebook, TikTok, YouTube,...  Việc đa nền tảng cho người đọc có nhiều sự lựa chọn, có thể nghe bình luận bóng đá trên truyền hình hoặc có thể xem trực tiếp trên YouTube; có thể đọc báo trên website hoặc có thể thông qua các link dẫn trên mạng xã hội,... Người đọc trên nền tảng số, mạng xã hội có thể xem, đọc, bình luận hoặc chia sẻ, tương tác trực tiếp với bạn đọc khác nhau từ nhiều khoảng cách địa lý khác nhau.

Xu hướng đa dạng hóa hình thức thông tin làm tăng lượng công chúng và mang lại nguồn thu quảng cáo cho các báo.

Phó Tổng Biên tập Báo điện tử VietnamPlus Nguyễn Hoàng Nhật khẳng định, báo Trung ương hay báo địa phương đều cần phát triển theo hướng đa nền tảng, đa phương tiện, ở đâu có độc giả ở đó có báo chí. Khi độc giả chuyển lên các nền tảng số, đương nhiên báo chí cũng phải có mặt ở đó để kịp thời lan tỏa thông tin của mình đến với bạn đọc, trong đó có phát triển nội dung video trên nền tảng số, đặc biệt là trên mạng xã hội.

Báo Thanh Niên dẫn đầu trong công cuộc thực hiện đa kênh trên đa nền tảng ứng dụng di động và mạng xã hội khác nhau với nội dung chuyên biệt, trong đó website, ứng dụng di động và mạng xã hội được xác định là những nền tảng chính. Việc này nhằm tạo ra những cộng đồng có cùng một mối quan tâm, hỗ trợ tốt hơn cho hoạt động quảng cáo, kinh doanh của tờ báo.

Hiện nay, ngoài báo in, báo điện tử, ứng dụng di động, Báo Thanh Niên đã xây dựng và vận hành hệ thống hơn 10 trang, kênh trên mạng xã hội Facebook, YouTube, TikTok, Lotus. Fanpage của báo này cũng trở thành công cụ phối hợp sản phẩm báo chí cho Thanh Niên Online và tính đến nay cũng có 2,2 triệu lượt người theo dõi.

Không đứng ngoài xu thế đa phương tiện trong dòng chảy số, Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp - tờ báo của doanh nhân cũng thực hiện đa nền tảng báo chí trên website, fanpage, youtobe. Ngoài ra, tạp chí còn thường xuyên tổ chức các diễn đàn, hội thảo chuyên đề, livestream trực tiếp bạn đọc trên đa nền tảng website và fanpage để tăng tương tác, thu hút độc giả… Các chương trình đều được chuẩn bị kỹ về nội dung, kịch bản, thông tin tuyên truyền, bố trí nhân sự phù hợp để đảm bảo hoạt động tuyên truyền hiệu quả, nhanh chóng…

Cần có một chiến lược phát triển đa kênh bài bản

Theo các chuyên gia, xu thế phát triển báo chí đa nền tảng đã và đang tạo ra nhiều cơ hội cho các cơ quan báo chí định hình lại để phát huy vai trò của mình trong hệ sinh thái truyền thông mới. Tuy nhiên, việc thay đổi từ “đơn nền tảng” sang “đa nền tảng” cũng làm cho các cơ quan báo chí đứng trước những thách thức không nhỏ về vấn đề quản lý tương tác, bình luận, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, tuân thủ những nguyên tắc cộng đồng của nhà cung cấp nền tảng.

Thêm vào đó là vấn đề về chất lượng nội dung thông tin. Theo nhà báo Bùi Phú- Tạp chí Thương Gia, các nhà báo phải thường xuyên chịu áp lực bắt kịp tốc độ phát tán tin tức trên mạng xã hội, phải đối mặt với các mốc thời hạn trong mỗi ngày làm việc, phải theo đuổi để cập nhật diễn biến của bản tin suốt cả 24 giờ. Chính điều này tạo ra sự lo lắng về chất lượng nội dung báo chí bị hạn chế.

Để đảm bảo nắm bắt cơ hội và hạn chế những hạn chế do báo chí đa kênh trên nền tảng số, theo nhà báo Đỗ Văn Thiện, Trưởng ban Truyền hình – Đa nền tảng báo Pháp Luật TP.Hồ Chí Minh, các cơ quan báo chí cần phải có một chiến lược phát triển đa kênh bài bản. Trước hết, các báo phải thay đổi tư duy về sản xuất sản phẩm báo chí, tức là phải sáng tạo, chọn lọc thông tin để đăng tải trên các nền tảng khác nhau.

Bên cạnh đó, báo chí đa nền tảng không thể tách rời kế hoạch chuyển đổi số của một số tờ báo, bao gồm khâu quản trị nội bộ, quy trình sản xuất thông tin...

Ngoài ra, cần phải có một mô hình tổ chức nhân sự phù hợp để phát triển đa nền tảng, không chỉ tập trung nhân lực vào phần nội dung như ở báo in và báo điện tử mà còn phải đào tạo, tuyển dụng nhân lực phù hợp từng nền tảng,…để có được hiệu quả thông tin, thu hút được nhiều tương tác.

Giang Tú (Vietnam Business Forum)