Cục Hải quan Bình Dương: Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hóa hải quan

Năm 2023, toàn thể cán bộ, công chức Cục Hải quan Bình Dương, phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu thu nộp ngân sách mà Nhà nước giao; đẩy mạnh chống tác chống buôn lậu, gian lận thương mại với quyết tâm tạo một môi trường bình đẳng, thượng tôn pháp luật đồng thời hỗ trợ, tạo thuận lợi tối đa cho cộng đồng doanh nghiệp; quyết tâm thực hiện thành công mục tiêu xây dựng Hải quan số, Hải quan thông minh. Phóng viên Vietnam Business Forum đã có buổi phỏng vấn ông Nguyễn Trần Hiệu - Cục trưởng, Cục Hải quan Bình Dương về một số nội dung như đã nêu trên.

Tình hình kinh tế - xã hội trong và ngoài nước gặp rất nhiều khó khăn đã tác động làm giảm kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước ảnh hưởng rất lớn đến nguồn thu ngân sách. Với Cục Hải quan Bình Dương đã có những nỗ lực cụ thể nào để hoàn thành nhiệm vụ trên, thưa ông?

Năm 2023 Cục Hải quan Bình Dương được giao dự toán thu ngân sách nhà nước (NSNN) là 20.200 tỷ đồng theo Quyết định số 2572/QĐ-BTC ngày 07/12/2022 của Bộ trưởng Bộ Tài chính (đây là chỉ tiêu cao nhất được giao từ trước đến nay) nên ngay từ đầu năm, Cục Hải quan Bình Dương triển khai quyết liệt các giải pháp về thu ngân sách, chống thất thu, phân bổ chỉ tiêu thu NSNN đến từng chi Cục. Kết quả thu nộp NSNN lũy kế đến ngày 26/9/2023: 11.600 tỷ đồng, đạt 57,43% chỉ tiêu dự toán giảm, 23,18% so với cùng kỳ năm trước. Là do ảnh hưởng Đại dịch Covid-19 còn chưa kết thúc, tình hình xung đột giữa Nga – Ukraina vẫn tiếp diễn, một số nước phát triển đã và đang dựng nên các rào cản kỹ thuật gây khó khăn cho hoạt động xuất khẩu của các DN Việt Nam mà đặc biệt là các ngành mũi nhọn của Bình Dương như sắt thép, chế biến gỗ và hàng dệt may…

Cùng với đó, việc Trung Quốc mở cửa trở lại cũng tạo nhiều áp lực cạnh tranh đối với hàng xuất khẩu cùng chủng loại của Việt Nam. Trong khi đó, các DN trong nước vẫn còn gặp nhiều khó khăn do đơn hàng nước ngoài giảm liên tục, thị trường trong nước sức mua không lớn, chi phí đầu vào vẫn ở mức cao, còn khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn vốn tín dụng... làm cho sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới tiếp tục giảm ở một số ngành như: Dệt may, da giày, sản xuất sản phẩm gỗ (giường, tủ, bàn, ghế), sản xuất kim loại…Đồng thời, ngày 30/6/2023, Chính Phủ đã ban hành Nghị định số 44/2023/NĐ-CP , về việc giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng với các nhóm hàng, dịch vụ đang áp dụng mức VAT từ 10% xuống còn 8%. Việc giảm thuế này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023 sẽ tác động mạnh làm giảm thu NSNN năm 2023 của Cục Hải quan tỉnh Bình Dương.

Một thách thức khác là việc thực hiện lộ trình cắt giảm thuế quan đã cam kết trong các hiệp định thương mại tự do (FTA). Cuối năm 2022, Chính phủ đã ban hành 17 biểu thuế XNK ưu đãi để thực hiện 17 FTA trong giai đoạn 2022 - 2027. Như vậy, ngay trong năm 2023, nhiều mặt hàng NK có thuế suất cao sẽ bị cắt giảm thuế và sẽ còn giảm sâu hơn trong các năm sau. Tình hình đầu tư xây dựng cơ bản, các công trình nhà máy, khu công nghiệp về cơ bản đã lấp đầy.... và tình hình phát triển sản xuất kinh doanh và hoạt động thương mại, xuất nhập khẩu năm 2023 có xu hướng mở rộng, tăng vốn là chính, bên cạnh các Dự án lớn hầu hết đã thực hiện nhập hết Danh mục miễn thuế nhập khẩu nên không có mức thu GTGT tăng đột biến như những năm trước.

 Ngành Hải quan đang hướng tới mô hình hải quan số, hải quan thông minh... Cục Hải quan Bình Dương đã triển khai công tác này ra sao, thưa ông?

Công tác chuyển đổi số của Cục Hải quan Bình Dương đã và đang triển khai giúp tạo thuận lợi cho hoạt động XNK trên địa bàn: Trong thời gian qua, Cục Hải quan Bình Dương luôn là đơn vị triển khai đi đầu trong ngành hải quan về công tác cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hóa hải quan. Trong đó, công tác chuyển đổi số là một xu hướng tất yếu mà Cục Hải quan Bình Dương đang cùng với toàn ngành Hải quan đã và đang quyết tâm triển khai từ nay đến 2025 và định hướng 2030.

Về công tác chuyển đổi số trong thủ tục kiểm tra, giám sát hải quan:  Cục Hải quan Bình Dương đã tham gia hoàn thiện hệ thống quy trình thủ tục theo hướng số hóa, ứng dụng tối đa công nghệ hiện đại của cuộc CM 4.0 đáp ứng yêu cầu thực hiện nghiệp vụ hải quan số. Tham gia xây dựng Đề án tái thiết hệ thống CNTT hải quan và xây dựng hải quan số thống nhất với kiến trúc chính phủ điện tử, xây dựng CSDL tập trung kết nối với các trang thiết bị thông minh nhận dạng hình ảnh và ứng dụng phân tích dữ liệu lớn trong giai đoạn 2021- 2025 của Tổng cục Hải quan. Thực hiện kế hoạch kiểm tra giám sát theo hướng tập trung, ứng dụng công nghệ 4.0, trang thiết bị hiện đại phục vụ thực hiện mô hình hải quan số. Sử dụng hiệu quả 03 máy soi container di động trong hoạt động kiểm tra, giám sát hàng hóa.

Tham gia góp ý về kế hoạch phát triển thương mại điện tử trên địa bàn tỉnh Bình Dương năm 2023, thực hiện thủ tục hải quan đối với hàng hóa giao dịch qua thương mại điện tử, hàng hóa chuyển phát nhanh của công ty CP Tân Cảng Express tại ICD Tân Cảng – Sóng Thần góp phần đẩy nhanh tốc độ lưu thông hàng hóa, thúc đẩy hình thành trong tâm Logistics của vùng, khu vực.

Cục Hải quan Bình Dương đã khai thác hiệu quả Hệ thống CNTT của ngành Hải quan như: Duy trì vận hành thông suốt hệ thống thông quan hàng hóa tự động VNACCS/VCIS và các chương trình vệ tinh nghiệp vụ hải quan về quản lý thuế, nộp thuế, quản lý rủi ro, kiểm tra sau thông quan, xử lý vi phạm, dịch vụ công trực tuyến, thực hiện cơ chế một cửa quốc gia. Cục Hải quan tỉnh đã cơ bản chuyển đổi chứng từ thuộc hồ sơ hải quan chuyển đổi sang dữ liệu điện tử, nghiêm cấm công chức hải quan yêu cầu người khai hải quan nộp các chứng từ ngoài quy định. Vận hành tốt chương trình giám sát hải quan tự động VASSCM đối với hàng hóa XNK tại các kho, bãi, cảng mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng DN XNK cũng như DN kinh doanh kho, bãi, cảng chủ động trong thực hiện kế hoạch khai thác, tăng lưu lượng hàng XNK. Trong tháng 04 năm 2023, Đã triển khai số hóa công tác nội ngành về công tác kế toán nội bộ thông quan triển khai số hóa dữ liệu kế toán và vân hành hệ thống phần mềm kế toán nội bộ ngành hải quan.

Ông có thể cho biết một số nhiệm vụ trọng tâm của Cục Hải quan Bình Dương  trong năm 2023 và những năm tiếp theo?

Cục Hải quan tỉnh Bình Dương đã ban hành Quyết định số 01/QĐ-HQBD ngày 03/01/2023 v/v ban hành Nhiệm vụ trọng tâm và Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ trọng tâm năm 2023, gồm nhóm các nhiệm vụ chính. Cụ thể như sau:

Tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hóa hải quan nhằm tạo thuận lợi tối đa cho  cộng đồng doanh nghiệp. Quán triệt và bám sát các chỉ đạo của Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan, Tỉnh ủy, Ủy ban Nhân dân tỉnh Bình Dương về triển khai, thực hiện các Nghị quyết của Chính phủ đối với các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và các nhiệm vụ giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; tiếp tục đẩy mạnh cải cách, phát triển, hiện đại hóa Cục Hải quan tỉnh Bình Dương, trong đó tập trung thực hiện:

Đảm bảo thực hiện tốt việc quản lý, vận hành hệ thống công nghệ thông tin hoạt động ổn định 24/7; phối hợp Tổng cục Hải quan hỗ trợ các đơn vị xử lý kịp thời các lỗi phát sinh trên hệ thống VNACCS/VCIS và các phần mềm vệ tinh trong thời gian nhanh nhất; triển khai sao lưu dữ liệu hệ thống công nghệ thông tin đột xuất, định kỳ nhằm đảm bảo phục hồi hệ thống trong thời gian nhanh nhất trong trường hợp có phát sinh sự cố.

Vận hành ổn định các ứng dụng nội bộ; triển khai, nâng cấp các ứng dụng công nghệ thông tin  do Cục Hải quan tỉnh Bình Dương tự phát triển để đáp ứng yêu cầu thống kê, báo cáo phục vụ công tác phân tích, chỉ đạo, quản lý điều hành (Ứng dụng Quản lý công việc, Ứng dụng thống kê tờ khai VNACCS, Ứng dụng SQL Analysic phục vụ công tác đánh giá tình hình xuất khẩu, nhập khẩu). Chủ động, phối hợp các đơn vị liên quan triển khai, tuyên truyền, thúc đẩy các hoạt động chuyển đổi số của Tổng cục Hải quan, Cục Hải quan tỉnh Bình Dương dựa trên chủ trương, các văn bản chỉ đạo, kế hoạch hành động.

Nâng cao hiệu quả sử dụng các trang thiết bị kỹ thuật hiện đại trong hoạt động kiểm tra, giám sát hàng hóa: 03 máy soi container di động, Seal định vị điện tử, tem điện tử, camera giám sát lắp tại các địa điểm kiểm tra, giám sát trong địa bàn hoạt động và camera giám sát hàng hóa không chịu thuế của doanh nghiệp chế xuất. Xây dựng và triển khai có hiệu quả Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP, Nghị quyết số 02/NQ-CP hàng năm của Chính phủ về “những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, và dự toán ngân sách nhà nước” và “những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia”.

Tập trung phấn đấu thực hiện tốt nhiệm vụ thu chi ngân sách được giao năm 2023. Xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp thu ngân sách nhà nước năm 2023 nhằm quyết tâm hoàn thành cao nhất có thể chỉ tiêu dự toán thu ngân sách được giao.  Thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tạo thuận lợi thương mại, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu trong triển khai nhiệm vụ thu ngân sách nhà nước; tăng cường chống thất thu thuế qua công tác kiểm tra danh mục miễn thuế, công tác miễn giảm hoàn thuế, công tác kiểm tra sau hoàn, công tác trị giá, mã số, thuế suất, công tác chống chuyển giá và chống gian lận hoàn thuế giá trị gia tăng.

Xây dựng lực lượng hải quan trong sạch vững mạnh theo tinh thần của Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Khóa XIII và Kế hoạch của Tỉnh ủy về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến ”, “tự chuyển hóa ”; thực hiện “học tập nền tảng tư tưởng, lý luận của Đảng, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị theo tinh thần Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XIII)” gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh giai đoạn 2021 - 2025 và Chuyên đề năm 2023.

Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ hải quan cho đội ngũ công chức và chuyên gia cấp Cục đạt trình độ chuyên môn sâu, hoạt động liêm chính, có tác phong làm việc chuyên nghiệp, làm chủ được công nghệ, trang thiết bị hiện đại, đảm bảo năng lực theo vị trí việc làm, chức danh được quy hoạch; triển khai thực hiện đánh giá năng lực đối với cán bộ công chức giữ chức vụ lãnh đạo và cán bộ công chức không giữ chức vụ theo kế hoạch của Ngành Hải quan.  Triển khai nghiêm Kế hoạch điều động, chuyển đổi vị trí công tác công chức, Kế hoạch kiểm tra nội bộ và Kế hoạch kiểm tra, giám sát thường xuyên, đột xuất tại Cục Hải quan tỉnh Bình Dương trong năm 2023 và những năm tiếp theo ...

Trân trọng cảm ơn ông!

Văn Lượng (Vietnam Business Forum)