Doanh nghiệp trong “cuộc đua xanh”

10:01:51 | 6/12/2023

Cộng đồng doanh nghiệp (DN) Việt Nam đang có những “bước đi” chuyển dịch rõ nét trong “cuộc đua xanh”, từ tư duy, nhận thức đến hành động trong thực hành kinh doanh bền vững - kinh doanh nhằm tạo ra những giá trị mới cho xã hội.

Lợi ích trước măt và lâu dài

Theo ông Nguyễn Quang Vinh, Phó chủ tịch VCCI, Chủ tịch Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam (VBCSD), về tư duy, khi nhắc đến phát triển bền vững (PTBV), DN giờ đây đã vượt ra khỏi phạm trù “trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (CSR)” và thẩm thấu rõ hơn rằng PTBV là đảm bảo sự tăng trưởng kinh tế hài hòa với bảo vệ môi trường và phát triển an sinh, xã hội trong dài hạn. Từ nhận thức đó, DN Việt Nam, đặc biệt là nhóm các DN lớn, đầu tàu đã đi tiên phong trong thực hiện PTBV như Tập đoàn Vingroup, Vinamilk, Bảo Việt, BIDV, Tập đoàn PAN, SASCO, Traphaco, May 10, PNJ, TBS…

Một số DN đã vươn lên vị trí nhóm dẫn đầu thị trường với chiến lược phát triển bền vững. Ví dụ như Vinamilk đã công bố Nhà máy và trang trại bò sữa tại Nghệ An được chứng nhận đạt trung hòa các-bon theo tiêu chuẩn PAS2060:2014, ghi nhận cho nỗ lực cắt giảm khí nhà kính, đóng góp cho mục tiêu Net Zero của DN. Hay PNJ, một DN đã kiên trì, bền bỉ thực hiện phát triển bền vững trong nhiều năm qua và hiện cũng đang tiên phong triển khai ESG, đã thành công “đi qua cơn bão” Covid-19 và liên tục tăng trưởng vượt kỳ vọng, cho thấy sức chống chịu và phục hồi tốt hơn các DN khác nhờ kinh doanh bền vững…

Theo ông Nguyễn Trung Anh, Giám đốc nghiên cứu phát triển và phát triển bền vững, Tập đoàn PAN, nhờ tối ưu hóa tài nguyên, giảm phân bón, nước trong canh tác nông nghiệp, sử dụng năng lượng tái tạo và tăng hiệu suất thiết bị, PAN có thể tiết kiệm hàng chục tỷ đồng mỗi năm. Ngoài ra, doanh thu và lợi nhuận đều tăng do giá trị thương hiệu tăng khi đưa hàng ra thị trường quốc tế và có thể thâm nhập các thị trường có giá trị cao hơn. Đó là chưa kể tới việc tận dụng phế phẩm, phụ phẩm cũng đem lại nguồn thu lớn. Hàng năm, công ty của PAN có hàng nghìn tấn vỏ tôm sau chế biến. Thay vì tốn chi phí xử lý, Tập đoàn hợp tác với công ty khác chế biến thành thức ăn chăn nuôi và có thêm khoản thu khoảng 15 tỷ đồng mỗi năm. Bên cạnh đó, một lợi ích lớn khác từ việc công ty tuân thủ các quy định về môi trường và xã hội là doanh nghiệp có thể thu hút các nhà đầu tư cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ông Vinh đánh giá, những DN tích cực tham gia “cuộc đua xanh” này đang triển khai các cam kết PTBV mạnh mẽ thông qua việc chuyển đổi sang mô hình sản xuất kinh doanh theo kinh tế tuần hoàn; xây dựng và củng cố chuỗi cung ứng xanh, bền vững; thúc đẩy văn hóa kinh doanh đa dạng, bình đẳng và bao trùm (DE&I); sử dụng năng lượng tái tạo trong sản xuất kinh doanh; tăng cường quản trị doanh nghiệp bền vững, thực hành khung đánh giá Môi trường - Xã hội – Quản trị (ESG)...

Nhiều trở ngại để đến được “đích xanh”

Theo ông Vinh, trên hành trình chuyển đổi xanh hiện nay, còn rất nhiều trở ngại và thách thức mà DN Việt Nam cần vượt qua. Bên cạnh những vướng mắc đã tồn tại lâu nay về quản trị doanh nghiệp bền vững, năng lực chuỗi cung ứng, khả năng chuyển đổi số, chuyển đổi công nghệ xanh thì DN VN cũng phải đối mặt với những khó khăn về nguồn nhân lực đáp ứng được các yêu cầu mới trong bối cảnh các ngành nghề kinh doanh đang chuyển dịch, thay đổi, hướng tới PTBV còn hạn chế.

Cùng với đó là những vướng mắc về hành lang pháp lý chưa đồng bộ, chưa bắt kịp với sự thay đổi của nền kinh tế trong nước và quốc tế, do đó chưa hỗ trợ hiệu quả cho doanh nghiệp khi muốn chuyển đổi sang mô hình kinh doanh bền vững…

Thực tế cho thấy, trong thực hiện phát triển xanh, doanh nghiệp giữ vai trò hết sức quan trọng. Hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp quyết định mức phát thải khí nhà kính. Doanh nghiệp vừa là chủ thể vừa là tác nhân tác động tới biến đổi khí hậu. Hơn lúc nào hết, doanh nghiệp cần phải tăng tốc hành động hướng tới mô hình sản xuất kinh doanh có trách nhiệm và bền vững. Việt Nam có khát vọng trở thành nền kinh tế có thu nhập cao vào năm 2045, trong đó tốc độ tăng trưởng GDP bình quân đầu người trung bình 5,5%/năm, thu nhập bình quân tăng gấp 3,5 lần hiện tại. Do đó, theo WB, để đạt mức thu nhập cao như mục tiêu đề ra, Việt Nam cần phải vượt qua tốc độ tăng trưởng lịch sử trong giai đoạn 1990 - 2020 và sẽ cần nhiều năng lượng hơn nữa. Định hướng tăng trưởng xanh, chuyển đổi xanh sẽ nâng cao năng lực cạnh tranh của Việt Nam, giữ chân và thu hút vốn đầu tư nước ngoài. Các nhà đầu tư và tổ chức tài chính quốc tế đang ngày càng coi trọng tính bền vững và trách nhiệm với môi trường, đồng thời thị trường ưu tiên các loại hàng hóa có hàm lượng carbon thấp.

Để hỗ trợ và thúc đẩy cộng đồng DN tại Việt Nam thực hành kinh doanh bền vững hiệu quả hơn nữa trong tương lai, theo ông Vinh, VCCI nói chung và VBCSD nói riêng sẽ tiếp tục tập trung vào một số hoạt động chính yếu. Đó là đẩy mạnh kiến nghị chính sách, đưa tiếng nói của DN đến với Chính phủ, qua đó góp phần tạo lập một hành lang pháp lý đồng bộ, theo kịp với nhu cầu phát triển của DN, hỗ trợ DN tốt hơn trong quá trình chuyển đổi sang các mô hình kinh tế phát thải thấp, kinh tế tuần hoàn. Các chính sách của Chính phủ cần đảm bảo yếu tố có thể tiên đoán, tiệm cận với thông lệ quốc tế, để DN có thể yên tâm đầu tư phát triển.

Bên cạnh đó, tiếp tục các hoạt động truyền thông, nâng cao nhận thức, đào tạo để khuyến khích DN chuyển đổi tư duy kinh doanh từ kinh doanh “vị” lợi nhuận sang kinh doanh “vị” tự nhiên. Thúc đẩy và nâng cao năng lực cho DN trong 3 lĩnh vực có ý nghĩa chiến lược: chuyển dịch sang mô hình kinh tế tuần hoàn; thực hành khung ESG và quản trị DN bền vững; và xây dựng chuỗi cung ứng bền vững. Với nguồn lực hữu hạn, việc tìm ra và tập trung vào những định hướng có tác động chiến lược, giúp đẩy nhanh hơn tốc độ chuyển dịch của DN VN trên “cuộc đua xanh” là một điều hết sức quan trọng.

Tuy nhiên, điều quan trọng nhất chính là sự chung tay, đồng hành của cộng đồng DN, doanh nhân để hiện thực hóa các mục tiêu PTBV đầy tham vọng. Khi có sự chung tay, gắn kết cả từ trong tư duy, nhận thức cũng như hành động thì cộng đồng DNVN sẽ có thể đến “đích xanh” một cách thuận lợi và nhanh chóng hơn.

Đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững đem lại lợi thế cạnh tranh cho DN

Ông Binu Jacob, Tổng giám đốc Nestlé Việt Nam

Việc hài hòa giữa đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững là chìa khóa quan trọng để đảm bảo doanh nghiệp không chỉ đạt được mục tiêu kinh doanh mà còn giải quyết hiệu quả các thách thức xã hội và môi trường. Trong nhiều năm qua, doanh nghiệp (DN) thường tập trung chủ yếu vào việc tối ưu hóa lợi nhuận cho cổ đông. Tuy nhiên, để đạt được sự phát triển bền vững và lâu dài, DN cần nhìn xa hơn và tạo ra giá trị không chỉ cho cổ đông mà còn cho cộng đồng.

Ngày nay, sự quan tâm ngày càng tăng của nhà đầu tư đối với hoạt động hiệu quả và tác động tích cực đến môi trường, xã hội, và quản trị doanh nghiệp. Điều này cũng bao gồm việc đóng góp vào giải quyết các thách thức xã hội và biến đổi khí hậu. Nestlé đã đặt việc tạo ra giá trị cho xã hội như một động lực hàng đầu trong chiến lược kinh doanh của mình.

Tại Việt Nam, Nestlé đã triển khai nhiều sáng kiến bền vững nhằm tạo ra tác động tích cực đến môi trường và xã hội. Các ưu tiên bao gồm việc phát triển thể chất và dinh dưỡng cho trẻ em, thu mua có trách nhiệm, hành động chống biến đổi khí hậu và quản lý nguồn nước, cũng như nâng cao quyền năng của phụ nữ và phát triển bao bì bền vững.

Chương trình "Năng động Việt Nam" của Nestlé MILO, hợp tác với Bộ GD&ĐT và Tổng cục Thể dục Thể thao, khuyến khích hoạt động thể chất và dinh dưỡng cho trẻ em. Trong thời kỳ dịch COVID-19, Nestlé đã tổ chức hoạt động rèn luyện thể chất tại nhà, lan tỏa đến 8.500 trường học với sự tham gia của 5 triệu trẻ em.

Chương trình canh tác cà phê bền vững Nescafé Plan từ năm 2011 đã hỗ trợ hộ nông dân, giảm lượng phân bón và nước tưới, áp dụng mô hình xen canh và công nghệ số hóa trong quản lý sản xuất nông nghiệp.

Hợp tác chặt chẽ với Bộ NN&PTNT, Nestlé giảm phát thải và thúc đẩy nông nghiệp tái sinh, đồng thời được công nhận về đóng góp quan trọng trong bảo vệ rừng và giảm tác động từ biến đổi khí hậu.

Chương trình "Nestlé đồng hành cùng phụ nữ" với Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam không chỉ cung cấp kiến thức dinh dưỡng mà còn hỗ trợ phát triển kỹ năng kinh doanh, chuyển đổi số, đóng góp vào việc nâng cao vị thế và thu nhập cho phụ nữ trong cộng đồng.

Đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong các cam kết phát triển bền vững

Ông Montri Suwanposri, Tổng giám đốc Công ty CP Chăn nuôi C.P. Việt Nam

Hơn 30 năm hoạt động sản xuất kinh doanh tại Việt Nam trên các lĩnh vực công – nông – nghiệp thực phẩm, tập trung vào 3 lĩnh vực chính “Thức ăn chăn nuôi – Trang trại –Thực phẩm”, Công ty cổ phần chăn nuôi C.P. Việt Nam (gọi là CPV) đã và đang thực hiện những chiến lược phát triển bền vững dựa trên 3 giá trị cốt lõi “Cho đất nước, cho người dân, cho công ty” lồng ghép các hoạt động hỗ trợ cộng đồng xã hội và môi trường trong hoạt động kinh doanh nhằm hướng đến là một doanh nghiệp phát triển bền vững.

Công ty đã đạt được các giải thưởng tiêu biểu mà Chính phủ, ban, ngành Việt Nam trao tặng như: Huân chương Lao động hạng Ba, Top 10 nhà máy xanh thân thiện, Top 10 Công ty thực phẩm uy tín, Doanh nghiệp bền vững Việt Nam...

Việc được bình chọn trong danh sách “100 Doanh nghiệp bền vững” chính là một danh hiệu đáng tự hào, là sự ghi nhận của Chính phủ, các bộ, ban ngành, cộng đồng doanh nghiệp, các tổ chức, xã hội về các hoạt động của một doanh nghiệp có những đóng góp xuất sắc vào sự phát triển bền vững của cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam.

Đối với CPV, chúng tôi luôn cập nhật, tích hợp các chỉ số CSI vào trong hoạt động sản xuất kinh doanh. CPV không chỉ mang đến thực phẩm chất lượng cao, giàu giá trị dinh dưỡng, và an toàn đến với người tiêu dùng mà luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ sinh thái môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển bền vững bằng việc áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn trong sản xuất, kinh doanh. Thông qua khai thác và sử dụng tiết kiệm hiệu quả tài nguyên thiên nhiên và năng lượng dựa trên nền tảng khoa học và công nghệ, ứng dụng công nghệ số và chuyển đổi số, phát triển kết cấu hạ tầng bền vững nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, phát huy lợi thế cạnh tranh, tăng trưởng doanh nghiệp đi đôi với bảo vệ môi trường và hỗ trợ cộng đồng.

CPV cam kết triển khai và hoàn thành các mục tiêu PTBV theo định hướng chiến lược của Tập đoàn, đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong các cam kết PTBV, thực hiện hóa Tầm nhìn - Sứ mệnh của Tập đoàn với các bên liên quan, góp phần phát triển Quốc gia xanh và bền vững.

Cam kết với phát triển bền vững - điểm nhấn cho tương lai

Krishnakanth Kodukula, Giám đốc Zamil Việt Nam

Trong bối cảnh thế giới đang ngày càng chú trọng đến phát triển bền vững, chúng ta nhận thức rằng doanh nghiệp cũng phải đảm nhận trách nhiệm đối với môi trường và xã hội. Phát triển bền vững không chỉ là quá trình đáp ứng nhu cầu hiện tại mà còn giữ gìn khả năng đáp ứng của thế hệ tương lai. Việc theo đuổi phát triển bền vững mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, bao gồm việc tăng cường khả năng cạnh tranh, giảm thiểu rủi ro, và tạo ra lợi thế kinh doanh. Tuy nhiên, đồng thời, phát triển bền vững cũng đặt ra những thách thức, bao gồm chi phí đầu tư và sự thay đổi văn hóa trong doanh nghiệp. Để đạt được phát triển bền vững, chúng ta cần thực hiện một số giải pháp như xây dựng tầm nhìn và sứ mệnh rõ ràng về phát triển bền vững, làm rõ giá trị và nguyên tắc liên quan, tích hợp chúng vào mọi hoạt động kinh doanh, và tạo môi trường làm việc thúc đẩy phát triển bền vững.

Với tư cách là Tổng giám đốc Công ty TNHH Nhà thép tiền chế Zamil Việt Nam, tôi tin rằng phát triển bền vững không chỉ là xu hướng mà còn là yếu tố quan trọng đối với thành công của doanh nghiệp trong thời đại hiện nay. Zamil Việt Nam cam kết tiếp tục thực hiện các hoạt động phát triển bền vững để đóng góp vào tương lai bền vững của Việt Nam.

Tôi hy vọng rằng sự quan tâm và nỗ lực về phát triển bền vững sẽ lan tỏa đến các doanh nghiệp khác. Mặc dù đây là một hành trình dài hơi và đòi hỏi sự đồng lòng của toàn bộ đội ngũ nhân viên trong doanh nghiệp, nhưng lợi ích mà phát triển bền vững mang lại là rất đáng giá. Tôi tin rằng với các giải pháp thích hợp, các doanh nghiệp có thể đạt được thành công trong hành trình này.

Định hình ngành MICE trở thành ngành kinh tế động lực của Việt Nam

Hoàng Lan, CEO - Hoabinh Group

Trách nhiệm xã hội không chỉ là nghĩa vụ của doanh nghiệp, mà còn là cơ hội để tạo ra giá trị lâu dài. Trong lĩnh vực MICE, cần đặt ra những câu hỏi cụ thể về cách áp dụng công nghệ và các phương pháp tiên tiến để giảm tác động tiêu cực đối với môi trường. Làm thế nào có thể thúc đẩy sự đổi mới và tích cực trong một ngành đòi hỏi sự sáng tạo và linh hoạt như MICE?

Đồng thời, mối quan hệ bền vững với đối tác, khách hàng và cộng đồng đóng vai trò quan trọng. Cần xây dựng một hệ sinh thái chặt chẽ, tích cực giữa các bên liên quan để không chỉ tăng cường hình ảnh tích cực của doanh nghiệp mà còn đóng góp vào sự phát triển của cộng đồng xã hội.

Ngoài ra, việc định hình và nâng tầm MICE trở thành một ngành công nghiệp phát triển của Việt Nam là một trong những ưu tiên hàng đầu. Có thể tận dụng tiềm năng du lịch và sự phát triển của kinh tế để xây dựng hình ảnh mạnh mẽ về Việt Nam trong lĩnh vực này. Điều này đồng thời sẽ tạo ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp MICE trong nước và quốc tế.

Cuối cùng, mời gọi sự hợp tác chặt chẽ giữa các doanh nghiệp MICE để đưa ra các giải pháp thực tế, sáng tạo và có trách nhiệm. Cùng nhau xây dựng ngành MICE không chỉ phồn thịnh về mặt kinh tế mà còn là nguồn động viên tích cực cho cộng đồng và môi trường, góp phần vào sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và đất nước Việt Nam.

Quỳnh Anh (Vietnam Business Forum)