Xây dựng nông thôn mới trở thành nơi đáng sống, nơi để chúng ta tìm đến, chúng ta quay về

Trong bối cảnh tình hình trong nước và quốc tế có rất nhiều biến động phức tạp, kế thừa và phát huy kết quả các giai đoạn trước, tình hình xây dựng nông thôn mới của cả nước đã bám sát mục tiêu, gắn với thực hiện có hiệu quả cơ cấu lại ngành nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn và quá trình đô thị hóa, đi vào chiều sâu, hiệu quả, bền vững, xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu và nông thôn mới cấp thôn, bản, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn, xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn đồng bộ, từng bước hiện đại, bảo đảm môi trường, cảnh quản nông thôn sáng, xanh, sạch, đẹp, an toàn, giàu bản sắc văn hóa truyền thống, thích ứng với biến đổi khí hậu và phát triển bền vững và đạt được nhiều kết quả bước đầu rất quan trọng.

Với tinh thần, xây dựng nông thôn mới là một quá trình thường xuyên, liên tục đảm bảo phát triển nông thôn mới bền vững, không ngừng nâng cao đời sống, vật chất và tinh thần của người dân. Sau 10 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Với sự chỉ đạo quyết liệt, năng động của Chính phủ, xây dựng nông thôn mới đã đạt được những kết quả hết sức quan trọng, to lớn, toàn diện và mang tính lịch sử.

Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan, Chính phủ tập trung nguyên tắc “Nông thôn mới là nền tảng, cơ cấu lại nông nghiệp là căn bản, nhân dân là chủ thể”, ưu tiên hỗ trợ cho các xã, huyện để đạt chuẩn nông thôn mới và nâng cao chất lượng các tiêu chí sau đạt chuẩn theo hướng bền vững; phấn đấu đến năm 2025, cả nước không còn xã dưới 15 tiêu chí; khuyến khích các địa phương có điều kiện chủ động xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu.

Chương trình xây dựng NTM không chỉ là xây dựng cầu, đường, trường, trạm mà đây là chương trình bao gồm đa mục tiêu, trong đó, có 6 chương trình chuyên đề: Phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng NTM; Khoa học và công nghệ phục vụ xây dựng NTM; Chuyển đổi số trong xây dựng NTM, hướng tới nông thôn mới thông minh; Tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025; Nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện tiêu chí an ninh, trật tự trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025; Chương trình OCOP. Ngoài ra còn có các vấn đề bình đẳng giới, dinh dưỡng cho cư dân nông thôn, khuyến nông...

Mục tiêu đặt ra đến năm 2025, có ít nhất 80% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó, có khoảng 40% số xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 10% số xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; ít nhất 50% huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó, có ít nhất 20% số huyện đạt chuẩn được công nhận là huyện nông thôn mới nâng cao và huyện nông thôn mới kiểu mẫu.

TheoVăn phòng NTM Trung ương, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn một số hạn chế, bất cập trong triển khai thực hiện CTMTQG xây dựng nông thôn mới thời gian qua như: kết quả xây dựng NTM chưa có chiều sâu, thiếu sự bền vững, có sự chênh lệch lớn giữa các vùng miền (nhất là các tỉnh miền núi); vẫn còn tình trạng nợ tiêu chí, hụt tiêu chí, nợ đọng trong xây dựng cơ bản; xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, nông thôn mới cấp thôn, bản còn khó khăn. Chất lượng và công tác duy trì bền vững kết quả của một số xã sau đạt chuẩn còn hạn chế, cơ sở hạ tầng sau khi đạt chuẩn ở một số địa phương đã có dấu hiệu xuống cấp. Phần lớn các xã khi áp dụng Bộ tiêu chí xã NTM mới giai đoạn 2021-2025 đều bị tụt tiêu chí …Hệ thống các văn bản chỉ đạo, điều hành, hướng dẫn thực hiện giai đoạn 2021-2025 của Trung ương và địa phương quá nhiều, ban hành chậm, chưa đồng bộ hoặc đến nay vẫn chưa ban hành hướng dẫn; nhiều nội dung phân cấp cho địa phương tự ban hành định mức, mức chi hỗ trợ; một số văn bản phát sinh vướng mắc, khó khăn trong quá trình thực hiện nhưng chậm được sửa đổi, bổ sung kịp thời….

Để có thể hoàn thành được mục tiêu giai đoạn 2021 – 2025 theo Văn phòng NTM TƯ thì các địa phương cần: Tập trung xây dựng, hoàn thiện, bảo trì hạ tầng thiết yếu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội nông thôn, ưu tiên đầu tư phát triển hệ thống giao thông, thủy lợi, hạ tầng công nghệ thông tin, thương mại, y tế giáo dục, văn hóa, thể thao; khuyến khích đầu tư xây dựng các công trình cấp nước sạch tập trung theo hình thức xã hội hóa... Khuyến khích tối đa đầu tư tư nhân, đầu tư theo hình thức hợp tác công tư gắn với nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng vốn đầu tư công.

Đổi mới nội dung hoạt động, nâng cao hiệu quả thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới phù hợp với trình độ phát triển, văn hóa và điều kiện cụ thể của vùng miền, đảm bảo thực chất, đi vào chiều sâu, hiệu quả và bền vững, tránh dàn trải, lãng phí.

Tập trung nguồn lực đầu tư, hỗ trợ đầu tư các xã, các huyệnchưa đạt chuẩn nông thôn mới, nhất là các xã an toàn khu, xã đạt dưới 15 tiêu chí; hỗ trợ các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới tiếp tục duy trì, hoàn thiện và nâng cao chất lượng các tiêu chí, bảo đảm bền vững.

Khuyến khích xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu để tạo lập môi trường, cảnh quan nông thôn xanh, sạch, đẹp, an toàn, giàu bản sắc văn hóa truyền thống; hệ thống chính trị ở nông thôn được tăng cường; quốc phòng và an ninh trật tự được giữ vững; đưa nông thôn trở thành “nơi đáng sống”.

Xây dựng nông thôn mới thông minh, ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số nhằm thay đổi căn bản hoạt động quản lý, điều hành, giám sát của cơ quan chính quyền; hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã, làng nghề, góp phần thu hẹp khoảng cách thụ hưởng dịch vụ xã hội cơ bản với thành thị.

Công cuộc xây dựng nông thôn mới  đích đến vẫn là nâng cao được chất lượng sống, tạo sinh kế bền vững cho người dân. Để nông thôn trở thành những miền quê đáng sống thì còn cần nhiều hơn nữa những “đòn bẩy” nâng cao đời sống. Những kết quả trong những năm qua sẽ là tiền đề, động lực để Chương trình xây dựng nông thôn mới tiếp tục phát triển trong giai đoạn tới.

Trang thông tin có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối nông thôn mới Trung ương

Đình Bảo (Vietnam Business Forum)