Khó phát triển du lịch biển

Là một quốc gia có đủ điều kiện tự nhiên để đón cả tàu du lịch lớn lẫn du thuyền nhưng để thúc đẩy mảng du lịch này phát triển mạnh, VN phải giải quyết tổng thể các vấn đề về cơ sở hạ tầng cảng biển, công tác quản lý cảng, quản lý mặt đất, đại lý du lịch, phát triển các điểm du lịch ở khu vực lân cận cảng.

Lệ phí cao

Theo đại diện lãnh đạo Bộ Thương mại và Du lịch Singapore, đường bờ biển dài là tiềm năng lớn cho việc cung cấp những trải nghiệm cho du khách đi trên các tàu du lịch và du thuyền cá nhân. Đây là loại hình hiện đang rất phát triển ở các nước trong khu vực và trên thế giới. Tại Việt Nam, Hạ Long là một điểm thu hút đặc biệt với những du khách đến bằng loại hình này. Từ đây, các tàu có thể đi dọc theo bờ biển Việt Nam để trải nghiệm khung cảnh các đảo ở Nha Trang hay thậm chí chạy dọc theo sông Sài Gòn. Các tuyến du lịch bằng du thuyền từ sông Sài Gòn đến bãi biển ở Phan Thiết, đến các hòn đảo ở Nha Trang, Hội An, vịnh đẹp ở Đà Nẵng, Chân Mây... sẽ rất hấp dẫn khách có thu nhập cao. Vịnh Nha Trang với thời tiết đẹp quanh năm, nước trong xanh trong khu vực các đảo cũng được đánh giá là thích hợp cho du thuyền.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Tuấn, Tổng cục trưởng Tổng cục du lịch thì Việt Nam đang để vuột mất thị phần có mức chi trả cao này do nhiều loại phí quá cao. Trong khi đó, nhà nước lại chưa có bất cứ quy định nào dành cho các hoạt động du thuyền và các quy định về du lịch đường biển chưa được chuẩn hóa giữa các tỉnh thành nên các du thuyền muốn cập cảng và neo đậu lại phải trả rất nhiều loại phí khác nhau. Vì vậy, phần lớn các du thuyền trong khu vực thường đi vòng và tránh Việt Nam – ông Tuấn cho biết.

Để giải quyết thực trạng trên, theo một số chuyên gia trong ngành du lịch, VN cần phải thống nhất và quy định rõ ràng về mức phí, thuế, giấy phép... ở tất cả các cảng, các khu vực để du thuyền tư nhân hay du thuyền du lịch dọc bờ biển Việt Nam dễ dàng hơn.

Cần xây dựng cầu cảng chuyên dụng cho du lịch

Một trong những rào cản để phát triển du lịch tàu biển là thiếu cảng chuyên dụng, phù hợp cho tàu cỡ lớn và gần với các điểm du lịch. Vì thiếu cảng du lịch nên tàu du lịch biển phải neo đậu ở những cảng thương mại hoặc tại một điểm du lịch nào đó với cơ sở vật chất, dịch vụ không đủ để phục vụ cho tàu du lịch cỡ lớn và du khách. Việc xây dựng cầu cảng chuyên dụng là cần thiết để phát triển du lịch tàu biển.

Tuy nhiên, dưới góc nhìn của GS.NGND Phan Huy Lê, một chuyên gia hàng đầu về lịch sử Việt Nam, trong điều kiện hiện tại thì du lịch Việt Nam khó có thể để xây cảng chuyên dụng vì chi phí để xây bến cho tàu du lịch biển là rất cao và việc điều hành bến tàu thường không mang lại lợi nhuận. Do đó, Việt Nam có thể tận dụng những cảng thương mại cho du lịch bằng việc phân bổ một phần thành cảng chuyên dùng cho tàu du lịch với những trang thiết bị cơ bản như cầu tàu, nhà vệ sinh, bãi đậu xe du lịch...

Riêng tại khu vực phía Nam, theo GS.NGND Phan Huy Lê, TP HCM được đánh giá là cửa ngõ cho du khách tàu biển vào khu vực. Thành phố là nơi sôi động để thu hút du khách và sẽ là nơi gửi khách của các tàu neo đậu ở các cảng gần Vũng Tàu nên những địa phương này phải hợp tác để mang lại nhiều lợi nhuận hơn. Trong ngắn hạn, các địa phương nên lựa chọn vài cầu cảng ở bến thương mại để xây dựng nơi đưa đón đơn giản và bến đỗ cho xe khách du lịch để làm cầu cảng du lịch nhưng trong dài hạn nên dành ra khu vực riêng, càng gần TPHCM càng tốt để xây dựng bến tàu và nhà chờ.

Các chuyên gia Singapore đánh giá rất cao tiềm năng phát triển du lịch của đảo Phú Quốc và cho rằng Phú Quốc nên duy trì bản sắc văn hóa thay vì cố tranh đua với những đảo du lịch này.

Tuy nhiên, các chuyên gia e ngại rằng, nếu như chính quyền địa phương thực hiện dự định chuyển đổi cảng thành một cảng thương mại và di dời làng chài thì kế hoạch biến những hòn đảo ngoài khơi thành công viên du lịch sinh thái biển sẽ bị cản trở cũng như sẽ hủy hoại sự duyên dáng của làng chài, một nét hấp dẫn để thu hút du khách.

Vì vậy, sự phối hợp để phát triển du lịch biển trong bối cảnh hiện nay là rất quan trọng. Ông Nguyễn Văn Tuấn – Tổng Cục trưởng Tổng Cục du lịch chia sẻ, VN cần có thêm sự phối hợp giữa các cấp bộ, ngành, chính phủ trong việc xây dựng đề án phát triển du lịch biển và cần có một đơn vị chuyên môn xem xét các kế hoạch cấp tỉnh để đảm bảo kế hoạch phát triển của tỉnh này không ảnh hưởng tiêu cực đến tỉnh khác. Chẳng hạn, trong tương lai khi nhiều cầu nối giữa các vùng hạ lưu sông Sài Gòn được xây dựng có thể ảnh hưởng đến công nghiệp tàu biển vì các tàu du lịch lớn, vốn chiếm đa số trong những tàu đang đóng hiện này sẽ không thể qua những cầu này để vào TPHCM – ông Tuấn chia sẻ.

Lưu Hiệp