Liên minh năng lượng xanh: Bước đi chiến lược của O-DOOR Việt Nam

Đó là khẳng định của bà Mai Thị Ngọc Thủy - Tổng Giám đốc Công ty TNHH O-DOOR Việt Nam trong cuộc phỏng vấn với Vietnam Business Forum. Bà Thủy nhấn mạnh, việc hợp tác với Tập đoàn GEO (CHLB Đức) để triển khai Trung tâm đào tạo nhân lực năng lượng tái tạo tại Gia Lai không chỉ là một dự án đầu tư, mà là bước đi chiến lượcnhằm kiến tạo liên minh công - tư - quốc tế, góp phần hiện thực hóa cam kết Net Zero và nâng cao năng lực nội sinhcho nền kinh tế.

Bà Mai Thị Ngọc Thủy, Tổng giám đốc Công ty O-DOOR Việt Nam

Thưa bà, trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực chuyển đổi năng lượng hướng tới trung hòa carbon, việc O-DOOR Việt Nam chủ động bắt tay cùng Tập đoàn GEO (CHLB Đức) triển khai Dự án Trung tâm đào tạo nhân lực năng lượng tái tạo tại Gia Lai được đánh giá là rất kịp thời. Đâu là tầm nhìn chiến lược đằng sau quyết định này?

Chúng tôi xác định đây không chỉ là một dự án kinh doanh, mà là bước đi chiến lược mà chúng tôi chủ động kiến tạo, nhằm góp phần hiện thực hóa các mục tiêu lớn của đất nước về chuyển đổi năng lượng, phát triển kinh tế xanh và tự chủ công nghệ.

Dự án này hoàn toàn bám sát định hướng mà Đảng, Nhà nước đã đề ra dựa trên Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị, đặt kinh tế tư nhân vào vai trò tiên phong, thúc đẩy tăng trưởng, công nghiệp hoá, hiện đại hoá, tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng xanh, tuần hoàn, bền vững, đồng thời xây dựng nền kinh tế độc lập, tự cường gắn với hội nhập sâu rộng.

Chúng tôi nhìn rõ rằng Việt Nam không chỉ cần phát triển nhanh năng lượng tái tạo mà còn phải chuẩn bị sẵn lực lượng lao động đủ kỹ năng để tự thiết kế, lắp đặt, vận hành, bảo trì các nhà máy điện gió, mặt trời, hydrogen xanh. Đây chính là cách giảm dần phụ thuộc thiết bị, chuyên gia nước ngoài, bảo đảm an ninh năng lượng, giữ vững ổn định chiến lược.

Ngay từ khi bắt đầu, chúng tôi đã tính toán để thiết kế trung tâm này theo hướng có thể đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, đặc biệt phù hợp với cơ chế JETP mà Việt Nam đang hợp tác cùng nhóm G7+. Mục tiêu là khi đưa dự án vào danh mục JETP, chúng tôi có thể tận dụng tối đa nguồn vốn xanh, các chính sách bảo lãnh, cũng như cam kết hỗ trợ dài hạn, qua đó giảm thiểu rủi ro tài chính và nâng cao hiệu quả triển khai. Xa hơn, chúng tôi hướng đến biến đây thành nền móng để đào tạo, cung ứng nhân lực chất lượng cao cho năng lượng sạch, không chỉ phục vụ trong nước mà còn xuất khẩu lao động kỹ thuật, từng bước đưa Việt Nam thành trung tâm nhân lực xanh của khu vực.

Dù là dự án xã hội hóa, nhưng chúng tôi tự tin tiên phong triển khai với mong muốn tạo ra giá trị thực sự cho cộng đồng, góp phần nâng cao nội lực quốc gia, từ bảo đảm an ninh năng lượng, tự chủ công nghệ, phát triển công nghiệp phụ trợ, cho đến xây dựng hình ảnh một Việt Nam hùng cường, xanh, phát thải thấp, vươn lên nhóm các quốc gia phát triển vào 2045.

Lễ ký kết bản ghi nhớ hợp tác dự án giữa UBND tỉnh Gia Lai, Tập đoàn GEO và Công ty O-DOOR Việt Nam ngày 18/6/2025.

Với tổng vốn đầu tư lên tới 50 triệu USD và diện tích 20 ha “đất sạch” do chính quyền tỉnh Gia Lai bố trí, Dự án Trung tâm đào tạo và phát triển nguồn nhân lực năng lực tái tạo là minh chứng cho mô hình hợp tác công-tư-quốc tế hiệu quả. Bà nhìn nhận thế nào về vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp tư nhân Việt trong các mô hình hợp tác ba bên như vậy?

Dự án này là minh chứng rõ nét cho cách doanh nghiệp tư nhân Việt Nam đang chủ động dẫn dắt mô hình hợp tác “công - tư - quốc tế” trong lĩnh vực then chốt như chuyển đổi năng lượng. Nhà nước, thông qua chính quyền tỉnh Gia Lai, đã chủ động dành quỹ đất sạch rộng 20 ha, hoàn thiện hạ tầng pháp lý, tạo điều kiện tối đa để dự án có thể khởi công nhanh.

Doanh nghiệp tư nhân là chúng tôi, đã dám nghĩ, dám làm, chủ động triển khai toàn bộ dự án, chuẩn bị hồ sơ, thực hiện quy trình pháp lý, làm việc với các đối tác quốc tế, lựa chọn công nghệ và mô hình đào tạo tiên tiến nhất, bảo đảm đúng định hướng phát triển nhân lực năng lượng tái tạo mà Việt Nam đang cần.

Đối tác quốc tế là Tập đoàn GEO (CHLB Đức) tham gia với vai trò then chốt, không chỉ cung cấp công nghệ, giáo trình, đội ngũ chuyên gia huấn luyện mà còn sẵn sàng chuyển giao tiêu chuẩn đào tạo theo chuẩn EU, giúp lực lượng kỹ sư, công nhân Việt Nam có thể làm việc ngay tại các công trình ở châu Âu, G7 hay các thị trường quốc tế.

Một điểm rất đáng nói là tổng vốn đầu tư dự kiến cho dự án này lên tới khoảng 50 triệu USD, nhưng đây không phải là vốn tự có của O-DOOR mà là nguồn vốn huy động từ các ngân hàng quốc tế, quỹ phát triển trong khuôn khổ cam kết JETP mà Việt Nam đã ký với nhóm G7+, với tổng giá trị gói hỗ trợ hơn 15,5 tỷ USD cho quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng. Dự án của chúng tôi hiện đã nằm trong nhóm hồ sơ xúc tiến đưa vào danh mục ưu tiên của JETP, để tiếp cận các khoản tín dụng xanh, vốn vay ưu đãi với lãi suất thấp, kèm bảo lãnh chính sách từ Nhà nước, giảm thiểu rủi ro pháp lý.

Chúng tôi xác định rõ: đầu tư vào đào tạo nhân lực không phải chỉ để phục vụ lợi ích doanh nghiệp, mà còn nhằm đặt nền móng nâng cao năng lực cạnh tranh của cả nền kinh tế - phát huy vai trò đổi mới sáng tạo của khu vực tư nhân, song hành với Nhà nước và các đối tác quốc tế.

Với chúng tôi, dự án này chính là một dự án xã hội hoá điển hình: phục vụ cộng đồng, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng, phát triển công nghiệp phụ trợ, mở rộng nội địa hoá, đồng thời tạo thêm nhiều cơ hội việc làm ổn định, nâng cao chất lượng sống, không ai bị bỏ lại phía sau. Đây cũng là cách chúng tôi chung tay cùng Nhà nước góp phần hiện thực hoá cam kết trung hòa carbon, đưa Việt Nam dần trở thành điểm sáng trên bản đồ năng lượng sạch thế giới.

Qua việc ký kết hợp tác với đốc tác đến từ CHLB Đức - quốc gia đi đầu trong chuyển đổi năng lượng, bà rút ra bài học nào trong việc lựa chọn và triển khai các liên minh chiến lược quốc tế nhằm đảm bảo cả tính tiên phong, tính khả thi và tính lâu dài?

Qua quá trình triển khai dự án này, chúng tôi rút ra bài học then chốt: muốn đi nhanh, đi xa và giữ vững nền tảng lâu dài thì phải bắt tay với các đối tác thực sự tầm cỡ, đã thành công và dẫn đầu về chuyển đổi năng lượng trên thế giới. Việc lựa chọn Tập đoàn GEO đến từ Đức không phải tình cờ. Đây là tập đoàn đến từ quốc gia có trên 50% công suất điện từ năng lượng tái tạo, sở hữu chuẩn đào tạo, kiểm định châu Âu rất bài bản. Nhờ đó, lao động Việt Nam sau đào tạo tại Trung tâm sẽ đủ tiêu chuẩn tham gia ngay các dự án quốc tế.

Chúng tôi chủ động tìm kiếm những đối tác có kinh nghiệm thực chiến, đã đi trước, để tránh phải tự mày mò, không lãng phí nguồn lực vào những công nghệ cũ hay những tiêu chuẩn lạc hậu. Chúng tôi định hướng, dự án sẽ không chỉ dừng ở một trung tâm đào tạo, mà sẽ còn từng bước phát triển trở thành thành cụm nghiên cứu, chuyển giao công nghệ năng lượng sạch, mở đường cho Việt Nam trở thành trung tâm nhân lực xanh của khu vực ASEAN.

Đây chính là cách chúng tôi thể hiện vai trò của doanh nghiệp tư nhân: không chờ chính sách mà chủ động đàm phán, nắm lấy công nghệ, tranh thủ tri thức từ các quốc gia đi trước để nhanh chóng nâng cao năng lực nội sinh, tăng sức cạnh tranh và dần làm chủ chuỗi giá trị. Nhờ vậy, dự án không chỉ phù hợp tiêu chuẩn để được ưu tiên trong JETP, mà còn minh chứng rõ nét tinh thần doanh nghiệp Việt dám mở đường, góp phần xây dựng một nền kinh tế độc lập, xanh, tuần hoàn, sẵn sàng vươn ra toàn cầu theo đúng định hướng phát triển bền vững của đất nước.

Ngày 14/7/2025, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Anh Tuấn (hàng đầu, thứ hai bên trái) chứng kiến Trường Đại học Quy Nhơn, Tập đoàn GEO và Công ty TNHH O-Door Việt Nam ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác.

Được đánh giá bà là một nữ doanh nhân kín tiếng nhưng có những bước đi rất quyết liệt và bài bản. Với vai trò là người đại diện pháp luật cho nhiều doanh nghiệp ở Hà Nội, Thanh Hóa, Kiên Giang…, bà hình dung chiến lược “liên kết vùng - kết nối quốc tế” mà doanh nghiệp tư nhân có thể chủ động thực hiện trong giai đoạn mới ra sao?

Với kinh nghiệm điều hành nhiều doanh nghiệp tại Hà Nội, Thanh Hóa, Kiên Giang…, tôi thấy rõ chiến lược “liên kết vùng – kết nối quốc tế” chính là hướng đi tất yếu trong giai đoạn mới. Đây không chỉ là xu thế hội nhập mà còn là cách thiết thực để doanh nghiệp tư nhân góp phần tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng xanh, tuần hoàn, bền vững, đồng thời củng cố nội lực quốc gia.

Khi triển khai dự án này, chúng tôi chủ động phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành trung ương, chính quyền địa phương và đối tác quốc tế, trước hết để phát triển Trung tâm đào tạo tại Gia Lai, sau đó từng bước mở rộng thành một hệ sinh thái nhân lực năng lượng xanh lan tỏa khắp các vùng miền. Qua đó, từng bước hình thành mạng lưới nhân lực kỹ thuật chất lượng cao, không chỉ phục vụ nhu cầu trong nước mà còn sẵn sàng tham gia các dự án quốc tế, đóng góp thiết thực vào mục tiêu phát triển xanh, bền vững và khẳng định vai trò tích cực của Việt Nam trong xu thế chuyển đổi năng lượng toàn cầu.

Điều khiến chúng tôi vững tin là xu hướng hợp tác toàn cầu đang ngày càng thuận lợi. Việc bắt tay với Tập đoàn GEO (CHLB Đức), đơn vị đi đầu về chuyển đổi năng lượng, không chỉ mở ra cơ hội tiếp cận công nghệ tiên tiến, mà còn cho phép chúng tôi đào tạo và hình thành đội ngũ nhân lực lành nghề, được cấp các chứng chỉ uy tín đạt chuẩn quốc tế, sẵn sàng tham gia vào các dự án năng lượng sạch toàn cầu. Đây cũng là lợi thế then chốt để dự án được tham gia sâu vào các cơ chế như JETP, giúp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn xanh ưu đãi, nhằm mở rộng quy mô một cách bền vững.

Xa hơn, chúng tôi muốn cùng Nhà nước góp phần hiện thực hoá tầm nhìn về một Việt Nam độc lập, tự cường, phát triển xanh, hội nhập sâu, để người lao động Việt có thể tự tin làm việc tại bất cứ công trường năng lượng tái tạo nào trên thế giới. Đó chính là giá trị bền lâu mà chiến lược “liên kết vùng - kết nối quốc tế” mà doanh nghiệp tư nhân đang chủ động theo đuổi, hướng tới.

Việc đầu tư vào đào tạo và phát triển nguồn nhân lực năng lượng tái tạo không chỉ là chuyện “kinh tế”, mà còn là trách nhiệm xã hội và tầm nhìn quốc gia. Theo bà, cần làm gì để Việt Nam hình thành được hệ sinh thái nhân lực năng lượng xanh, đáp ứng cả nhu cầu trong nước và xuất khẩu?

Chúng tôi hoàn toàn chia sẻ rằng đầu tư cho đào tạo nhân lực năng lượng tái tạo không chỉ là bài toán kinh doanh mà còn là trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ quốc gia. Trong bối cảnh Việt Nam cam kết tiến tới Net Zero, đây chính là cách mà doanh nghiệp tư nhân cùng Nhà nước hiện thực hóa việc chuyển đổi công bằng, nhằm đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau.

Với dự án này, chúng tôi ưu tiên đào tạo đội ngũ kỹ sư, công nhân được huấn luyện bài bản, đủ sức làm chủ công nghệ, giảm phụ thuộc chuyên gia nước ngoài, đồng thời hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam trở thành “trung tâm năng lượng xanh” của khu vực. Trong tương lai, chúng tôi kỳ vọng tạo sức lan tỏa để hình thành mạng lưới doanh nghiệp Việt tham gia sản xuất thiết bị, cung ứng dịch vụ, qua đó giữ lại giá trị gia tăng trong nước.

Quan trọng hơn, dự án còn trực tiếp tạo thêm hàng nghìn việc làm ổn định, thu nhập tốt, nâng cao kỹ năng, mở ra cơ hội nghề nghiệp mới cho người lao động địa phương, nhất là khi chuyển đổi năng lượng đòi hỏi dịch chuyển lực lượng từ ngành truyền thống sang các ngành xanh. Đây chính là giá trị xã hội lớn nhất, không chỉ giúp tăng thu nhập mà còn nâng chất lượng sống, gắn phát triển kinh tế đi đôi với trách nhiệm cộng đồng.

Để thực sự xây dựng được một hệ sinh thái nhân lực xanh bền vững, theo chúng tôi, cần đồng thời triển khai ba trụ cột then chốt:

Trước hết, là hoàn thiện hành lang pháp lý để các chương trình đào tạo nhân lực năng lượng tái tạo dễ dàng được công nhận theo chuẩn quốc tế, khuyến khích các trường nghề, đại học và viện nghiên cứu cùng tham gia, hình thành mối liên kết chặt chẽ giữa đào tạo, thực tập và tuyển dụng.

Thứ hai, là tận dụng tối đa và hiệu quả công nghệ cùng các quy trình quản trị hiện đại được chuyển giao từ đối tác quốc tế, qua đó giúp người lao động Việt Nam nâng cao tay nghề, am hiểu sâu các tiêu chuẩn an toàn, sẵn sàng đáp ứng những yêu cầu khắt khe của các dự án năng lượng sạch trên toàn cầu.

Và cuối cùng, cần huy động hiệu quả các nguồn vốn quốc tế, đặc biệt từ các cơ chế như JETP mà Việt Nam đã ký với nhóm G7+, để đầu tư dài hạn vào đào tạo, trang thiết bị, các mô hình thực hành thực tế ngay từ khi người lao động còn ngồi trên ghế học nghề.

Khi đồng bộ được cả ba yếu tố này, chúng tôi tin rằng lực lượng lao động Việt Nam sẽ không chỉ đủ sức đáp ứng nhu cầu cho các dự án năng lượng tái tạo trong nước mà còn tự tin bước ra các công trường, nhà máy xanh trên toàn cầu. Chúng tôi bắt đầu những bước đi đầu tiên từ mong muốn xây dựng những giá trị xã hội bền vững, coi đó không chỉ là nghĩa vụ với cộng đồng, với quốc gia, mà còn là tầm nhìn dài hạn nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hướng tới mục tiêu xây dựng một Việt Nam hùng cường, ngày càng khẳng định vị thế trên bản đồ kinh tế toàn cầu.

Trân trọng cảm ơn bà!

Ngô Khuyến (Vietnam Business Forum)