Cơ hội vàng giữa dòng chảy tái cấu trúc toàn cầu

Trong bối cảnh toàn cầu đang chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ về đầu tư và tái cấu trúc chuỗi cung ứng, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) từ Cộng hòa Liên bang Đức vào Việt Nam đang có những bước phát triển ấn tượng. Không chỉ tăng trưởng về số lượng và quy mô dự án, các doanh nghiệp Đức còn đang cho thấy sự quan tâm ngày càng sâu sắc đối với thị trường Việt Nam - một điểm đến chiến lược tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình tham dự cuộc Toạ đàm về phát triển Trung tâm tài chính tại Việt Nam do Bộ Tài chính Việt Nam, Đại sứ quán Việt Nam tại Đức và Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Frankfurt phối hợp tổ chức, ngày 24/3/2025

Tính lũy kế đến giữa năm 2025, Đức có hơn 400 dự án còn hiệu lực tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký đạt hơn 2,88 tỷ USD, xếp thứ 17 trong số các quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư lớn vào Việt Nam, đứng thứ 3 trong EU, chỉ sau Hà Lan và Pháp.

Các nhà đầu tư Đức tập trung vào các lĩnh vực như công nghiệp chế biến, chế tạo, năng lượng tái tạo, logistics, công nghệ cao,... Không chỉ dừng lại ở các lĩnh vực kinh tế truyền thống, các nhà đầu tư Đức hiện nay đang có xu hướng mở rộng hoạt động sang nhiều lĩnh vực tiềm năng mới như năng lượng xanh và sản xuất thân thiện với môi trường, cũng như nắm bắt các cơ hội phát triển phù hợp với định hướng chiến lược và nhu cầu chuyển đổi của nền kinh tế Việt Nam.

Trong số các doanh nghiệp Đức đầu tư tại Việt Nam thời gian qua, nhiều tập đoàn hàng đầu như Siemens, Bosch, Thyssenkrupp, Mercedes-Benz,… đã và đang khẳng định dấu ấn mạnh mẽ với sự hiện diện ngày càng sâu rộng. Không chỉ mang theo công nghệ tiên tiến và kinh nghiệm toàn cầu, những “ông lớn” này còn đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi công nghiệp và hiện đại hóa sản xuất trên nhiều lĩnh vực tại Việt Nam

Đáng chú ý, vào tháng 4/2025, Tập đoàn Südwolle, một tên tuổi lớn trong ngành dệt may của Đức, đã chính thức đưa vào vận hành nhà máy dệt nhuộm với tổng số vốn đầu tư 21 triệu USD tại tỉnh Ninh Thuận (nay là tỉnh Khánh Hòa). Sự kiện này không chỉ thể hiện cam kết lâu dài của Südwolle trong ngành dệt may tại Việt Nam, mà còn góp phần làm sôi động thêm bức tranh đầu tư chung của các doanh nghiệp Đức trong năm 2025. Bên cạnh đó, Ziehl-Abegg khánh thành nhà máy công nghệ truyền động và thông gió trị giá 20 triệu USD tại Đồng Nai. Kärcher - thương hiệu nổi tiếng về thiết bị làm sạch cũng đã khởi động nhà máy mới tại Quảng Nam (nay là TP.Đà Nẵng) với tổng vốn 19,4 triệu USD.

Đặc biệt, Tập đoàn năng lượng tái tạo PNE đang trong quá trình hoàn thiện thủ tục để triển khai dự án điện gió ngoài khơi Hòn Trâu, tại Bình Định (nay là Gia Lai) với tổng mức đầu tư dự kiến lên đến 4,6 tỷ USD. Đây sẽ là một trong những dự án năng lượng lớn nhất mà một doanh nghiệp Đức đầu tư tại Việt Nam, mở ra hướng hợp tác mới trong lĩnh vực chuyển đổi xanh.

Theo đánh giá của các nhà đầu tư Đức, môi trường đầu tư tại Việt Nam ngày càng được cải thiện nhờ vào các hiệp định thương mại tự do, đặc biệt là Hiệp định EVFTA, mang lại hành lang pháp lý rõ ràng, minh bạch cho doanh nghiệp Đức. Việt Nam cũng được đánh giá là quốc gia có lực lượng lao động trẻ, dồi dào và đang trên đà số hóa mạnh mẽ - những yếu tố then chốt giúp các doanh nghiệp Đức mở rộng sản xuất và tìm kiếm cơ hội hợp tác công nghệ.

Theo Báo cáo Triển vọng Kinh doanh Toàn cầu Mùa Xuân 2025 của AHK, 54% doanh nghiệp Đức tại Việt Nam kỳ vọng kết quả kinh doanh sẽ được cải thiện trong 12 tháng tới, trong khi 38% có kế hoạch tăng đầu tư, và 43% dự kiến tăng tuyển dụng nhân sự. Ngoài ra, 80% doanh nghiệp đánh giá tình hình kinh doanh hiện tại là “tốt” hoặc “đạt yêu cầu”. Điều này cho thấy Việt Nam không chỉ là trung tâm sản xuất mới, mà còn là điểm đến đầu tư bền vững trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang được tái định hình.

Dù vậy, các doanh nghiệp Đức cũng phải đối mặt với không ít thách thức khi hoạt động tại Việt Nam. Theo phản ánh, các thủ tục hành chính sau đầu tư tại Việt Nam còn rườm rà và thiếu đồng bộ giữa các địa phương. Bên cạnh đó, cơ sở hạ tầng tại Việt Nam dù đã được cải thiện rất nhiều trong thời gian qua nhưng vẫn còn những hạn chế, cụ thể như mạng lưới giao thông và logistics,… Ngoài ra, các tiêu chuẩn an toàn lao động và môi trường tại Việt Nam chưa tương thích với chuẩn mực khắt khe của EU.

Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành trung tâm đầu tư công nghệ - sản xuất của khu vực. Sự kết hợp giữa nhu cầu chuyển đổi số, xu hướng tăng trưởng xanh và chính sách hội nhập sâu rộng của Việt Nam đang tạo điều kiện thuận lợi cho việc thu hút dòng vốn chất lượng cao từ Đức.

Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Đức tại Việt Nam (GBA), ông Alexander Ziehe cho rằng: “Việt Nam sở hữu tiềm năng lớn, nhưng để giữ chân và thúc đẩy nhà đầu tư Đức, cần tiếp tục đơn giản hóa quy trình hành chính, hoàn thiện pháp lý, và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao,…”

Ngoài các lĩnh vực truyền thống, Việt Nam và Đức có thể đẩy mạnh hợp tác trong đào tạo nghề, sản xuất thông minh, công nghệ AI, bảo vệ môi trường và logistics thông minh. Đây đều là các thế mạnh của doanh nghiệp Đức, trong khi Việt Nam đang cần nguồn lực để chuyển mình mạnh mẽ trong thời kỳ hậu Covid-19 và cạnh tranh toàn cầu.

Dòng vốn FDI từ Đức vào Việt Nam thời gian gần đây đang cho thấy đà tăng trưởng tích cực và bền vững. Tuy vẫn còn những thách thức nội tại, nhưng với quyết tâm cải thiện môi trường đầu tư, cùng với việc tận dụng tốt các lợi thế như EVFTA, vị trí địa chiến lược và tiềm năng chuyển đổi số, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành điểm đến ưu tiên hàng đầu của doanh nghiệp Đức tại châu Á trong tương lai.

Anh Mai (Vietnam Business Forum)