Việt Nam - Hoa Kỳ: Hướng tới ký kết Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng

Nhân dịp cùng tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47 và các hội nghị liên quan tại Kuala Lumpur (Malaysia), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có cuộc tiếp xúc ngắn với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN - Hoa Kỳ.

Tại cuộc tiếp xúc, hai nhà lãnh đạo thống nhất quan tâm thúc đẩy quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và phát triển bền vững giữa Việt Nam và Hoa Kỳ ngày càng đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả, trong đó có việc sớm ký kết Hiệp định thương mại đối ứng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ theo hướng công bằng, bình đẳng, thúc đẩy đầu tư của Hoa Kỳ vào Việt Nam.

Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Hoa Kỳ lần thứ 13

Theo đề xuất của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Tổng thống Donald Trump phản hồi tích cực và ghi nhận đề nghị công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường, đưa Việt Nam ra khỏi danh sách xuất khẩu chiến lược D1, D3 và chỉ đạo các quan chức cao cấp Hoa Kỳ như đại diện Bộ trưởng Tài chính, đại diện Thương mại đang có mặt tại Hội nghị sớm phản hồi về các vấn đề này cho Việt Nam.

Theo thông tin từ Bộ Công Thương, ngày 26/10, Việt Nam và Hoa Kỳ đã đồng ý công bố Tuyên bố chung về Khuôn khổ Hiệp định Thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng (Tuyên bố chung) nhân dịp Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Tổng thống Donald Trump tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN tổ chức từ ngày 26 - 28/10/2025 tại Kuala Lumpur, Malaysia.

Đây là văn bản mà Việt Nam và Hoa Kỳ thống nhất đưa ra để thể hiện kết quả về đàm phán thương mại đối ứng giữa hai nước cho đến nay cũng như để ghi nhận nỗ lực của các cơ quan chính phủ, doanh nghiệp Việt Nam và Hoa Kỳ trong việc xây dựng quan hệ kinh tế, thương mại trên cơ sở cân bằng, ổn định và bền vững, phù hợp với mối quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ.

Tuyên bố chung đề cập đến các nội dung chính của Hiệp định Thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng. Theo đó cả Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ cùng hợp tác trên tinh thần xây dựng để giải quyết mối quan tâm của cả hai bên liên quan đến các rào cản phi thuế quan, thống nhất các cam kết liên quan đến thương mại số, dịch vụ và đầu tư; thảo luận về sở hữu trí tuệ, phát triển bền vững cũng như tăng cường hợp tác để nâng cao khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng,…

Trong thời gian tới, hai bên sẽ tiếp tục thảo luận và triển khai các công việc tiếp theo hướng đến hoàn thành Hiệp định Thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng trên nguyên tắc cởi mở, xây dựng, bình đẳng, tôn trọng độc lập, tự chủ, thể chế chính trị, cùng có lợi và cân nhắc tới trình độ phát triển của nhau.

Hiệp định Thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng sẽ kế thừa và phát triển trên nền tảng quan hệ kinh tế lâu bền giữa hai nước, bao gồm Hiệp định thương mại song phương Hoa Kỳ - Việt Nam được ký kết năm 2000 và có hiệu lực từ năm 2001.

Các điều khoản chính của Hiệp định Thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ bao gồm: Việt Nam sẽ dành quyền tiếp cận thị trường ưu đãi cho gần như toàn bộ hàng xuất khẩu nông nghiệp và công nghiệp của Hoa Kỳ.

Hoa Kỳ sẽ duy trì mức thuế đối ứng 20% như được quy định tại Sắc lệnh Hành pháp số 14257 ngày 2/4/2025, đã được sửa đổi, đối với hàng hóa có xuất xứ từ Việt Nam; đồng thời sẽ xác định các sản phẩm trong danh mục nêu tại Phụ lục III của Sắc lệnh Hành pháp số 14356 ngày 5/9/2025, đó là "Điều chỉnh thuế tiềm năng đối với các đối tác có định hướng tương đồng" - để được hưởng mức thuế đối ứng 0%.

Hoa Kỳ và Việt Nam sẽ hợp tác trên tinh thần xây dựng nhằm nỗ lực giải quyết mối quan tâm của cả hai bên liên quan đến các rào cản phi thuế quan ảnh hưởng đến thương mại song phương trong các lĩnh vực ưu tiên.

Việt Nam đã nhất trí xử lý các rào cản nêu ở trên như chấp nhận phương tiện được sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn và khí thải của Hoa Kỳ; giải quyết các vấn đề liên quan đến giấy phép nhập khẩu thiết bị y tế của Hoa Kỳ; đơn giản hóa các yêu cầu theo quy định và quy trình phê duyệt đối với dược phẩm của Hoa Kỳ.

Đồng thời thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của Việt Nam theo một số điều ước quốc tế về sở hữu trí tuệ mà Việt Nam là thành viên; và giải quyết các quan ngại của Hoa Kỳ liên quan đến thủ tục đánh giá sự phù hợp.

Hoa Kỳ và Việt Nam đã cam kết xử lý và ngăn ngừa các rào cản đối với sản phẩm nông nghiệp của Hoa Kỳ tại thị trường Việt Nam, trong đó có cơ chế giám sát theo quy định của Hoa Kỳ và chấp nhận các giấy chứng nhận đã được hai bên thống nhất do các cơ quan quản lý của Hoa Kỳ cấp. Hai bên cũng sẽ thống nhất các cam kết liên quan đến thương mại số, dịch vụ và đầu tư. Trong đó, hai nước cùng thảo luận về sở hữu trí tuệ, lao động, môi trường, hải quan và tạo thuận lợi thương mại, thực hiện quy định tốt và các hành vi làm biến dạng thương mại (nếu có) của doanh nghiệp nhà nước.

Việt Nam và Hoa Kỳ cam kết tăng cường hợp tác nhằm hướng tới các mục tiêu chung trong việc nâng cao khả năng chống chịu của chuỗi cung ứng, trong đó có việc xử lý hành vi lẩn tránh thuế và phối hợp trong kiểm soát xuất khẩu.

Ngoài ra, cả 2 bên ghi nhận các thỏa thuận thương mại gần đây giữa các doanh nghiệp hai nước trong các lĩnh vực nông nghiệp, hàng không vũ trụ và năng lượng. Hãng hàng không quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines) đã ký hợp đồng với Boeing để mua 50 máy bay với tổng giá trị trên 8 tỷ USD.

Các doanh nghiệp Việt Nam đã ký kết 20 biên bản ghi nhớ với các doanh nghiệp Hoa Kỳ về việc mua các mặt hàng nông sản nước này với tổng giá trị ước tính hơn 2,9 tỷ USD.

Trong vài tuần tới, hai bên sẽ tiếp tục trao đổi để hoàn tất nội dung Hiệp định Thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng, chuẩn bị cho việc ký kết hiệp định và tiến hành các thủ tục nội bộ cần thiết để hiệp định chính thức có hiệu lực.

Quỳnh Chi (Vietnam Business Forum)