Nhiều cơ hội kinh doanh mới

Theo Tổng cục Thống kê, chỉ số CPI tháng 3 giảm 0,44% so với tháng 2. Đây là mức giảm sâu nhất trong vòng 5 năm trở lại đây. Trong khi đó, GDP cả nước quý I-2014 tăng khoảng 4,96% so với cùng kỳ năm 2013 và là mức tăng cao nhất cùng kỳ của 3 năm trở lại đây. GDP tăng, trong khi chỉ số CPI và đầu tư từ NSNN thấp là sự hội tụ những tín hiệu vui và hiếm gặp trong thực tiễn kinh tế Việt Nam.

Dù  áp lực CPI cả năm 2014 sẽ tăng dần vào những tháng cuối năm, cả do độ trễ chính sách nới lỏng tiền tệ- tài chính và áp lực lạm phát ngoại nhập, cũng như gia tăng nhu cầu, hoạt động kinh tế cuối năm theo thông lệ; Song, chỉ số CPI khá thấp hiện nay tạo điều kiện thuận lợi cho giảm lãi suất cả huy động và cho vay để hỗ trợ doanh nghiệp, đồng thời vẫn duy trì lượng tiền huy động qua ngân . Đây còn được xem là biểu hiện thành công trong kiềm chế lạm phát mục tiêu và bình ổn vĩ mô, mở ra thời kỳ chấm dứt sự mặc định coi CPI cao như một căn bệnh mãn tính, cho phép chúng ta có thể vừa đạt tốc độ tăng trưởng khá cao, vừa duy trì được mức CPI và đầu tư từ NSNN thấp, tạo điều kiện ổn định kinh tế vĩ mô và cải thiện mức sống thực tế của người dân.

Những diễn biến mới cho thấy nhiều cơ hội mà DN và giới đầu tư có thể chớp thời cơ để phát triển.

Thị trường mua bán, sáp nhập doanh nghiệp, ngân hàng và chuyển nhượng các dự án, thu hút vốn ngoại nóng hơn

Theo Nghị định số 01/2014/NÐ-CP của Chính phủ (ban hành ngày 3-1 và có hiệu lực từ 20-2-2014, trong trường hợp tái cơ cấu TCTD yếu kém, “room” 30% sở hữu NH có thể được nâng lên không hạn chế, tùy thuộc vào quyết định cụ thể của Thủ tướng cho từng trường hợp. Cùng với nhiều quy định thong thoáng khác, Nghị định mới này tạo cơ hội và tăng động lực thu hút nhiều hơn dòng vốn ngoại vào thị trường tài chính Việt Nam, tạo sức bật mới cho chu kỳ tái cấu trúc và phát triển mạnh mẽ hệ thống TCTD Việt Nam thời gian tới; đồng thời, mở rộng và tạo áp lực buộc các TCTD trong nước liên kết chặt chẽ hơn với các đối tác có tiềm lực nước ngoài. Thị truờng mua bán nợ, cũng như hoạt động mua bán doanh nghiệp-ngân hàng cũng sẽ được kích hoạt mạnh hơn. Các TCTD yếu kém phải nỗ lực lành mạnh hóa theo hướng cổ phần hóa vốn và quốc tế hóa tiêu chuẩn, chất lượng hoạt động cao hơn, nhanh hơn và vững chắc hơn. Điều này, cũng đồng nghĩa với việc tăng áp lực cạnh tranh và phá sản cho TCTD  trong nước chuyển đổi hình thức pháp lý thành tổ chức tín dụng cổ phần, kể cả TCTD cổ phần tỷ lệ sở hữu của Nhà nước trên 50% vốn điều lệ. Đây cũng là thông điệp mới quan trọng nhất cho các TCTD, cũng như các doanh nghiệp Việt Nam trong quá trình đẩy nhanh tái cấu trúc theo cơ chế kinh tế thị trưởng hiện đại.

Thị trường  tín dụng có thể sẽ cải thiện đáng kể

Kỳ vọng cải thiện dư nợ tín dụng cả năm vẫn khác đậm dựa trên những nỗ lực gia tăng room tín dụng cho năm 2014 lên mức trên dưới 15% thay vì 12% của năm 2013; nhờ xu hướng tiếp tục giảm lãi suất ngân hàng; nhờ các doanh nghiệp tăng năng lực kiểm soát rủi ro và kiên quyết cắt giảm các dự án đầu tư có tính đầu cơ mạo hiểm của, đẩy mạnh tái cấu trúc và tập trung vào các lĩnh vực, phương án kinh doanh hiệu quả, có thế mạnh; nhờ tiếp tục mở rộng quy mô hoạt động mua nợ xấu và tăng dự phòng rủi ro của các tổ chức tín dụng và thông qua Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam-VAMC; Đồng thời, nhờ sự cân nhắc thực hiện Thông tư 02 của NHNN và triển vọng xóa nợ tiền thuế, tiền phạt không có khả năng thu hồi phát sinh trước ngày 1-7-2007 cho 5 đối tượng đặc thù DNNN và hộ gia đình theo tinh thần Thông tư số 179 của Bộ Tài chính có hiệu lực từ ngày 17-1-2014.

Thị trường bất động sản phân khúc nhà ở xã hội ấm dần

Điều đó là nhờ nguồn cung tăng, đa dạng hóa sản phẩm và giá cả hợp lý hơn, cũng như nhờ cải thiện điều kiện tín dụng (hạ lãi suất cho vay xuống thêm 1% và mở rộng đối tượng vay) của gói hỗ trợ 30.000 tỷ đ, cũng như việc liên tiếp tung liền hai gói tín dụng thương mại khác liên kết “4 nhà” (35000 tỷ đ và gói 50000 tỷ đ) mở rộng các hình thức kiểm soát mới, phù hợp, hài hòa trách nhiệm và lợi ích các bên, củng cố lòng tin của người mua vào quản lý dòng tiền và tiến độ dự án, cam kết về thời hạn giao nhà và chất lượng nhà, cùng các tiện ích và dịch vụ đi kèm vì quyền lợi người mua nhiều hơn. Những điều này sẽ tạo xung lực mới hâm nóng dần thị trường bất động sản nói chung.

Thị trường chứng khoán trong nước sẽ mang lại nhiều cơ hội lựa chọn và chốt lời đậm hơn

Dù chỉ số thị trường còn chưa thật đột phá và có tới 8 công ty chứng khoán trong diện bị theo dõi đặc biệt, nhưng, nhưng giá nhiều cổ phiếu trên thị trường sẽ  được cải thiện nhờ sự phục hồi của các doanh nghiệp và gia tăng dòng vốn ngoại, cũng như nhờ lòng tin thị trường được củng cố, các quy định kiểm soát thị trường (nhất là về thông tin và mức phạt vi phạm hành chính) ngày càng thắt chặt, tăng cường bảo vệ nhà  đầu tư hơn. Quá trình này còn đuợc cộng huởng bởi sự tăng tốc quá trình cổ phần hoá DNNN trong năm 2014-2015, với quyết tâm và cam kết mạnh mẽ của Chính phủ về CPH tiếp tục khoảng 430 DNNN và đẩy mạnh tái cơ cấu kinh tế chung, tiếp tục sáp nhập các ngân hàng kể cả đang hoạt động khá tốt…

Thị trường ngoại hối sẽ được tiếp tục kiểm soát, ít có đột biến.

Tỷ giá VND với USD sẽ được khống chế tăng không quá 3%/năm như cam kết mạnh mẽ của NHNN nhờ có dự trữ ngoại tệ và cán cân thanh toán vãng lai tích cực.  Giá vàng trong nước sẽ khó có biến động sốc do giá vàng thế giới có xu hướng ổn định cao hơn những năm trước và NHNN tiếp tục độc quyền nhập khẩu vàng và kiểm soát chặt chẽ các hoạt động đầu cơ, lũng đoạn thị trường trong nước.

Triển vọng tăng thị trường xuất khẩu

Việt Nam vẫn có không ít lợi thế cạnh tranh về điều kiện tự nhiên và nguồn lao động, nhất là trong ngành thuỷ sản, nông sản, dệt may, điện tử, các sản phẩm chế tác công nghệ trung bình, dù nhiều mặt hàng ngày càng cần đáp ứng tốt hơn các yêu cầu ngày càng nghiêm ngặt hơn về chất lượng và xuất sứ sản phẩm. Hơn nữa, phần lớn trong số 20 nhóm các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam có kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD hiện đều thuộc diện tiêu dùng thiết yếu, ít bị cắt giảm ngay cả trong bối cảnh thị trường tiêu dùng bị thắt chặt. Thậm chí, năm 2014 Việt Nam hy vọng sẽ lọt vào top 3 nước xuất khẩu tôm hàng đầu thế giới. Hai nhóm hàng xuất khẩu điện tử-máy tính-linh kiện và dệt may-giày dép (chiếm tổng tỷ trọng gần 50% tổng kim ngạch xuất khẩu) vẫn có triển vọng tăng trưởng rất khả quan, vì hầu hết các doanh nghiệp dệt may, giày dép đã nhận được đơn hằng quý I và quý II/2014. Ngoài ra, cơ hội xuất khẩu còn đến từ sự hồi phục rõ rệt của các thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam như Mỹ, EU, Nhật Bản; cũng như từ hiệu ứng ký kết và thực hiện các cam kết hội nhập mới sẽ góp phần giảm thuế cho hàng xuất khẩu, cải thiện môi trường đầu tư, tăng cơ hội dịch chuyển lao động, hàng hoá và dòng vốn qua biên giới, tạo việc làm và thu nhập nhiều hơn cho doanh nghiệp và nền kinh tế.

Nhiều cơ hội thị trường mới

Hiệu ứng có được nhờ cộng hưởng các chính sách giảm thuế, tiếp tục kiểm soát lạm phát, ổn định vĩ mô, tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại, cung cấp thông tin, hỗ trợ doanh nghiệp tìm kiếm phát triển thị trường, giải quyết hàng tồn kho.

Quá trình CPHDNNN đã nhận được nhiều xung lực tích cực trong những tháng đầu năm 2014 nhờ Chính phủ ban hành Nghị quyết về thoái vốn đã đầu tư ngoài ngành kinh doanh chính và vốn nhà nước ở những DN đã cổ phần hóa mà Nhà nước không cần giữ cổ phần chi phối hoặc không giữ cổ phần. Sau năm 2015, các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp Nhà nước có trách nhiệm trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh tỷ lệ vốn Nhà nước nắm giữ theo quy định và tiêu chí phân loại doanh nghiệp Nhà nước theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Đặc biệt, cần đảm bảo tạo động lực mới phát triển lành mạnh cho DN CPH, sớm phân biệt cơ chế tài chính đối với mục tiêu công ích và mục tiêu lợi nhuận, kiên quyết thực hiện bình đẳng hóa tín dụng của nhà nước, giảm thiểu và chấm dứt tình trạng CPH kiểu khép kín, tạo sở hữu chéo, nợ chéo qua việc các DNNN này bán cổ phần của mình cho các DNNN khác…/.

Tiến  sĩ Nguyễn Minh Phong