Bước phát triển mới của thị trường chứng khoán

Sự ra đời của Quỹ hoán đổi danh mục (quỹ ETF) đánh dấu một bước chuyển mình của thị trường chứng khoán Việt Nam. Từ đây, chứng khoán Việt Nam sẽ có thêm nhiều cơ hội trong việc thu hút nguồn vốn đầu tư vào thị trường. Sản phẩm của Quỹ ETF được kỳ vọng sẽ đem lại những bước phát triển mới cho thị trường trong thời gian còn lại của năm 2014.

Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, quỹ ETF ra đời sẽ tạo nên những hiệu ứng tích cực cho TTCK. Tuy nhiên, nhà đầu tư cũng nên thận trọng xem xét đánh giá một cách toàn diện cả về ưu và nhược điểm trước khi đầu tư vào quỹ này, bởi bên cạnh những mặt tích cực thì vẫn có những hạn chế mà một quỹ mới ra đời không thể tránh khỏi.

Thêm lựa chọn cho nhà đầu tư

Báo cáo của Công ty Chứng khoán Bảo Việt cho thấy, sau giai đoạn tăng trưởng nóng của thị trường tài chính Việt Nam từ năm 2006 – 2010 thì thị trường tài chính bước vào giai đoạn khủng hoảng khi lạm phát và lãi suất tăng cao, điều này được thể hiện qua chỉ số CPI và gây ra hiện tượng nổ bong bóng, khiến cho nền kinh tế bị rơi vào suy thoái. Sau giai đoạn nay, thì từ năm 2012 đến nay, sau hàng loạt điều chỉnh của Chính phủ, sự bất ổn của nền kinh tế bắt đầu có dấu hiệu chậm lại, các chính sách ổn định kinh tế vĩ mô bắt đầu phát huy tác dụng, tăng trưởng tín dụng chững lại, khoảng 10 – 15%, lạm phát và tỷ giá cũng từng bước được kiểm soát, mặt bằng lãi suất giảm và giữ ở mức thấp.

Đặc biệt, từ sau năm 2013, khoảng cách chênh lệch về tốc độ tăng trưởng của Việt Nam so với các nước trong khu vực cũng bắt đầu được thu hẹp lại, khả năng bình ổn đã được xác lập nhưng tăng trưởng vẫn chưa có nhiều chuyển biến rõ rệt. Cụ thể, tăng trưởng về tỷ suất lợi nhuận (lợi nhuận thuần/doanh thu) chỉ tập trung ở một vài nhóm ngành như công nghệ, tài chính, hàng tiêu dung. Còn lại, đa số các ngành khách như điện nước, vật liệu cơ bản, tỷ số này đều cho kết quả giảm dần. Do vậy, việc tăng trưởng của nền kinh tế phụ thuộc rất lớn vào từng nhóm ngành, cũng như nguyên liệu đầu vào của từng nhóm ngành trong đó tại từng thời kỳ nhất định.

Với ba mục tiêu đã được Chính phủ đặt ra là tái cơ cấu hệ thống, tổ chức tín dụng; tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước;  tăng cường cải thiện môi trường đầu tư bằng việc tham gia các hiệp định thương mại tự do TPP, EU FTA, cộng đồng kinh tế ASEAN… thì điều quan trọng nhất là phải nâng cao năng suốt lao động. Có như vậy nền kinh tế mới có thể tăng trưởng ổn định.

Về triển vọng đầu tư, các doanh nghiệp thuộc các nhóm ngành như ngân hàng, bất động sản thực hiện tái cơ cấu thành công, tức cải thiện tỷ lệ nợ xấu, tỷ lệ đòn bẩy tài chính... là một kênh đầu tư rất có hiệu quả trong thời gian tới. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp xuất khẩu hưởng lợi từ FTA cũng có tiềm năng tăng trưởng trong thời gian tới. Ngoài ra, khi các quỹ ETFs thành lập, các cổ phiếu có mức vốn hóa lớn hay các cổ phiếu nằm trong bộ chỉ số của các quỹ ETF cũng sẽ trở thành tâm điểm trong các phiên giao dịch.

Nhiều triển vọng

Đánh giá về ưu điểm của quỹ ETF, ông Nguyễn Xuân Đình, Phó giám đốc khối phân tích của Công ty chứng khoán Bảo Việt cho rằng, bên cạnh việc được phép giao dịch như cổ phiếu thường, được giao dịch hoặc sử dụng đòn bẩy để mua chứng chỉ quỹ, đầu tư vào quỹ ETF còn có một số ưu điểm như: Phí giao dịch thấp (1 - 1,5%); Đa dạng hóa danh mục đầu tư, phân tán rủi ro do đầu tư danh mục theo chỉ số; Tính công khai, minh bạch cao hơn (do được công bố chỉ số giá trị tài sản tài sản thuần (NAV) hàng ngày); Tính thanh khoản tương đối tốt (vì nhà đầu tư có thể giao dịch trên cả hai kênh sơ cấp và thứ cấp); Đối với quỹ ETF nội, không giới hạn cho room nước ngoài; Giá chứng chỉ quỹ xấp xỉ NAV (NAV +/- 5%).

Ở hầu hết các thị trường chứng khoán phát triển đều có những quỹ như ETF vì đây là quỹ chủ động. Theo thông kê tại thị trường chứng khoán Mỹ, khoảng 50% quỹ chủ động ngắn hạn thắng được chỉ số S&P 500. Do đó, cơ hội để quỹ ETF thắng được các chỉ số hiện nay của TTCK Việt Nam như VN30, HNX30 là khá cao.

Theo các chuyên gia chứng khoán, đối với các nhà đầu tư, việc đầu tư vào quỹ ETF cũng sẽ có những rủi ro vì dù đầu tư theo bộ chỉ số, đa dạng hóa danh mục, nhưng nhà đầu tư vẫn phải chịu rủi ro hệ thống (systematic risk), hay rủi ro của toàn thị trường.

Do liên quan đến việc sáp nhập doanh nghiệp, chia tách cổ phiếu…, nên việc mô phỏng theo chỉ số có thể có những sai lệch. Chênh lệch giữa tỷ suất sinh lời giữa danh mục đầu tư của quỹ và chỉ số bị ảnh hưởng bởi các thương vụ M&A trên thị trường, cùng với việc chia tách hay gộp cổ phiếu cũng làm thay đổi cơ cấu danh mục, đặc biệt trong trường hợp thị trường thiếu tính thanh khoản.

Điểm khác biệt nữa của quỹ ETF so với các cổ phiếu và các quỹ khác là nhà đầu tư nắm giữ chứng chỉ quỹ ETF có thể để mất quyền lợi đối với quyền bầu cử trong đại hội cổ đông, cổ tức, cổ phiếu thường vào… vào tay công ty quản lý quỹ. Đối với quỹ ETF ngoại, nhà đầu tư mua chứng chỉ quỹ ETF ngoại còn chịu thêm rủi ro về tỉ giá, do các quỹ này thường được giao dịch bằng ngoại tệ. Tuy nhiên, với chế độ tỷ giá thả nổi có kiểm soát như Việt Nam hiện nay, đây không thực sự là vấn đề quá lớn đối với các nhà đầu tư.

Lương Tuấn