Tận dụng lợi thế khi tham gia WTO

WTO sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam xây dựng lộ trình trong từng giai đoạn cụ thể nhằm tạo bước đi vững chắc trong quá trình hội nhập kinh tế toàn cầu. Tuy vậy, Việt Nam cần tiếp tục hoàn thiện hơn nữa hệ thống pháp luật để đáp ứng những tiêu chuẩn của WTO. Ông Pascal Lamy, nguyên Tổng giám đốc WTO đã bày tỏ tại cuộc đối thoại bàn tròn với cộng đồng doanh nghiệp VN nhân chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam của ông. Sự kiện do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Bộ Ngoại giao tổ chức.

Nhiều thành tựu đạt được khi tham gia WTO

Phát biểu khai mạc buổi đối thoại, Tiến sĩ Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI cho biết, việc gia nhập WTO là một sự kiện quan trọng đánh dấu bước ngoặt trong quá trình phát triển của Việt Nam. Sau khi gia nhập WTO, đặc biệt trong giai đoạn năm 2007-2008 nền kinh tế Việt Nam có sự chuyển biến tích cực. Đây là yếu tố tinh thần vô cùng quan trọng, đặc biệt đối với cộng đồng DNVN.

VN cũng đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng khi gia nhập WTO và được xem là một điển hình của WTO. Tuy nhiên, sau giai đoạn phát triển tích cực, có vẻ như nền kinh tế VN đang trở nên mong manh so hơn với nền kinh tế thế giới. Vấn đề đặt ra là làm sao các doanh nghiệp Việt Nam tận dụng được những lợi thế từ việc gia nhập WTO, cũng như các hiệp định thương mại tự do đang được đàm phán. Đây cũng chính là lý do mà ngay từ đầu năm Chính phủ Việt Nam đã đưa ra các chính sách để nhằm đột phá cải cách thể chế trong đó mục tiêu tập trung cải cách thủ tục hành chính, tái cơ cấu doanh nghiệp.

Theo ông Lộc, một trong những yếu kém của VN hiện nay là lĩnh vực thuế, khi mà trong giai đoạn cuối năm 2012 đầu năm 2013 để giải quyết các thủ tục trong lĩnh vực này phải mất tới  872 giờ/năm. Thủ tướng và Chính phủ đã ra quyết định, đến tháng 6/2015 sẽ giảm thủ tục xuống còn 171giờ/năm, ngang với chuẩn của ASEAN. Chính phủ cũng đã đưa ra nghị quyết quan trọng trong việc cổ phần hóa doanh nghiệp đối với việc cổ phần hóa 432 DN đến năm 2015.

Ông Lộc cho rằng, trong giai đoạn hiện nay, Việt Nam cần phải cải thiện xếp hạng năng lực cạnh tranh, như vậy mới tận dụng được hết những ưu đãi từ việc tham gia các tổ chức thế giới, trong đó có WTO.

Ông Pascal Lamy đánh giá, VN đã đạt được nhiều thành tựu kinh tế sau khi gia nhập WTO, nhất là những thành công về tăng trưởng kinh tế, thương mại, thu hút vốn đầu tư trực tiếp của nước ngoài và du lịch. Trong bối cảnh khủng hoảng tài chính, suy thoái kinh tế toàn cầu, Việt Nam vẫn đạt tốc độ tăng trưởng dương.

Ông Pascal Lamy cho biết, WTO sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam xây dựng lộ trình trong từng giai đoạn cụ thể nhằm tạo bước đi vững chắc trong quá trình hội nhập kinh tế toàn cầu. Ngoài ra, ông Pascal Lamy bày tỏ mong muốn Việt Nam tiếp tục hoàn thiện hơn nữa hệ thống pháp luật để đáp ứng những tiêu chuẩn của WTO. Đồng thời ông cũng nhấn mạnh việc giảm rào quản thuế quan là việc phải làm để thúc đẩy sản xuất trong giai đoạn hiện nay.

Đầu tư vào giáo dục và đào tạo

Trả lời câu hỏi: Các hiệp định thương mại thường đặt lên trên vấn đề bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, nhưng bên cạnh vấn đề này thì việc bảo vệ công ăn việc làm, bảo vệ ngành sản xuất cũng cần phải quan tâm. Đây là 2 vấn đề đều quan trọng và ông đánh giá thế nào? Ông Pascal Lamy cho rằng, thế giới của ngày hôm qua khác ngày hôm nay. Đương nhiên những tồn tại của ngày hôm qua vẫn còn ảnh hưởng một số yếu tố đến hôm nay, việc mở cửa thương mại có ảnh hưởng rất lớn đến cấu trúc của nền kinh tế. Vấn đề bảo vệ người tiêu dùng hay bảo vệ công ăn việc làm, bảo vệ ngành sản xuất, tất cả đều phải xoay quanh vấn đề chất lượng sản phẩm. Đây là điều quan trọng đầu tiên khi nói tới. Ví dụ ở ngành thủy sản, hay thực phẩm, các tiêu chí so sánh được đưa ra trong quá trình thương mại là chất lượng, tiêu chuẩn. Ngay cả ở những phân khúc thị trường thấp cũng phải chú trọng đến vấn đề chất lượng.

Ông Pascal Lamy cũng trả lời đại diện các DNVN một số vấn đề liên quan đến cải tổ doanh nghiệp, ngân hàng, chính sách nhập khẩu… Theo đó, hiện thế giới đang trong giai đoạn chuyển tiếp, các tiêu chuẩn đều có sẵn rồi. Nhiều quốc gia trên thế giới có hàng trăm năm kinh nghiệm để cải tổ, vấn đề ở đây không mới mà là thực hiện như thế nào?

Theo ông Pascal Lamy, điều quan trong là phải nhìn vào xem lợi thế của mình ở đâu và tạo được bao nhiêu giá trị gia tăng, cần phải nhập khẩu trong các lĩnh vực mà ta có thể tận dụng được. Thường người ta chú trọng đến xuất khẩu và không muốn nhập khẩu. Tuy nhiên trong thế giới ngày nay lại khác, những quốc gia xuất khẩu nhiều nhất cũng là những quốc gia nhập khẩu nhiều. Với chính sách nhập khẩu, nếu phải nhập khẩu những mặt hàng buộc phải nhập để phục vụ nhu cầu trong nước thì vẫn phải nhập khẩu. Vì mục tiêu cuối cùng là cung cấp hàng hóa với mức giá tối ưu cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, khi nhập khẩu mặt hàng nào đó thì phải cân nhắc lợi và hại.

Ông Pascal Lamy cũng nhấn mạnh, như nhiều quốc gia khác, VN không thể tăng trưởng kinh tế dựa trên tài nguyên thiên nhiên mà phải dựa vào môi trường biển của mình. Nhưng vấn đề ở đây không phải là đánh bắt bao nhiêu cá mà phải tận dụng được nguồn nhân lực làm sao để đánh bắt và chế biến cá tốt nhất, có giá trị cạnh tranh cao trên thị trường.

Do đó, theo ông Pascal Lamy, để thành công, ngoài việc cần đảm bảo việc gia nhập các tổ chức thương mại thế giới thì chính sách thương mại tốt nhất của Việt Nam là cần đầu tư và nâng cao giáo dục và đào tạo.

Quỳnh Anh