Hòa Bình: Tạo dựng lợi thế “mềm” trong thu hút đầu tư

Thực tế cho thấy ở các tỉnh có điều kiện tương đồng nhau về vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên, giá trị văn hóa, lịch sử,... nhưng sự hấp dẫn, thu hút các nhà đầu tư lại khác nhau. Điều đó chứng tỏ rằng sức hút đối với nhà đầu tư không phải chỉ là những lợi thế “cứng” của địa phương mà còn là sự sáng tạo, vận dụng linh hoạt cơ chế, chính sách và điều hành hiệu quả của chính quyền địa phương. Xung quanh chủ đề này, phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Quang, Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình. Kiều Trang thực hiện.

Ông đánh giá thế nào về tình hình phát triển kinh tế của Hòa Bình trong năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014?

Năm 2013 và 6 tháng đầu năm 2014, tỉnh Hòa Bình thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước có dấu hiệu phục hồi nhưng vẫn còn không ít khó khăn, thách thức. Song, với quyết tâm cao trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh; sự hỗ trợ kịp thời, có hiệu quả của Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương; cùng với sự nỗ lực khắc phục khó khăn của các cấp, các ngành, các thành phần kinh tế và người dân, kinh tế của tỉnh đã đạt được những kết quả tích cực.

Năm 2013, tăng trưởng kinh tế của Hòa Bình đạt 10,24%, thu nhập bình quân đạt 20,74 triệu đồng/người/năm, thu ngân sách đạt 2.116 tỷ đồng, giải quyết việc làm mới cho 15.500 lao động, quốc phòng được giữ vững, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Phát huy những kết quả đạt được, bước sang năm 2014, kinh tế của tỉnh vẫn giữ ổn định và có tốc độ tăng trưởng ước đạt 7,51%. Bên cạnh đó, chỉ số giá tiêu dùng 6 tháng ước tăng 1,45%, mặt bằng lãi suất liên tục giảm, dư nợ tín dụng tăng khoảng 2% so với đầu năm, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên. Xuất khẩu tăng trưởng khá, 6 tháng ước thực hiện 64,588 triệu USD, tăng 56,93% so với cùng kỳ; thu ngân sách đạt khá (1.029 tỷ đồng) và khả quan hơn so với cùng kỳ. Giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản tăng khoảng 2,9%. Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng dần qua từng tháng, 6 tháng tăng 9,72% so với cùng kỳ, hàng tồn kho giảm; ngày càng nhiều doanh nghiệp quay lại hoạt động sản xuất (đến ngày 30/6/2014 còn 354 doanh nghiệp ngừng hoạt động, giảm 547 doanh nghiệp so với đầu năm).

Tuy vậy, hàng hóa tồn kho còn ở mức cao, doanh nghiệp gặp khó về nguồn vốn và đầu ra sản phẩm; tăng trưởng tín dụng và tổng đầu tư toàn xã hội đạt thấp, sức mua phục hồi chậm; nông nghiệp tăng trưởng thấp; Việc làm, thu nhập và đời sống của nhân dân chưa được cải thiện nhiều, nhất là hộ nghèo; Hạ tầng kỹ thuật của tỉnh vẫn còn nhiều khó khăn; đặc biệt là hạ tầng giao thông đã xuống cấp nặng nề, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt cũng như hoạt động luân chuyển hàng hóa, từ đó gây tác động không tốt cho công tác thu hút đầu tư.

Khi những lợi thế “cứng” về vị trí địa lý, tài nguyên thiên nhiên, giá trị văn hóa, lịch sử ... – điều mà địa phương nào cũng cố gắng khẳng định mình sở hữu - đang giảm dần sức hấp dẫn với nhà đầu tư (những người luôn thận trọng với những dự án mới trong bối cảnh kinh tế đầy biến động) thì phải chăng nên coi việc tạo lợi thế “mềm” về cơ chế, chính sách là phương án tối ưu nhằm tăng sức hút với các nhà đầu tư?

Với vị trí cửa ngõ thủ đô, nằm trong quy hoạch vùng thủ đô; với nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, đa dạng; cùng hệ thống 08 KCN được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (trong đó có 05 KCN đã có nhà đầu tư hạ tầng) và các cụm công nghiệp trên địa bàn các huyện, thành phố đang được quy hoạch phát triển... Hòa Bình có đầy đủ những điều kiện thuận lợi để thu hút đầu tư. Tuy nhiên, Tỉnh không cho đó là những lợi thế tuyệt đối mà coi việc cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, xây dựng cơ chế, chính sách thuận lợi để doanh nghiệp, nhà đầu tư hoạt động mới là nhân tố quan trọng. Theo đó, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 04/2011/QĐ-UBND ngày 21/4/2011 về việc ban hành Quy định về quản lý và khuyến khích đầu tư tại tỉnh Hòa Bình và Quyết định số 63/QĐ-UBND ngày 20/01/2014 Ban  hành Quy định trình tự giải quyết các thủ tục hành chính về đầu tư dự án có sử dụng đất ngoài KCN trên địa bàn tỉnh Hòa Bình, làm cơ sở thực hiện các thủ tục đầu tư dự án tại tỉnh.

Việc tạo ra lợi thế “mềm” về cơ chế, chính sách mà cụ thể là cải cách thủ tục hành chính theo hướng nhanh, gọn, rút ngắn thời gian, xóa bỏ những rào cản vướng mắc về thủ tục hành chính trong việc thẩm định dự án, cấp giấy phép đầu tư, cấp phép đăng ký kinh doanh, nâng cao nghiệp vụ chuyên môn và phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ công chức thực hiện nhiệm vụ  là hết sức cần thiết và quan trọng,... Tất cả những yếu tố trên đều mang lại hiệu quả điều hành kinh tế của chính quyền tỉnh và giải quyết được rất nhiều lợi ích cho các nhà đầu tư, tạo sự thông thoáng, tăng cường tính minh bạch, phù hợp với tiến trình hội nhập quốc tế. Việc vận dụng tốt những chính sách của nhà nước, tiếp tục điều chỉnh, bổ sung và ban hành đồng bộ các cơ chế, chính sách ưu đãi phù hợp để từ đó tạo ra lợi thế so sánh, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh và tăng được sức hút đối với các nhà đầu tư.

Tuy đạt được nhiều thành tựu khả quan trong phát triển kinh tế - xã hội, song năm qua, xếp hạng chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) của Hòa Bình vẫn không cao. Theo ông, nguyên nhân nào dẫn đến kết quả trên? Và để tạo sức bật giúp Hòa Bình nâng cao thứ hạng trong bảng xếp hạng PCI năm 2014 và những năm tiếp theo, tỉnh sẽ tập trung thực hiện những giải pháp gì?

Có thể nói, vị trí 62/63 tỉnh thành là một kết quả khá thấp so với vị trí địa lý là tỉnh cửa ngõ Thủ đô như Hòa Bình, đây cũng là nỗi trăn trở rất lớn của lãnh đạo địa phương. Nguyên nhân ngoài những yếu tố khách quan về cơ sở hạ tầng, xuất phát điểm kinh tế,… hay hạn chế trong nhận thức của doanh nghiệp thì khâu giải quyết các thủ tục hành chính còn rườm rà, chồng chéo, chưa rõ ràng; hoạt động thông tin, truyền thông chưa được chú trọng đúng mức; tính năng động trong triển khai cơ chế, chính sách của một số cơ quan, đơn vị còn chưa cao; năng lực, chất lượng công vụ của một số cán bộ quản lý còn nhiều yếu kém... Mặc dù UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 43/KH-UBND (ngày 01/8/2013) xây dựng lộ trình cụ thể nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của tỉnh, song việc triển khai của các ngành, địa phương chưa tích cực.

Nhận thức được điều này, thời gian tới, để từng bước cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, nâng cao năng lực chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp, tỉnh sẽ tập trung thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ, trọng tâm là cải thiện những chỉ số thành phần quan trọng liên quan trực tiếp đến thu hút đầu tư như: Chi phí gia nhập thị trường, chi phí không chính thức, tiếp cận đất đai, tính minh bạch, tính năng động của lãnh đạo tỉnh; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; xây dựng kết cấu hạ tầng; xây dựng, ban hành các cơ chế, chính sách khuyến khích đầu tư, kinh doanh;... Xây dựng và ban hành Nghị quyết về tăng cường thực hiện các giải pháp cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh và nâng cao năng lực chỉ số cạnh tranh của tỉnh. Đồng thời khẩn trương kiện toàn Ban chỉ đạo, phân công nhiệm vụ cụ thể cho giám đốc, thủ trưởng các sở, ban, ngành chức năng căn cứ vào nội dung Nghị quyết để tổ chức thực hiện, nâng cao trách nhiệm, chất lượng công vụ của cán bộ công chức, định kỳ có đánh giá, kiểm tra thực hiện gắn với trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, chính quyền. Đẩy nhanh tiến độ thành lập Hiệp Hội Doanh nghiệp tỉnh nhằm xây dựng cầu nối giữa lãnh đạo tỉnh và cộng đồng doanh nghiệp. Đặc biệt, sẽ thiết lập đường dây nóng, kết nối trực tiếp với Chủ tịch tỉnh để kịp thời ghi nhận và giải quyết đề nghị chính đáng của các doanh nghiệp, nhà đầu tư…

Với phương châm “Các doanh nghiệp đầu tư ở Hòa Bình là công dân của Hòa Bình, thành công của doanh nghiệp cũng chính là thành công của tỉnh”; Lãnh đạo tỉnh cam kết luôn quyết liệt trong chỉ đạo, điều hành đồng thời linh hoạt vận dụng các chính sách Nhà nước phù hợp với thực tiễn của địa phương nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho nhà đầu tư; kịp thời tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho doanh nghiệp.