Nới room cho khối ngoại: Tiếp tục chờ đợi

Mặc dù thị trường chứng khoán đang có những ngày tươi đẹp khi Vn Index liên tục phá ngưỡng cản để tiếp tục tăng điểm. Tuy nhiên, theo đánh giá của chuyên gia, sự tăng điểm này không có sự bền vững và nhà đầu tư vẫn tiếp tục chờ đợi chính sách nới tỷ lệ giới hạn sở hữu cho nhà đầu tư ngoại (nới room) trên TTCK.

Việc nới room cho các nhà đầu tư ngoại được nhiều nhà đầu tư trông đợi sẽ tạo nên một bước ngoặt trên TTCK vì nó sẽ kích thích các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào TTCK trong nước, nhưng mới đây, khi đề cập tới, thì các nhà điều hành vẫn tiếp tục lắc đầu.

Còn quá nhiều vấn đề cần phải giải quyết

Theo các nhà quản lý trên TTCK, việc nới room cho các nhà đầu tư ngoại chỉ được thực hiện khi danh mục ngành nghề đầu tư và kinh doanh có điều kiện được xác định rõ ràng. Nhưng với viễn cảnh về lộ trình xem xét danh mục ngành nghề mặc dù đã được khởi động một thời gian dài trước đây nhưng vẫn chưa được duyệt, đấy là chưa kể tới thời gian để Quốc hội thông qua sau khi phải tiến hành điều chỉnh các Luật liên quan. Vì vậy, nhiều nhà đầu tư cho rằng, với tiến độ như vậy sẽ không có mấy khả quan sẽ được duyệt sớm mặc dù Vn Index liên tục xác lập những mốc mới trong suốt 4 năm qua.

Các chuyên gia cho rằng, việc nới room cho khối ngoại sẽ tạo nên những diễn biến tích cực cho TTCK nhưng để thực hiện được việc đấy là điều không hề dễ dàng vì đụng chạm tới nhiều luật lệ liên quan cũng như hệ thống quản lý phức tạp hiện tại. Ví dụ, chỉ riêng việc rà soát lại cũng cho thấy toàn bộ ngành, nghề kinh doanh có điều kiện đang được quy định tại điều 391 văn bản pháp luật với 386 ngành, nghề kinh doanh có điều kiện thuộc phạm vi quản lý nhà nước của 16 bộ, ngành. Đó là những con số khá lớn.

Tuy nhiên ở một khía cạnh khác, các chuyên gia cũng cho rằng, các nhà quản lý cần tập trung giải quyết những khó khăn liên quan đến việc nới room cho khối ngoại, nếu trì hoãn quá lâu thì sức hấp dẫn của TTCK sẽ ngày càng giảm trong mắt các nhà đầu tư ngoại vì từ năm 2013 UBCK đã có kiến nghị nới room cho nhà đầu tư ngoại từ 49% lên 60%.

Thực tế, việc nâng giới hạn sở hữu cho nhà đầu tư ngoại lên 60% cũng chỉ là một tiêu chí để kích thích các luồng vốn ngoại đầu tư vào các doanh nghiệp niêm yết, bên cạnh nhiều tiêu chí khác như tiềm năng của doanh nghiệp, nguồn nhân lực hay hệ thống quản trị… nhưng vẫn không thể phủ nhận rằng quyền sở hữu doanh nghiệp lớn hơn, điều có thể tác động đến tốc độ ra quyết định, là một trong những yếu tố mà khối ngoại rất mong muốn.

Theo ông Yun Hang Jin, Giám đốc khối thị trường mới nổi của công ty Korea Invesment & Securities (Hàn Quốc), việc trì hoãn nới room cho khối ngoại là nguyên nhân làm hạn chế dòng vốn đầu tư vào thị trường tài chính cũng như dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Trên thị trường chứng khoán, có khá nhiều mã bluechips đã hết room cho nhà đầu tư nước ngoài khiến cho bộ phận này, mặc dù vẫn muốn được đầu tư nhưng không thể rót vốn. Điều này vô hình dung đã gây khó cho các doanh nghiệp nước ngoài trong việc nâng vốn để nắm quyền chi phối tại các doanh nghiệp chưa niêm yết.

“Việc trì hoãn nới room cho khối ngoại có ảnh hưởng tiêu cực lên cả thị trường chứng khoán lẫn nền kinh tế của Việt Nam”, ông Yun nhận xét.

Vừa làm vừa sợ

Do tâm lý sợ bị các doanh nghiệp nước ngoài thâu tóm nên Việt Nam vẫn rất thận trọng với việc mở cửa cho khối ngoại, điều này đã ảnh hưởng rất lớn tới việc huy động nguồn lực từ bên ngoài đầu tư vào nhằm thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế. Điển hình như việc Chính phủ ban hành Nghị định 01/2014 ngay từ đầu năm 2014 nhằm cho phép một nhà đầu tư ngoại được sở hữu thêm 5% cổ phần của một ngân hàng Việt (tức là nâng giới hạn trần lên thành 20%). Nhưng sau khi Nghị định được ban hành thì đã có khá nhiều ngân hàng trong nước mà tỷ lệ sở hữu của một nàh đầu tư ngoại đã chạm ngưỡng này.

Và sau gần một năm được ban hành, tác động của Nghị định 01/2014 vẫn còn rất hạn chế khi các nhà đầu tư ngoại vẫn chưa có một động thái đầu tư rõ ràng nào vào các ngân hàng Việt, đặc biệt là các ngân hàng yếu kém để đẩy mạnh việc tái cấu trúc hệ thống ngân hàng.

Nhìn ra các nước trong khu vực, thì hiện vẫn có nhiều nước, việc nới room cho các nhà đầu tư ngoại cũng được thực hiện một cách cẩn thận. Điển hình như Philippines đang giới hạn tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư ngoại ở mức 40%, hay như Trung Quốc, một đất nước có hệ thống tài chính phát triển hơn Việt Nam cũng chỉ quy định giới hạn nhà đầu tư ngoài chỉ được phép đầu tư đến 30%.

Vì vậy, TTCK Việt Nam, nếu được nới room thì các nhà đầu tư quan tâm là đâu sẽ là lĩnh vực hấp dẫn nhất đối với khối ngoại? Theo ông Yun Hang Jin, các nhà đầu tư ngoại vẫn đang rất quan tâm đến nhóm ngành dệt may do có kỳ vọng về khả năng hiệp định TPP được ký kết, nhóm ngành IT hoặc nhóm ngành dịch vụ, vận tải do khả năng dòng vốn đầu tư đối với các nhóm này sẽ còn tăng lên trong thời gian tới cũng như kế hoạch di dời nhà máy sản xuất sang Việt Nam từ các nước khác của các doanh nghiệp có liên quan.

Nhận định về việc tăng điểm của chỉ số VN Index trong thời gian vừa qua, ông Yun Hang Jin cho rằng, TTCK tăng điểm chủ yếu là nhờ vào những yếu tố hỗ trợ như kỳ vọng về khả năng nới lỏng tiền tệ thêm nữa, thông tin phát hiện thêm mỏ dầu mới ngoài khơi trên vùng biển Việt Nam,  các công ty chứng khoán đẩy mạnh cho vay margin, tâm lý đầu cơ cổ phiếu bùng nổ. 

Lương Tuấn