VCCI: Tăng cường đoàn kết, liên kết vượt qua khó khăn

Với tổng số hội viên là 112.147 doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp, trong đó có trên 12.000 hội viên trực tiếp, trong nhiệm kỳ vừa qua (2008-2014), VCCI đã hoàn thành các nhiệm vụ công tác chủ yếu do Đảng, Nhà nước giao và Đại hội V đề ra, vừa triển khai sâu rộng các hoạt động xúc tiến thương mại - đầu tư, hỗ trợ thúc đẩy phát triển doanh nghiệp, doanh nhân. Tổ chức của VCCI được mở rộng tạo thành mạng lưới liên kết các hiệp hội doanh nghiệp của Việt Nam ở trong nước và trên thế giới.

Vị thế, uy tín của VCCI ở trong nước và quốc tế được nâng cao. VCCI được Phòng Thương mại Quốc tế (ICC)  đánh giá là một trong những Phòng Thương mại và Công nghiệp năng động nhất trong các nước đang phát triển và là một tổ chức mạnh trong cộng đồng các Phòng Thương mại - Công nghiệp và các tổ chức xúc tiến thương mại – đầu tư trên thế giới.

Khẳng định được vai trò quan trọng của doanh nghiệp, doanh nhân

Trong những thành tựu đó, nổi bật là việc VCCI đã đề xuất, chủ trì xây dựng và trình Đề án làm cơ sở để và trình Bộ Chính trị và ban hành thành Nghị quyết số 09/NQ-TW về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế- văn kiện đầu tiên của Đảng về doanh nhân trong hơn 80 năm lịch sử Đảng. Đây là bước đột phá về mặt tư duy, khẳng định, vai trò, vị trí của đội ngũ doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; xác định nhiệm vụ xây dựng đội ngũ doanh nhân Việt Nam lớn mạnh là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, đồng thời đề ra các giải pháp đồng bộ xây dựng và phát triển cộng đồng doanh nghiệp và đội ngũ doanh nhân trong tình hình mới. Việc xây dựng và trình thành công đề án cũng đánh dấu bước trưởng thành của VCCI trong việc tham mưu cho Đảng và Nhà nước ở tầm đường lối, chủ trương, và chính sách phát triển.

Theo tinh thần của Nghị quyết 09/NQ-TW với vai trò ngày càng tăng của doanh nhân, doanh nghiệp trong đời sống kinh tế, chính trị ở nước ta, tại Diễn đàn Quốc hội, Chủ tịch VCCI cùng các đại biểu quốc hội là doanh nhân kiến nghị đưa doanh nhân, doanh nghiệp vào Hiến pháp. Kiến nghị trên đã được Quốc hội chấp nhận và doanh nhân, doanh nghiệp lần đầu tiên đã được chính danh và khẳng định vai trò, vị trí trong Hiến pháp. Đây cũng là thông điệp mạnh mẽ khẳng định chủ trương xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở nước ta.

Bên cạnh đó, VCCI đã triển khai hiệu quả hoạt động cải thiện môi trường đầu tư- kinh doanh. VCCI đã chủ động tổ chức nghiên cứu, phổ biến tư tưởng Hồ Chí Minh về doanh nghiệp, doanh nhân; Tổng kết thực tiễn, tập hợp ‎ý kiến doanh nghiệp doanh nhân góp phần vào việc xây dựng đường lối chính sách, pháp luật về phát triển kinh tế và doanh nghiệp, hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường ở Việt Nam. Các diễn đàn kinh tế mùa Xuân/mùa Thu do VCCI phối hợp với Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội tổ chức và Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) do Chủ tịch VCCI là đồng Chủ tịch phối hợp với cộng đồng doanh nghiệp Quốc tế tại Việt Nam tổ chức hàng năm là những Diễn đàn đối thoại chính sách kinh tế  lớn nhất và có uy tín ở Việt Nam. Nhiều ý kiến, kiến nghị của VCCI qua các hội nghị, hội thảo, tọa đàm, báo cáo đã được các cơ quan Đảng, Quốc hội và Chính phủ tiếp thu. Hoạt động nghiên cứu xây dựng pháp luật, chính sách kinh tế và kinh doanh tăng 4 lần so với nhiệm kỳ trước.

Một trong những kết quả quan trọng nữa là trong nhiệm kỳ qua, VCCI đã góp phần thúc đẩy mạnh mẽ cải cách thủ tục hành chính, nâng cao năng lực điều hành kinh tế của chính quyền các địa phương. Bên cạnh việc tham gia xây dựng và thực hiện Đề án 30 về cải cách thủ tục hành chính, tham gia Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng, VCCI đã tổ chức điều tra, công bố và tư vấn hỗ trợ các địa phương nâng cao Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), tạo phong trào thi đua nâng cao chất lượng điều hành kinh tế và cải cách hành chính và cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh góp phần tạo ra động lực cải cách từ địa phương, cơ sở. Với sự hỗ trợ của VCCI, hầu hết các tỉnh thành phố đã có Nghị quyết, Chương trình hành động cải thiện chỉ số PCI. Nhiều tỉnh, thành phố đã tích cực cải thiện môi trường kinh doanh và năng lực điều hành kinh tế tạo thành những điểm sáng về thu hút đầu tư, phát triển doanh nghiệp. Có thể nói đây là một sáng kiến và hành động dũng cảm, quyết liệt và hiệu quả của VCCI đóng góp vào công cuộc cải cách nói chung và cải cách hành chính nói riêng đặc biệt là ở cấp địa phương và cơ sở.

Công tác đào tạo, phát triển doanh nghiệp và xây dựng đội ngũ doanh nhân nhiệm kỳ qua đã có chuyển biến mạnh cả về số lượng và chất lượng. VCCI đã triển khai nhiều  chương trình, dự án mang tính chất sáng tạo, phục vụ trực tiếp đối tượng các DNNVV, phát triển công nghiệp hỗ trợ, phát triển chú trọng ở vùng sâu vùng xa, khu vực nông thôn, phát triển bền vững. Các dự án có sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế đều được các nhà tài trợ đánh giá cao, là điển hình tốt cho một số nước đang phát triển khác tham khảo.

Bên cạnh đó, hoạt động xúc tiến thương mại - đầu tư được triển khai khá toàn diện và được đổi mới theo hướng tập trung vào các hoạt động xúc tiến ở tầm quốc gia, tập trung xúc tiến với các tập đoàn đa quốc gia, gắn kết xúc tiến theo lĩnh vực ngành hàng với xúc tiến theo khu vực thị trường, gắn kết hỗ trợ các DNNVV với hỗ trợ các doanh nghiệp lớn của nền kinh tế, áp dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin vào hoạt động xúc tiến. VCCI đã hướng dẫn và tạo điều kiện cho doanh nghiệp tham gia các hoạt động tại các diễn đàn quốc tế, các tổ chức kinh tế và kinh doanh quốc tế. Đồng thời VCCI cũng đẩy mạnh các hoạt động cung cấp thông tin hội nhập, hỗ trợ phòng vệ thương mại, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các doanh nghiệp Việt Nam trong thương mại quốc tế.

VCCI cũng hỗ trợ thành lập, liên kết và nâng cao năng lực các hiệp hội doanh nghiệp bảo đảm phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống hiệp hội doanh nghiệp thống nhất trong toàn quốc; đã triển khai thực hiện chức năng đại diện cho người sử dụng lao động và đã đạt được một số kết quả quan trọng. VCCI đã hỗ trợ thành lập Hiệp hội doanh nghiệp tại 46 tỉnh, thành phố; thành lập Hội đồng người sử dụng lao động ở 31 tỉnh, thành phố; tham gia tích cực trong Ủy ban Ba bên về Quan hệ lao động, Hội đồng Tiền lương quốc gia, Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững.

Đặc biệt, nhiệm kỳ qua, cơ sở vật chất kỹ thuật của VCCI đã được tăng cường, hệ thống các Trung tâm xúc tiến thương mại- đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp tại các địa bàn trọng điểm đã được hoàn thành cơ bản. Đời sống và việc thực hiện chế độ chính sách đối với cán bộ, nhân viên được bảo đảm. Tổ chức Đảng, Công đoàn, Đoàn Thanh niên Cộng sản  Hồ Chí Minh được kiện toàn và phát triển.

Tuy nhiên, cho dù đã đạt được một số thành tụu, trong nhiệm kỳ 2008-2014, hoạt động của VCCI vẫn còn một số hạn chế nhất định. Đó là hoạt động tập hợp ý kiến doanh nghiệp, góp ý xây dựng pháp luật, chính sách đã thực hiện được một khối lượng công việc rất lớn nhưng trên thực tế cũng chưa đáp ứng được yêu cầu xây dựng thể chế kinh tế trong môi trường hội nhập; mới tập trung chủ yếu vào các hoạt động truyền thống, chưa phát triển được nhiều hoạt động, dịch vụ mới, nhất là các hoạt động có hàm lượng chất xám cao phục vụ doanh nghiệp. VCCI cũng chưa triển khai được nhiều các chương trình, dự án có quy mô lớn, ở tầm quốc gia có sức lan tỏa và tác động quan trọng đến việc nâng cao năng lực cạnh tranh và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, công tác hỗ trợ thành lập và nâng cao năng lực hoạt động của các hiệp hội doanh nghiệp chưa phát triển được theo chiều sâu. Nhiều hiệp hội doanh nghiệp còn yếu kém về nguồn lực và năng lực, chưa triển khai được nhiều hoạt động đại diện và hỗ trợ cho các doanh nghiệp thành viên. Việc quản trị hoạt động nội bộ của VCCI còn một số mặt yếu kém, chưa phát huy được những tiềm năng kết nối và đóng góp của các hội viên.

Tiếp tục đồng hành cùng DN vượt khó

Trong những năm tới, đặc biệt là những năm đầu của nhiệm kỳ Đại hội lần thứ VI, tình hình kinh tế và cộng đồng doanh nghiệp được dự báo sẽ tiếp tục còn khó khăn. Những bất cập và yếu kém của nền kinh tế và cộng đồng doanh nghiệp không thể dễ dàng, nhanh chóng khắc phục. Việc đồng thời phải thực hiện hai nhiệm vụ ổn định kinh tế vĩ mô và tái cấu trúc nền kinh tế để nâng cao năng lực cạnh tranh và bảo đảm phát triển bền vững trong điều kiện hội nhập ngày càng sâu rộng dưới tác động của các hiệp định thương mại tự do song phương, đa phương như Hiệp định đối tác chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP), Hiệp định đối tác toàn diện khu vực (RCEP), Hiệp định thương mại tự do ASEAN-EU, Cộng đồng kinh tế ASEAN (AEC)…là yêu cầu sống còn của nền kinh tế đòi hỏi sự nỗ lực đồng bộ của cả hệ thống chính trị và cộng đồng doanh nghiệp.

Đứng trước những cơ hội, thuận lợi và thách thức trên, VCCI cần xây dựng phương hướng, nhiệm vụ của nhiệm kỳ Đại hội VI trên cơ sở Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX, X, XI, các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng và Nhà nước có liên quan đến hoạt động của VCCI, cộng đồng doanh nghiệp như: Nghị quyết 09-NQ/TW của Bộ Chính trị về xây dựng và phát huy vai trò của đội ngũ doanh nhân Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH và hội nhập quốc tế; Nghị quyết 19/NQ-CP năm 2014 về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; Nghị quyết /NQ-CP năm 2015 về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh,nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia hai năm 2015 – 2016; Chị thị 11 /CT-Ttg Về giải quyết khó khăn, vướng mắc, kiến nghị, thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội của đất nước đến năm 2015…và trên cơ sở các chức năng, nhiệm vụ của VCCI được quy định trong Điều lệ.

VCCI cũng cần tiếp tục thực hiện tốt vai trò của  tổ chức chính trị - xã hội – nghề nghiệp, tổ chức quốc gia của cộng đồng doanh nghiệp và đội ngũ doanh nhân Việt Nam, tham mưu có hiệu quả cho Đảng và Nhà nước về các chính sách kinh tế - xã hội, tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi cho sự phát triển của doanh nghiệp; đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, đầu tư, phát triển doanh nghiệp, doanh nhân, xây dựng quan hệ lao động hài hòa, bảo đảm phát triển bền vững.

Trong đó, hai yêu cầu xuyên suốt và trọng tâm trong việc thực hiện các nhiệm vụ của  VCCI trong nhiệm kỳ tới sẽ phải là tập trung kiến nghị với Đảng và Nhà nước các vấn đề chính sách, thể chế cũng như trực tiếp triển khai các hoạt động xúc tiến, hỗ trợ trong phạm vi chức năng và quyền hạn của mình để tập trung tháo gỡ khó khăn và giúp cho các doanh nghiệp trụ vững duy trì sản xuất kinh doanh, đóng góp vào tăng trưởng. Đồng thời thúc đẩy các doanh nghiệp tái cấu trúc để nâng cao năng lực cạnh tranh, hội nhập có hiệu quả và phát triển bền vững.

Trong nhiệm kỳ VI, VCCI đặt mục tiêu đảm bảo mức tăng trưởng bình quân các hoạt động chủ yếu từ 12-15%; số lượng hội viên trực tiếp mới kết nạp tăng 8-10%. Đặc biệt, tiếp tục hỗ trợ xây dựng và triển khai hoạt động của các Hiệp hội doanh nghiệp và Hội đồng người sử dụng lao động tại 100% các tỉnh, thành phố, hỗ trợ thành lập từ 2-3 Hiệp hội doanh nghiệp Việt Nam tại các thị trường nước ngoài trọng điểm; thực hiện triển khai một số chương trình hỗ trợ doanh nghiệp để góp phần xây dựng 5-10 thương hiệu mạnh ở Việt Nam và trong khu vực.

Quỳnh Anh