Nhiều nghi vấn về điều hành giá, thu mua tạm trữ lúa gạo được giải đáp

Vừa qua, ông Nguyễn Văn Nên - Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ - Người phát ngôn của Chính phủ đã chính thức trả lời đối với một số vấn đề mà báo chí và dư luận quan tâm thuộc phạm vi quản lý của ngành Công Thương như việc tăng giá điện, xăng dầu, thu mua tạm trữ lúa gạo…

Điều chỉnh giá điện là cần thiết

Thời gian qua, có nhiều ý kiến chưa đồng tình với việc điều chỉnh tăng giá điện vừa qua của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vì cho rằng EVN thiếu minh bạch trong giá điện; nếu Bộ Công Thương chỉ dựa vào báo cáo của EVN để quyết định cho tăng giá thì mới đứng về phía doanh nghiệp, chưa quan tâm lợi ích của người tiêu dùng. Ông Nguyễn Văn Nên cho biết, quan điểm của Chính phủ về việc điều chỉnh giá bán điện ngày 16/3 vừa qua là cần thiết và căn cứ vào giá thành sản xuất, kinh doanh điện năm 2013 đã được kiểm toán độc lập và kiểm tra của Tổ công tác liên ngành; chi phí ước thực hiện năm 2014, trong đó các yếu tố tăng giảm chi phí đầu vào như tăng giá than, giá khí, tỷ giá, thuế tài nguyên nước, giá mua điện từ các nhà máy thủy điện nhỏ; chỉ có giá dầu là giảm. Đồng thời bảo đảm phù hợp với Quyết định 69/2013/QĐ-TTg về cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, Quyết định số 2165/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về khung giá của mức giá bán lẻ điện bình quân các năm 2013-2015.

Phương án điều chỉnh giá cũng được các Bộ: Công Thương, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Ngân hàng Nhà nước thống nhất. Đây cũng là phương án tăng thấp và ít tác động đến kinh tế - xã hội; dự tính chỉ làm tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) năm 2015 khoảng 0,18% - 0,23%; ngân sách nhà nước hỗ trợ tiền điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội sẽ tăng thêm mỗi năm khoảng 150 tỷ đồng. Đối với một số ngành sản xuất có mức tiêu thụ điện cao như thép, xi măng, ước tính tỷ lệ tăng giá thành khoảng 0,07% - 0,66%, Bộ trưởng – Chủ nhiệm VPCP cho biết

Tăng giá xăng dầu không tạo sức ép lạm phát

Đối với ý kiến việc điều chỉnh đồng thời giá điện và giá xăng dầu cùng một lúc chưa hợp lý vì tạo sức ép gia tăng lạm phát, ảnh hưởng lớn đến đời sống của người dân và hoạt động của doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn nên trả lời: việc điều chỉnh giá điện, giá xăng dầu cùng trong tháng 3/2015 vừa qua đã được các cơ quan có thẩm quyền cân nhắc thận trọng, ngoài biến động các yếu tố chi phí đầu vào (có tăng, có giảm) còn đánh giá tác động của việc điều chỉnh giá đến kinh tế, xã hội, trên cơ sở đó lựa chọn phương án có tác động bất lợi thấp nhất và hỗ trợ người tiêu dùng điện ở mức phù hợp. Trong bối cảnh chỉ số giá tiêu dùng năm 2014 và những tháng đầu năm 2015 ở mức thấp, việc điều chỉnh giá điện, xăng dầu này không ảnh hưởng nhiều đến ổn định kinh tế vĩ mô. Đợt điều chỉnh giá xăng dầu ngày 11/3/2015 ước tính làm tăng CPI của tháng 3/2015 khoảng 0,04%; việc điều chỉnh giá điện ước tính làm tăng CPI năm 2015 khoảng 0,18% - 0,23% như đã nêu trên.

Điện và xăng dầu là hai mặt hàng rất quan trọng đối với nền kinh tế; cơ chế quản lý, điều chỉnh giá phải tuân thủ quy trình, thủ tục, nguyên tắc theo quy định của pháp luật. Giá bán xăng dầu được thực hiện theo cơ chế thị trường, có sự quản lý của Nhà nước. Giá bán lẻ xăng dầu trong nước được điều chỉnh trên cơ sở biến động giá xăng dầu thế giới, kết hợp với các công cụ điều tiết thuế và quỹ bình ổn giá xăng dầu, đáp ứng yêu cầu chỉ đạo, điều hành kinh tế -xã hội theo quy định tại Nghị định 83/2014/NĐ-CP của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu.

Thu mua tạm trữ lúa gạo thuận lợi

Với nghi vấn về công tác thu mua, tạm trữ lúa gạo gặp nhiều khó khăn, đạt hiệu quả không cao do doanh nghiệp, thương lái lương thực chưa vào cuộc tích cực, Bộ trưởng – Chủ nhiệm VPCP cho biết, việc Chính phủ quyết định mua tạm trữ 1 triệu tấn quy gạo trong thời điểm thu hoạch rộ nhằm hỗ trợ nông dân tiêu thụ lúa gạo, nâng cao thu nhập cho người trồng lúa, bình ổn giá, góp phần khắc phục tình trạng “được mùa mất giá”.

Ngay sau khi quyết định của Thủ tướng Chính phủ về mua tạm trữ thóc gạo vụ Đông Xuân 2014 - 2015 được ban hành, Hiệp hội Lương thực Việt Nam đã tổ chức triển khai, thu hút được 128 thương nhân tham gia. Đến nay, các thương nhân đã mua được khoảng 80%.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã thành lập Đoàn liên ngành để kiểm tra, giám sát việc thực hiện tại các địa phương vùng đồng bằng sông Cửu Long và sẽ sớm có báo cáo kết quả thực hiện.

Đồng thời với việc thực hiện chủ trương mua tạm trữ, Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương, Hiệp hội và các doanh nghiệp đẩy mạnh xúc tiến thương mại xuất khẩu gạo, tăng cường đàm phán, ký kết hợp đồng Chính phủ để xuất khẩu vào các thị trường tập trung truyền thống và các thị trường đã có thỏa thuận hợp tác về thương mại gạo. Về dài hạn, Chính phủ đã giao Bộ Công Thương xây dựng Chiến lược xuất khẩu gạo của Việt Nam gắn với Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp.

Hương Ly