Tỷ giá tăng: Hỗ trợ xuất khẩu và tăng trưởng kinh tế

Sau quyết định tăng tỷ giá của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thêm 1%, giá USD tự do đã có những biến động mạnh đáng chú ý. NHNN khẳng định vẫn tiếp tục mục tiêu giữ ổn định tỷ giá với mức tăng không quá 2% trong năm 2015.

Tỷ giá sớm hết dư địa tăng

Ngày 7/5, NHNN công bố điều chỉnh tỷ giá bình quân liên ngân hàng giữa đồng Việt Nam và USD lên 21.673 VND/USD  với mức điều chỉnh 1%. Động thái này của NHNN diễn ra sau khi các NHNN liên tiếp nâng mạnh giá USD trên biểu niêm yết.

Thị trường vẫn bình yên sau khi NHNN tăng tỷ giá, mức giá USD bán ra phổ biến từ 21.710 - 21.720 VND. Nhưng từ ngày 13/5, tỷ giá đã có những biến động đi lên rất đáng chú ý. Các NHTM  đồng loạt nâng giá USD bán ra thêm 20 - 30 VND so với đầu giờ sáng. Mức phổ biến đã ở 21.760 VND, cao nhất lên 21.775 VND. Tuy nhiên, các mức giá niêm yết vẫn dưới trần biên độ cho phép khoảng 115 VND. Cung cầu trên thị trường được đánh giá là ổn định.

Câu hỏi đặt ra lúc này là tại sao NHNN lại quyết định mức tăng tỷ giá 1% mà không phải ở mức độ thấp hơn? Mức tăng này đã đi hết mục tiêu tăng tỷ giá 2% của năm nay. Quyết định này của cơ quan quản lý hoàn toàn xóa bỏ kỳ vọng thị trường về biến động tỷ giá từ nay đến hết năm. Nếu tăng nhỏ giọt 0,25% hay 0,5% thì kỳ vọng tiếp tục điều chỉnh vẫn còn, sẽ vẫn lưu trữ và âm ỉ áp lực có thể dẫn đến biến động trong ngắn hạn.

Cho đến thời điểm này định hướng giữ ổn định tỷ giá như một cam kết mà Thống đốc đưa ra đầu năm vẫn còn nguyên giá trị, vẫn chưa có bất kỳ một ý thông tin nào cho thấy sẽ thay đổi.

Tham luận tại Diễn đàn Kinh tế mùa Xuân năm nay, Tiến sĩ Hà Huy Tuấn - Phó chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia nhận định dù đã tăng 1% đầu năm, cùng với cam kết không điều chỉnh quá 2% của nhà điều hành, tỷ giá đồng Việt Nam so với đôla Mỹ vẫn chịu nhiều áp lực. Nguyên nhân được đưa ra là USD đã tăng giá nhiều so với các ngoại tệ khác, khiến dư địa ổn định với tiền đồng không còn nhiều...

Điều chỉnh tỷ giá hỗ trợ xuất  khẩu

Với việc tăng tỷ giá, có thể thấy mục tiêu của chính sách nhằm hỗ trợ xuất khẩu và tăng trưởng kinh tế.

Trong 4 tháng đầu năm nay, xuất khẩu của Việt Nam tăng 8,2%, chậm nhất kể từ năm 2010. Từ đầu năm đến nay, VND giảm giá 1,3%, đặt các công ty xuất khẩu của Việt Nam vào thế bất lợi trong tương quan so sánh với các đối thủ đến từ Indonesia và Malaysia. Đồng tiền của hai nước này đã giảm giá tương ứng 5,7% và 2,9% trong cùng khoảng thời gian.

Việc NHNN điều chỉnh tỷ giá xuất phát từ thực tế đồng VND đã mạnh hơn nếu so với đồng tiền của các nền kinh tế mới nổi khác ở châu Á, không có lợi với một nền kinh tế đang muốn thúc đẩy tăng trưởng và tăng sức cạnh tranh. Tỷ giá VND đã yếu đi so với đồng tiền của các nước cạnh tranh chính với VN trong lĩnh vực xuất khẩu, như đồng Nhân dân tệ của Trung Quốc, Rupee của Sri Lanka, Taka của Banladesh, Peso của Philippines, hay Baht của Thái Lan.

Vấn đề là VND đã được cam kết giữ ổn định ở mức giảm 2% cho năm nay, trong khi áp lực giảm giá vẫn còn do nhiều đồng tiền khác trong khu vực đã giảm 4 – 5%, đồng thời tỷ giá thường có áp lực tăng vào thời điểm cuối năm.

Ngoài việc hỗ trợ xuất khẩu và tăng trưởng kinh tế, một bản báo cáo về việc NHNN tăng tỷ giá của HSBC đưa ra quan điểm khác: Việc thay đổi tỷ giá chính thức lần này là một biện pháp chủ động của NHNN nhằm thu hẹp thâm hụt thương mại và cải thiện cán cân thanh toán. Từ đầu năm đến nay, thâm hụt thương mại đã lên tới 3,3 tỷ USD, cao nhất kể từ năm 2011.

Theo dự báo của ngân hàng này, tỷ giá USD/VND từ nay đến cuối năm 2015 sẽ ở mức 21.750 đồng.

"Tăng tỷ giá đồng nghĩa với việc tăng nghĩa vụ trả nợ nước ngoài. So sánh giữa lợi xuất khẩu, thiệt nhập khẩu và trả nợ nước ngoài thì phải thận trọng", một lãnh đạo ngành ngân hàng nhận định. Tuy nhiên, với dự báo cán cân thanh toán tổng thể là 5 tỷ USD, đại diện NHNN tin tưởng cơ quan quản lý sẽ chủ động kiểm soát được tình hình.

Lê Minh