FTA Việt Nam – Hàn Quốc, cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu

Sáng ngày 14/7, tại Hà Nội, Trung tâm Hỗ trợ xuất khẩu, Cục Xúc tiến Thương mại, Bộ Công thương đã tổ chức hội thảo “FTA Việt Nam – Hàn Quốc, cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu”. Sự kiện nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp xuất nhập khẩu của Việt Nam cập nhật những xu hướng và tình hình thị trường xuất nhập khẩu của các đối tác thương mại và nắm bắt được những cơ hội xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc đầy tiềm năng.

Phát biểu tại hội thảo, ông Đào Quang Lợi, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ xuất khẩu, Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương khẳng định, thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1992 đến nay, Việt Nam và Hàn Quốc đã phát triển mối quan hệ mang tính xây dựng và hướng tới tương lai dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau. Quan hệ thương mại và hợp tác đầu tư giữa Việt Nam và Hàn Quốc đã có sự tăng trưởng đáng kể trong hơn 2 thập kỷ qua. Thương mại hai chiều đã tăng hơn 57 lần từ 0,5 tỷ USD năm 1992 lên 28,8 tỷ USD năm 2014. Năm 2014 Hàn Quốc là đối tác thương mại lớn thứ 3 của Việt Nam và Việt Nam là thị trường xuất khẩu lớn thứ 6 của Hàn Quốc.

Một trong những đặc điểm nổi bật trong quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Hàn Quốc là cơ cấu hàng hóa xuất nhập khẩu có tính bổ sung rõ nét, cơ bản không cạnh tranh trực tiếp.  Các mặt hàng nhập khẩu chính của Việt Nam từ Hàn Quốc trong những năm qua: máy vi tính, sản phẩm điện tử, máy móc thiết bị phụ tùng, vải, điện thoại, xăng dầu, nhóm hàng nguyên phụ liệu dệt may da giày…  Các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang Hàn Quốc trong những năm qua là : dệt may, dầu thô, phương tiện vận tải và phụ tùng, hàng thủy sản, gỗ và các sản phẩm gỗ…

Về Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam- Hàn Quốc (VKFTA), ông Lợi nhấn mạnh, VKFTA là một hiệp định thương mại tự do thế hệ mới với phạm vi rộng, mức độ tự do cam kết cao và cân bằng lợi ích của cả hai bên. Hiệp định có ý nghĩa quan trọng đối với việc thúc đẩy hợp tác thương mại song phương, tạo điều kiện để hàng hóa Việt Nam cạnh tranh tốt hơn tại thị trường Hàn Quốc. Với những nội dung cam kết, VKFTA được đánh giá sẽ có những tác động tích cực đến sự phát triển của các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam.

Đồng quan điểm trên, ông Phạm Khắc Tuyên, Trưởng phòng Đông Bắc Á, Vụ Thị trường Châu Á, Bộ Công thương cho biết VKFTA  được chính thức ký ngày 05/5/2015 là cơ hội tốt cho các doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh hợp tác và xuất khẩu vào thị trường Hàn Quốc đầy tiềm năng.

Cụ thể, Hàn Quốc cam kết tự do hóa cho 97,2% tổng giá trị hàng nhập từ Việt Nam. Theo đó, phía Hàn Quốc sẽ cắt giảm thuế đối với 502 nhóm hàng của Việt Nam, với tổng kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam là 324 triệu USD, tập trung vào các nhóm hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như tôm, cua, cá, hoa quả nhiệt đới, rau quả, gừng, tỏi, mật ong và hàng công nghiệp như dệt may, đồ gỗ, sản phẩm cơ khí...  Việt  Nam  là  đối  tác  FTA  đầu  tiên  được Hàn Quốc mở  cửa  thị  trường  đối  với những  sản  phẩm  hết  sức  nhạy  cảm  trong  nước như  tỏi,  gừng, mật  ong,  khoai lang... (thuế suất những mặt hàng này rất cao từ 241-420% do đặc biệt nhạy cảm với Hàn Quốc).  Dẫn một ví dụ với mặt hàng tôm, ông Tuyên cho biết, Hàn Quốc miễn thuế cho Việt Nam với lượng hạn ngạch 10 ngh̀n tấn/năm và tăng dần trong 5 năm đến mức 15 ngàn tấn/năm miễn thuế, trong khi hiện nay Việt Nam  chỉ  tận dụng được  2.500  tấn/năm miễn  thuế  trong tổng số 5.000 tấn/năm dành cho 10 nước ASEAN).

Ngược lại, Việt Nam cũng sẽ cắt giảm thuế quan với 92,7% giá trị nhập khẩu, chiếm 89% số dòng thuế. Cam kết với 200 mặt hàng có kim ngạch nhập khẩu từ Hàn Quốc là 737 triệu USD. Đó là các nhóm hàng công nghiệp như nguyên phụ liệu dệt may, da giầy, nguyên liệu nhựa, linh kiện điện tử, máy móc thiết bị, dây điện, cáp điện, xe ô tô tải và xe con từ 3.000 cc trở lên, phụ tùng ô tô, dược phẩm, mỹ phẩm…

Đánh giá về tác động chung của Hiệp định, ông Tuyên cho rằng, Hiệp định AKFTA & VKFTA hiện nay  là văn bản pháp  lý toàn diện nhất cho quan hệ hợp tác kinh tế giữa Việt Nam và Hàn Quốc. AKFTA & VKFTA có một số tác động tích cực lên hai nước, mức tác động  lên hai nước khác nhau, phụ thuộc vào tr̀nh độ phát triển, cơ cấu và khả năng hấp thụ của nền kinh tế.  Tuy nhiên, Hiệp định AKFTA & VKFTA cũng có những hạn chế trong việc  cân  bằng  thương mại  song  phương,  do  bị  ảnh  hưởng phần lớn bởi cấu trúc kinh tế khác nhau và việc gia tăng đầu tư của Hàn Quốc sang Việt Nam.

Đại diện Cục Xuất nhập khẩu, thành viên Ban đàm phán VKFTA - bà Bùi Kim Thùy, cho rằng cơ hội và các ưu đãi về thuế quan là rất lớn, nhưng để có thể tận dụng tối đa, doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần tuân thủ các quy tắc xuất xứ trong cam kết. Quy tắc xuất xứ ưu đãi sẽ giúp doanh nghiệp xác định hàng hóa có đủ điều kiện để hưởng các ưu đãi thuế quan hay không; đảm bảo sự cân bằng hợp lý giữa “thuận lợi hóa thương mại” và “chống gian lận thương mại." Khi doanh nghiệp thỏa mãn các quy tắc xuất xứ ưu đãi sẽ được cấp C/O ưu đãi, hưởng thuế quan ưu đãi và từ đó kích thích sản xuất-xuất khẩu.

Ông Tuyên cũng đưa ra một số lưu ý cho doanh nghiệp khi xuất khẩu sang thị trường Hàn Quốc. Theo đó, các doanh nghiệp cần tận dụng các kênh hỗ trợ của Việt Nam và Hàn Quốc (Thương vụ Việt Nam, các hiệp hội ngành hàng…). Đồng thời, khai thác triệt để ưu đãi do các Hiệp định song phương, đa phương mang lại. Đặc biệt cần có sự hiểu biết các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm và thực tế kiểm dịch tại Hàn Quốc để cung cấp được những sản phẩm ổn định chất lượng hạn chế bị trả lại hàng, rút ngắn thời gian kiểm dịch…

Hà Vũ