Quảng Ngãi: Phát huy lợi thế - tạo đà tăng trưởng

40 năm sau ngày giải phóng, đặc biệt là 26 năm sau ngày tái lập (1989-2015), tỉnh Quảng Ngãi đã nỗ lực và phấn đấu không ngừng để hôm nay khắp mọi nẻo đường từ thành thị tới nông thôn, từ miền núi tới đồng bằng đều khoác lên mình một diện mạo mới đầy sức sống. Kinh tế tăng trưởng cao, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực, tăng dần tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ, đưa Quảng Ngãi tự tin gia nhập Top 10 địa phương thu ngân sách lớn nhất của cả nước. Trong cuộc trao đổi với phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Như Sô chia sẻ: "Thành quả này là tiền đề để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong tỉnh tập trung tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng, đẩy mạnh CNH - HĐH; từng bước xây dựng Quảng Ngãi trở thành điểm sáng phát triển kinh tế của khu vực miền Trung - Tây Nguyên". Công Luận thực hiện.

Xin ông chia sẻ cụ thể hơn về thành công mà tỉnh Quảng Ngãi gặt hái được?

40 năm sau ngày giải phóng, đặc biệt là gần 26 năm sau ngày tái lập, Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đã gặt hái những thành tựu rất quan trọng và toàn diện. Kinh tế tăng trưởng cao trong nhiều năm liên tục, so với thời điểm tái lập tỉnh, quy mô tổng sản phẩm kinh tế tăng gần 200 lần, tốc độ tăng bình quân hàng năm trên 10%; thu ngân sách trên địa bàn tỉnh tăng gấp 4.000 lần, năm 2014 đạt trên 28.000 tỷ đồng, (xếp trong nhóm 10 tỉnh, thành phố có số thu ngân sách cao nhất); thu nhập bình quân đầu người tăng gấp 25 lần, đạt gần 42 triệu đồng/người; cơ cấu kinh tế chuyển dịch nhanh chóng theo hướng CNH - HĐH với tỷ trọng công nghiệp, xây dựng chiếm 64%. Cùng với Nhà máy Lọc dầu (NMLD) Dung Quất, Khu liên hợp Công nghiệp- Đô thị và Dịch vụ VSIP Quảng Ngãi và hàng chục dự án khác đã tạo bước đột phá ngoạn mục về phát triển công nghiệp của tỉnh.

Quảng Ngãi hôm nay được biết đến là nơi có môi trường đầu tư thông thoáng, công khai, minh bạch, thu hút được nhiều dự án đầu tư lớn trong và ngoài nước. Đến hết quý II/2015, trên địa bàn tỉnh đã có hơn 300 dự án đầu tư có tổng vốn đăng ký trên 144.000 tỷ đồng, trong đó có 36 dự án FDI còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký trên 4 tỷ USD. Trong bảng xếp hạng PCI năm 2013 và 2014, Quảng Ngãi vươn lên nằm trong nhóm các tỉnh, thành có chất lượng điều hành kinh tế xuất sắc.

Những thành tựu lớn đạt được không chỉ là niềm tự hào mà còn là động lực thúc đẩy Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quảng Ngãi ra sức phấn đấu hơn nữa, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ phát triển KT - XH năm 2015 và những năm tiếp theo.

Là tỉnh ven biển Duyên hải miền Trung với chiều dài đường ven biển 130 km, Quảng Ngãi có nhiều tiềm năng và thế mạnh phát triển kinh tế biển, đặc biệt về phát triển công nghiệp (với lợi thế cảng nước sâu Dung Quất) và du lịch biển đảo (với huyện Đảo Lý Sơn). Vậy thời gian qua tiềm năng thế mạnh này đã được tỉnh khai thác đạt hiệu quả ra sao?

Hiện nay, KKT Dung Quất được đánh giá là một trong những KKT tiên phong và thành công trong cả nước. Nơi đây có cảng biển nước sâu lý tưởng để phát triển phục vụ ngành công nghiệp lọc hóa dầu, công nghiệp nặng. Để phát huy lợi thế này, bên cạnh một số cảng đang hoạt động, tỉnh Quảng Ngãi đang quy hoạch phát triển Cảng Dung Quất 2 tạo sức lan tỏa hấp dẫn các nhà đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp nặng. 

Bên cạnh đó, tỉnh Quảng Ngãi đang gấp rút đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng cho dự án nâng cấp mở rộng Nhà máy lọc dầu (NMLD) Dung Quất từ 6,5 triệu tấn lên 8,5 triệu tấn dầu thô/năm với tổng vốn đầu tư 1,8 tỷ USD. Dự án hoàn thành đi vào hoạt động sẽ nâng ngành công nghiệp lọc hóa dầu lên một tầm cao mới và hình thành Trung tâm Công nghiệp lọc hóa dầu Quốc gia. Cùng với dự án nâng cấp, mở rộng NMLD Dung Quất, tỉnh sẽ triển khai các dự án lớn khác như Nhà máy điện của Singapore với tổng mức đầu tư hơn 2 tỷ USD, VSIP - Quảng Ngãi, dự án kho ngầm chứa dầu thô, dự án khí - điện Cá Voi Xanh,…

Ngoài ra, với ngư trường rộng lớn trên 11.000 km2 và đường biển dài 130 km, Quảng Ngãi có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch biển đảo và kinh tế biển. Đặc biệt, tỉnh có huyện đảo Lý Sơn nằm trên con đường biển từ Bắc vào Nam và án ngự cửa ngõ của KKT Dung Quất cũng như của cả Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Với vị trí thuận lợi cùng nguồn tài nguyên biển đa dạng, phong phú nhất là về phát triển thủy sản (đánh bắt, nuôi trồng), phát triển các sản phẩm nông nghiệp có thương hiệu như hành, tỏi và các đặc sản thủy hải sản,… Lý Sơn đang là điểm đến hấp dẫn thu hút nhiều du khách trong và ngoài nước.

Ngày 4/11/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ra Quyết định 1995/2014/QĐ-TTg về một số cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển huyện đảo Lý Sơn. Theo đó, ưu tiên bố trí vốn từ ngân sách TW để đầu tư hoàn thành các dự án trọng điểm; khuyến khích các nhà đầu tư trong và ngoài nước đầu tư các công trình hạ tầng theo các hình thức BT, BOT, BTO, PPP. Các nhà đầu tư có dự án đầu tư vào huyện đảo Lý Sơn sẽ được hưởng ưu đãi và hỗ trợ đầu tư theo mức cao nhất phù hợp với quy định của pháp luật. Mới đây, ngày 3/6, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã phê duyệt Quy hoạch phát triển du lịch huyện Đảo Lý Sơn, theo đó sẽ phát triển Lý Sơn theo hướng trở thành đô thị biển xanh, sạch, đẹp, văn minh, một điểm du lịch, nghỉ dưỡng hấp dẫn của tỉnh Quảng Ngãi và vùng Duyên hải Nam Trung bộ, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước; kết hợp phát triển kinh tế biển, du lịch sinh thái biển với đầu tư xây dựng khu vực phòng thủ, bảo đảm vững chắc về quốc phòng an ninh.

Với nhiều ưu thế và tiềm năng từ biển, tỉnh Quảng Ngãi đã và đang phát huy nội lực, tranh thủ tối đa ngoại lực để khơi dậy tiềm năng thu hút đầu tư thúc đẩy phát triển công nghiệp và du lịch với mục tiêu đến năm 2020 đưa Quảng Ngãi trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại.

Sau cụm cảng Dung Quất 1 đã lấp đầy và đến nay tỉnh Quảng Ngãi đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chi tiết cảng nước sâu Dung Quất 2. Xin ông cho biết thêm về quy hoạch chi tiết cũng như vai trò, tầm quan trọng của cảng nước sâu Dung Quất 2 đối với sự nghiệp phát triển công nghiệp nặng của tỉnh Quảng Ngãi?

Nhiều năm qua, sự ra đời cảng nước sâu và KKT Dung Quất đã tạo bước đột phá trong phát triển KT - XH của Quảng Ngãi, tạo động lực cho Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Tuy nhiên, hiện nay cụm Cảng Dung Quất 1 đã trở nên chật chội khi có đến sáu bến cảng đang hoạt động, do đó việc đầu tư xây dựng cảng Dung Quất 2 là vô cùng cần thiết khi nhu cầu trung chuyển hàng hóa bằng đường thủy ngày càng cao.

Trước thực tế trên, để KKT Dung Quất đóng vai trò hạt nhân tăng trưởng cho khu vực miền Trung - Tây Nguyên, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch mở rộng KKT Dung Quất (từ hơn 10.300ha lên hơn 45.300ha) gắn với phát triển cảng biển nước sâu Dung Quất 2 và hình thành Tổ hợp công nghiệp nặng Dung Quất 2. UBND tỉnh Quảng Ngãi đã thuê Liên danh Nikken Sekkei Civil Engineering Ltd - Công ty CP Tư vấn xây dựng Cảng - Đường thủy (TEDIPORT) quy hoạch khu bến cảng Dung Quất 2. Cảng Dung Quất 2 sau khi đầu tư hoàn chỉnh có thể đón tàu có trọng tải 250.000 - 300.000 DWT, với tầm nhìn đến năm 2025 năng lực xếp dỡ thông qua khu bến cảng này đạt 37 triệu tấn/năm; giai đoạn hoàn chỉnh sau năm 2030 sẽ đạt gần 100 triệu tấn/năm. Song song tỉnh cũng tiến hành đầu tư các hạng mục giao thông quan trọng khác như xây dựng đường Võ Văn Kiệt (giai đoạn 2), triển khai các dự án tuyến đường Dốc Sỏi - cảng Dung Quất; đường Trì Bình - Dung Quất; đường Tịnh Phong - Dung Quất 2 để kết nối hạ tầng.

KKT Dung Quất đang từng bước thực hiện kế hoạch mở rộng về phía Nam. Theo quy hoạch, KCN Dung Quất 2 có diện tích gần 2.820ha với trọng tâm là các loại hình công nghiệp lọc hóa dầu, hóa chất, công nghiệp chế tạo, đóng tàu biển, luyện cán thép, nhiệt điện và công nghiệp phụ trợ gắn liền với cảng biển nước sâu Dung Quất 2. Đây sẽ là nhân tố quyết định để hình thành Tổ hợp công nghiệp nặng Dung Quất 2 gắn với sân bay Chu Lai, là động lực phát triển cho Quảng Ngãi thời gian tới hướng đến mục tiêu trở thành tỉnh công nghiệp, hiện đại vào năm 2020. Hiện Quảng Ngãi đang tập trung mời gọi nhà đầu tư trong nước cũng như quốc tế đầu tư cảng nước sâu Dung Quất 2 cũng như vào KCN Dung Quất 2, tạo sức hấp dẫn các dự án công nghiệp nặng trên địa bàn tỉnh.