Cà Mau: Đi lên bằng thế "chân kiềng"

Sau 18 năm tái lập (1/1/1997 - 1/1/2015), với nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân ra sức khai thác các tiềm năng, phát huy lợi thế, tranh thủ các nguồn lực để xây dựng và phát triển, đến nay tỉnh Cà Mau đã gặt hái được những thành tựu vô cùng quan trọng, liên tục duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, quy mô, tiềm lực của nền kinh tế ngày càng lớn. Hướng về tương lai, Cà Mau tập trung phát triển kinh tế với thế "chân kiềng" vững mạnh gồm ba trụ cột chính: ngư - nông - lâm nghiệp, công nghiệp và thương mại - dịch vụ; phấn đấu đến năm 2020 trở thành địa phương có nền KT - XH phát triển, đóng góp tích cực vào sự nghiệp CNH - HĐH của vùng ĐBSCL và cả nước. Cùng tìm hiểu thêm về thành công của Cà Mau thông qua nội dung trao đổi ngắn với Chủ tịch UBND tỉnh - ông Nguyễn Tiến Hải. Quốc Hưng, Hàn Lương thực hiện.

Xin ông cho biết cụ thể hơn về những thành tựu phát triển KT - XH mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Cà Mau đã gặt hái được sau 18 năm tái lập?

Sau 18 năm tái lập, tuy có thời điểm kinh tế Cà Mau tăng trưởng khá nóng với tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn trên 10%/năm, tuy nhiên trong từng thời kỳ tốc độ tăng trưởng bình quân cũng khá cao, phù hợp với tình hình kinh tế trong nước và thế giới. Cụ thể, giai đoạn 1996 - 2000, tốc độ tăng trưởng bình quân là 8,4%/năm, giai đoạn 2001 - 2010, tốc độ tăng trưởng bình quân từng giai đoạn 05 năm lần lượt là 11,8%/năm và 13,8%/năm. Đến giai đoạn 2011 - 2015, do ảnh hưởng còn tồn tại của khủng hoảng tài chính tại Mỹ và mục tiêu kiềm chế lạm phát trong nước, tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn giảm còn 6%/năm. Đến nay, tổng sản phẩm trong tỉnh GRDP năm 2015 ước đạt 33.640 tỷ đồng (theo giá cố định năm 2010). Cơ cấu nền kinh tế trên địa bàn tỉnh chuyển dịch nhanh, đúng hướng: tỷ trọng nền công nghiệp, xây dựng tăng từ 16,96% năm 1997 lên 29,1% trong năm 2015; tỷ trọng kinh tế dịch vụ cũng tăng lên từ 19,64% lên 36,0%, khu vực ngư - nông - lâm nghiệp giảm từ 63,4% xuống còn 31,1%. Thu nhập, mức sống của người dân được nâng lên rõ rệt; năm 2015 thu nhập bình quân trên đầu người dự kiến đạt 35,37 triệu đồng.

Về lĩnh vực văn hóa - xã hội, nhìn chung điều kiện sống và đời sống tinh thần của người dân đã có nhiều thay đổi, dự kiến đến cuối năm 2015 tỷ lệ hộ dân được sử dụng điện đạt 97%, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn dưới 1,8%, số lao động được giải quyết việc làm bình quân hàng năm đạt trên 36.000 người… Quốc phòng - an ninh được giữ vững, trật tự an toàn xã hội ổn định.

Từ khi triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI “về xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ nhằm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020”, những năm qua hệ thống kết cấu hạ tầng trên địa bàn tỉnh Cà Mau được quan tâm, ưu tiên tập trung đầu tư và đến nay đã đạt được những kết quả rất quan trọng; nhất là về hạ tầng giao thông, thủy lợi, lưới điện, giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, hạ tầng đô thị, nông thôn… Nhiều dự án, công trình trọng điểm đã hoàn thành, đưa vào sử dụng cùng với các dự án đang thực hiện khác đã góp phần quan trọng vào việc thúc đẩy phát triển KT - XH tỉnh nhà như: Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau, Bệnh viện đa khoa tỉnh Cà Mau, tuyến đường Quản Lộ Phụng Hiệp, tuyến đường Hành lang ven biển phía Nam, tuyến đường Hồ Chí Minh, Chương trình kiên cố hóa trường học giai đoạn 2 và nhà công vụ giáo viên…

Hiện trên địa bàn tỉnh đang triển khai nhiều công trình trọng điểm quy mô lớn như Cụm công nghiệp khí - điện - đạm Cà Mau, KKT Năm Căn. Xin ông cho biết thêm về tiến độ triển khai các dự án này cho đến thời điểm hiện nay cũng như vai trò, tầm quan trọng của dự án đối với phát triển kinh tế, thu hút các nguồn lực đầu tư vào tỉnh Cà Mau?

 Thời gian qua, các dự án, công trình trọng điểm quy mô lớn được triển khai và đi vào hoạt động góp phần thúc đẩy phát triển KT - XH của toàn tỉnh, tăng nguồn thu ngân sách, giải quyết việc làm cho lao động địa phương. Hiệu quả nhất và tác động tích cực nhất là Cụm Khí - Điện - Đạm Cà Mau với quy mô 2 nhà máy điện tổng công suất 1.500 MW (sản lượng điện sản xuất hàng năm khoảng 9 tỷ KWh) và 1 nhà máy Đạm công suất 800.000 tấn/năm (đã đi vào hoạt động cuối năm 2011). Đối với KKT Năm Căn, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch chung đến năm 2030. Đây là KKT có vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế biển và quốc phòng - an ninh, đồng thời cũng là động lực chính thu hút đầu tư của tỉnh Cà Mau.

Cà Mau sở hữu nhiều lợi thế đặc thù trong phát triển kinh tế biển. Vậy cụ thể đó là những lợi thế nào và thời gian qua tỉnh đã khai thác hiệu quả thế mạnh này ra sao?

Trong vùng biển của tỉnh Cà Mau, có 3 cụm đảo gần bờ gồm Hòn Khoai (577 ha), Hòn Chuối (14,5 ha) và Hòn Đá Bạc (6,3 ha). Trong đó cụm đảo Hòn Khoai và Hòn Chuối có tiềm năng phát triển du lịch, dịch vụ kinh tế biển và có vị trí quan trọng về bảo vệ an ninh - quốc phòng; đặc biệt cụm đảo Hòn Khoai có vị trí án ngữ tại cửa Vịnh Thái Lan, nằm giữa vùng biển Đông và Vịnh Thái Lan nên có điều kiện thuận lợi nhất để xây dựng cảng biển tổng hợp, làm đầu mối tổng hợp hàng hóa của vùng kinh tế trọng điểm ĐBSCL vận chuyển đi các nước trong khu vực Đông Nam Á cũng như trên thế giới. Hơn nữa, vùng ven biển phía Đông khu vực Khai Long có tiền năng về gió rất lớn và là điều kiện cần thiết để phát triển công nghiệp phong điện, góp phần tái tạo, sử dụng năng lượng sạch, phát triển bền vững.

Với điều kiện, vị trí địa lý như đã nêu, Cà Mau là tỉnh có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế biển, nhất là về khai thác, đánh bắt và nuôi trồng thủy sản. Hiện tại, vùng biển của Cà Mau là một trong 4 ngư trường trọng điểm về khai thác, đánh bắt thủy sản của cả nước; đồng thời là tỉnh có diện tích nuôi trồng thủy sản lớn nhất cả nước. Ngày 12/3/2009 UBND tỉnh đã ra Quyết định số 407/QĐ-UBND phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển KT - XH vùng biển và ven biển tỉnh Cà Mau đến năm 2020 với mục tiêu xây dựng vùng biển và ven biển trở thành vùng kinh tế phát triển năng động và là địa bàn kinh tế động lực của tỉnh Cà Mau.

Những năm qua, đối mặt với hàng loạt những tác động khó khăn từ giá cả, thị trường, tín dụng… nhưng cộng đồng DN của Cà Mau vẫn trụ vững, ổn định phát triển và không ngừng trưởng thành. Xin ông chia sẻ thêm về thành công này? Về phía Cà Mau, tỉnh đã có các chương trình hỗ trợ nào nhằm chia sẻ khó khăn, đồng hành cùng DN vượt khó đi lên?

Trên địa bàn tỉnh hiện có hơn 4.000 DN với tổng vốn đăng ký trên 25.500 tỷ đồng. Trong những năm qua, mặc dù gặp nhiều khó khăn từ giá cả, thị trường, tín dụng… nhưng cộng đồng DN, doanh nhân đã từng bước vượt qua khó khăn, sản xuất kinh doanh hiệu quả, góp phần phát huy nội lực phát triển KT - XH. Chất lượng tín dụng đối với hoạt động sản xuất - kinh doanh của DN nhìn chung là khá tốt, cho vay có trọng điểm, đầu tư tập trung vào các ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh.

Để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc của DN, tỉnh Cà Mau luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi cho DN trong hoạt động sản xuất - kinh doanh như: mặt bằng sản xuất; cải cách thủ tục hành chính, thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông nhằm giảm thời gian, chi phí cho DN… Trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục triển khai thực hiện: Kế hoạch phát triển DNNVV trên địa bàn giai đoạn 2011-2015, Đề án Nâng cao Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) đến năm 2020; đẩy mạnh công tác đối thoại với người dân, DN nhằm kịp thời nắm bắt và tháo gỡ khó khăn của DN; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan quản lý nhà nước ở TW trong việc đóng góp, xây dựng, ban hành các cơ chế, chính sách pháp luật đối với DN…

Để hoàn thành mục tiêu đến năm 2020 trở thành tỉnh có KT - XH phát triển, đóng góp tích cực vào sự phát triển của vùng ĐBSCL và cả nước, Cà Mau sẽ tập trung vào những trọng tâm nào?

Để hiện thực hóa mục tiêu đề ra, Cà Mau tập trung phát triển kinh tế với thế "chân kiềng" vững mạnh gồm ba trụ cột chính: nông nghiệp, công nghiệp, thương mại - dịch vụ.

Đối với nông nghiệp, tỉnh thực hiện tái cơ cấu ngành theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững; phát triển nền nông nghiệp xanh; thực hiện chuyển dịch cơ cấu sản xuất để nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp. Tăng cường ứng dụng KH&CN sạch, tiên tiến vào trong sản xuất để nâng cao tổng giá trị sản phẩm trên diện tích canh tác. Đẩy mạnh hợp tác, liên kết từ khâu sản xuất, bảo quản, đến chế biến tiêu thụ sản phẩm; bảo đảm hài hòa lợi ích giữa các bên để phát triển sản xuất với quy mô lớn. Đồng thời ưu tiên nguồn lực và huy động toàn xã hội tham gia thực hiện có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng Nông thôn mới.

Đối với công nghiệp, tỉnh đẩy mạnh tái cơ cấu các ngành công nghiệp theo hướng chuyển từ chế biến thô sang sản xuất tinh chế các mặt hàng có giá trị gia tăng cao. Khuyến khích các DN đầu tư đổi mới thiết bị, công nghệ để tiết kiệm nguyên liệu, năng lượng; nâng cao năng suất, chất lượng hàng hóa, đa dạng hóa sản phẩm, tăng tỷ trọng sản phẩm chế biến có giá trị gia tăng cao. Đẩy mạnh triển khai các Dự án phát triển Khu Kinh tế, Khu Công nghiệp, Cảng biển, Điện gió và các Dự án công nghiệp quan trọng khác của tỉnh.

Riêng trong lĩnh vực dịch vụ, tỉnh tập trung phát triển theo hướng đa dạng hóa các loại hình dịch vụ để tăng nhanh tỷ trọng trong nền kinh tế; khuyến khích phát triển các ngành dịch vụ như: dịch vụ nông nghiệp ở nông thôn, thương mại, vận tải, du lịch, ngân hàng, bảo hiểm, viễn thông, công nghệ thông tin, tư vấn, hỗ trợ kinh doanh.

Xin cảm ơn ông!