Thị trường chứng khoán 2016: Kỳ vọng vào dòng vốn ngoại

Thị trường chứng khoán (TTCK) đang có những diễn biến trái với hầu hết dự báo của các chuyên gia. Xu hướng đi xuống của thị trường trong giai đoạn cuối năm đang khiến nhiều nhà đầu tư đặt dấu hỏi về khả năng hồi phục. Chỉ số P/E (giá trên thu nhập mỗi cổ phần) vẫn rẻ hơn nhiều so với các nước trong khu vực, điều này có vẻ như đang làm các nhà đầu tư mất phương hướng khi bước vào năm 2016.

TTCK đầu 2016 tiếp tục giao động trong biên độ hẹp

Theo thống kê của Công ty CP Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HSC), nửa cuối năm 2015 TTCK Việt Nam không có nhiều điểm sáng khi thị trường chỉ giao dịch trong biên độ hẹp từ 510 điểm – 650 điểm. Nguyên nhân chính, theo ông Fiachra Mac Cana, Giám đốc điều hành bộ phận nghiên cứu Khối khách hàng tổ chức của HSC, đó là do khoảng cách giữa cung tiền và phát triển tín dụng (giai đoạn từ 2012- 2014 đã tăng khoảng 12%/năm) đã rất gần nhau.

Ông Fiachra cũng cho biết thêm, cung tiền trên thị trường cũng giống như “nguồn xăng” với chức năng chính là đổ vào vận hành mọi hoạt của nền kinh tế.Sự vững mạnh của nguồn tín dụng được thể hiện một phần qua nguồn cung tiền mà các ngân hàng trực tiếp đổ vào các hoạt động công nghiệp, phát triển cơ sở hạ tầng và bất động sản.

Thanh khoản tự do chính là khoảng cách giữa tăng trưởng tín dụng và cung tiền. Bình thường là ở mức 2-3%. Thanh khoản tự do này là nguồn cung sẵn có, vì vậy nó có thể được đầu tư vào TTCK, thị trường trái phiếu hay vào các loại tài sản khác. Với một nền kinh tế bình thường, khoảng cách giữa tăng trưởng tín dụng và cung tiền là khá nhỏ.

Trong giai đoạn từ 2012- 2014 TTCK tăng trưởng rất tốt, đấy là do khoảng cách giữa tăng trưởng tín dụng và cung tiền là khá rộng mặc dù nền kinh tế lúc ấy vẫn tăng trưởng chậm. Còn trong giai đoạn này, theo ông Fiachra thì kinh tế Việt Nam đang diễn biến ngược lại, khi nền kinh tế đang trong giai đoạn phục hồi, các hoạt động sản xuất kinh doanh tăng trưởng tốt, lĩnh vực xây dựng tiếp tục được cải thiện. Kết quả trên phản ánh quá trình xây dựng cơ sở hạ tầng đang phát huy hiệu quả, thị trường BĐS dân dụng cũng đang hoàn thiện tốt. Tuy nhiên nguồn cung tiền thì lại tăng với tốc độ chậm  hơn một chút so với tốc độ tăng trưởng tín dụng.

Ông Fiachra Mac Cana cho rằng, mức cung tiền hiện tại đang phản ánh một phần nỗi lo về giá trị tiền đồng.Trong bối cảnh tính thanh khoản của TTCK đang yếu dần đi thì khoảng cách giữa cung tiền và tăng trưởng tín dụng đang rất gần nhau khiến cho việc tìm kiếm dòng tiền từ nội địa để vượt ngưỡng kháng cự 650 điểm trở nên khá khó khăn. Chính vì vậy, TTCK dường như đang bị phụ thuộc nhiều hơn vào nguồn vốn nước ngoài.

Đển nâng cao tính hiệu quả trong việc thu hút nguồn vốn đầu tư nước ngoài, theo ông Fiachra, Việt Nam cần có chính sách là mở room hoặc phát hành chứng chỉ không có quyền biểu quyết bởi hiện nay nhu cầu tìm mua cổ phiếu trên thị trường Việt Nam của các nhà đầu tư nước ngoài vẫn khá lớn. Những người này có thể đầu tư vào TTCK lên tới hàng trăm triệu USD trong một lần.

Như việc Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) đang lên kế hoạch thoái vốn khỏi Tổng công ty Vinamilk thông qua đấu giá, thông tin này đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư nước ngoài, trong đấy có những nhà đầu tư có số vốn lên tới 1 tỷ USD. Như vậy, vấn đề không phải là một nhà đầu tư nước ngoài yêu thích thị trường Việt Nam như thế nào mà là họ sẵn sang đầu tư và xem đầu tư vào Việt Nam là một kênh đầu tư hợp lý.

Căn cứ vào những yếu tố trên, cộng với việc tham gia vào TPP, ông Fiachra cho rằng, trong nửa đầu năm 2016, TTCK vẫn tiếp tục giao động trong biên độ hẹp ở mức 650 điểm, nhưng sẽ tăng mạnh trong nửa cuối năm 2016 thậm chí vượt ngưỡng kháng cự một phần nhờ dòng vốn đầu tư nước ngoài cũng như việc gia tăng mạnh mẽ của niềm tin nhà đầu tư vào thị trường.

Tiếp tục đổi mới để nâng cao sức cạnh tranh của TTCK

Để phục vụ cho mục tiêu tái cấu trúc nền kinh tế trong giai đoạn mới, TTCK cần phải đóng một vai trò quan trọng trong quá trình này. Bước vào năm 2016, theo các chuyên gia kinh tế, TTCK cần tập trung vào những giải pháp như: tiếp tục tiến hành tái cấu trúc các tổ chức kinh doanh chứng khoán và hiện đại hóa cấu trúc thị trường. Cho phép các tổ chức kinh doanh chứng khoán nước ngoài mua và sở hữu đến 100% công ty chứng khoán trong nước. Tiến hành hợp nhất các Sở giao dịch chứng khoán và phát triển, phân định các khu vực thị trường. Thị trường cổ phiếu, thị trường trái phiếu và hình thành thị trường sản phẩm phái sinh để nâng cao vị thế của Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam trong khu vực ASEAN.

Căn cứ vào nhu cầu thanh khoản trên thị trường để đưa ra những sản phẩm phù hợp. Để giữ nhịp thị trường phát triển ổn định thì phải duy trì được sự quan tâm của nhà đầu tư bằng các cơ hội đầu tư hấp dẫn, có chất lượng, phù hợp với chiến lược của họ. Đồng thời tăng cường tính minh bạch thông tin, việc công bố thông tin có ý nghĩa hết sức quan trọng, ảnh hưởng đến lợi ích của các thành viên tham gia thị trường.

Đối với các công ty huy động vốn, cần đưa ra một kế hoạch phát triển lâu dài, cần nâng cao tính minh bạch và áp dụng các thông lệ quản trị tiên tiến, đấy cũng là quan tâm đến quyền lợi của nhà đầu tư.

Việc thu hút các nhà đầu tư nước ngoài vẫn còn gặp nhiều rào cản, cần tháo gỡ nút thắt đầu tiên là nâng tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng tại các công ty niêm yết có sở hữu nhà nước; đồng thời cũng nghiên cứu xây dựng Quỹ Bảo vệ nhà đầu tư trong trường hợp các tổ chức trung gian tài chính giải thể, phá sản để đảm bảo tài sản cho nhà đầu tư.

Thị trường vốn của Việt Nam, trong đó trọng tâm là TTCK đang có sự vận động mạnh mẽ. Bước sang năm 2016, các chuyên gia và nhà đầu tư đều kỳ vọng vào một chu kỳ phát triển mới với nền móng vững chắc đó là sự ổn định và phát triển của nền kinh tế.

Lương Tuấn