Mía đường Sông Lam: Vững vàng cùng nông dân hội nhập

Hơn nửa thế kỷ xây dựng và phát triển, dù trong hoàn cảnh chiến tranh hay trong thời bình, trước những ảnh hưởng tiêu cực do quá trình hội nhập kinh tế quốc tế tới ngành mía đường song Công ty cổ phần mía đường Sông Lam vẫn vững vàng vượt qua nhiều khó khăn và đồng hành với người nông dân miền Tây Nghệ An, Hà Tĩnh. Liên quan đến vấn đề này, phóng viên Tạp chí Vietnam Business Forum có cuộc trao đổi với ông Chu Ngọc Tú, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần mía đường Sông Lam. Ngô Khuyến thực hiện.

Sau 10 năm cổ phần hóa, Mía đường Sông Lam đã đạt được những kết quả cụ thể nào, thưa ông?

Nhà máy đường Sông Lam được xây dựng năm 1958, là một trong ba cơ sở sản xuất đường, cồn lớn nhất của miền Bắc lúc đó. Với nhiệm vụ chính trị xuyên suốt là sản xuất đường và cồn, đảm bảo tốt yêu cầu nhiệm vụ chiến đấu, phục vụ chiến đấu và quốc kế dân sinh, Mía đường Sông Lam đã có quan hệ gắn bó máu thịt với đời sống của hầu hết bà con nông dân vùng trồng mía 2 tỉnh Nghệ An - Hà Tĩnh, qua đó lưu lại nhiều dấu ấn đặc biệt trong tâm thức của đồng bào quê hương Xô viết anh hùng.

Ngày 29/05/2006, Nhà máy đường Sông Lam được chuyển đổi thành Công ty cổ phần mía đường Sông Lam. Với sự quan tâm của tỉnh Nghệ An và sự hợp tác của bà con nông dân, vùng nguyên liệu mía ổn định và phát triển, Công ty đã không ngừng đẩy mạnh phong trào phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật. Nhờ vậy, vùng nguyên liệu mía đưa vào ép ổn định, sản xuất cồn quanh năm, chủ động sản xuất phân bón kịp thời cho bà con trồng mía.

Cùng với duy trì ổn định hoạt động của dây chuyền chế biến đường (1.500 tấn mía/ngày) và dây chuyền sản xuất cồn (1 triệu lít/năm), từ năm 2011, Công ty đã đầu tư xây dựng Dây chuyền sản xuất phân vi sinh công suất 1.000 tấn phân/năm để xử lý lượng bùn tro, bã mía phát sinh, tạo việc làm ổn định cho gần 250 lao động. Đời sống người dân các huyện Anh Sơn, huyện Con Cuông, Tương Dương cũng ngày một nâng lên do hiệu quả từ việc trồng mía. Với những kết quả đạt được, Công ty đã vinh dự nhận nhiều danh hiệu, giải thưởng, đặc biệt vào năm 2013, nhân dịp kỷ niệm 55 năm ngày thành lập Công ty, Chủ tịch nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất về thành tích xuất sắc trong công tác từ năm 2008 - 2012.

Một số chỉ tiêu sản xuất, kinh doanh của Công ty CP mía đường Sông Lam

Những thuận lợi và khó khăn trong giai đoạn hiện nay của Mía đường Sông Lam?

Có được kết quả trên là nhờ Công ty luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của các cấp chính quyền tỉnh, nhất là tại các xã trồng mía trong vùng quy hoạch mía. Đó còn là nhờ Ban Lãnh đạo cũng như đội ngũ cán bộ công nhân viên luôn đoàn kết, nhất trí phát huy tốt bề dày kinh nghiệm hơn 55 năm trong ngành sản xuất mía đường; đồng thời trong công tác quản lý điều hành được đổi mới và luôn thích ứng nhanh với môi trường cạnh tranh. Hơn thế, đa số nông dân khá mặn mà với cây mía nên rất thuận lợi trong việc triển khai mở rộng diện tích vùng nguyên liệu. Người nông dân luôn có ý thức cao trong việc trồng và chăm sóc mía. Và điều quan trọng hơn là các sản phẩm của Công ty luôn giữ vững thương hiệu, luôn được khách hàng tín nhiệm.

Trong giai đoạn hiện nay, Công ty cũng gặp khó khăn nhất định: Giá đường thấp, đường nhập lậu vẫn tiếp diễn, giống mía cũ thoái hóa, bệnh chồi cỏ phát triển mạnh dẫn đến năng suất thấp, giao thông các đường trục chính và nội đồng hư hỏng nặng, dẫn đến vận chuyển mía gặp nhiều khó khăn, giá điện tăng, tiền lương tăng… Đây đang tiếp tục là những bài toán khó đòi hỏi Mía đường Sông Lam tiếp tục nỗ lực vượt qua.

Trong những năm qua, Công ty có những hoạt động cụ thể nào nhằm đảm bảo vùng nguyên liệu ổn định?

Công ty đã ban hành và thực hiện nhiều cơ chế chính sách, cùng sự hỗ trợ chỉ đạo của lãnh đạo tỉnh và 2 huyện Anh Sơn, Con Cuông tạo điều kiện tốt nhất để hầu hết bà con nông dân nhận ra rằng, chuyển đổi cây trồng là hướng đi đúng tới với xã vùng trung du và miền núi, cây mía trở thành cây làm giàu cho nông dân. Đồng thời, Công ty luôn thực hiện tốt nhiệm vụ thu mua mía bảo đảm lợi nhuận của người trồng mía, tạo niềm tin lâu dài. Công ty xác định việc mở rộng vùng nguyên liệu mía, đầu tư hỗ trợ trực tiếp cho người nông dân là biện pháp thiết thực, hiệu quả trong sản xuất kinh doanh; đó là: cung cấp giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, hỗ trợ tiền làm đất,… cho nông dân.

Bên cạnh việc đảm bảo doanh nghiệp phát triển bền vững, an toàn lao động, đảm bảo môi trường, Công ty quan tâm đến trách nhiệm xã hội ra sao?

Công ty luôn xác định rõ và thực hiện tốt trách nhiệm xã hội, đó là cam kết của doanh nghiệp đối với việc nâng cao chất lượng cuộc sống cho người lao động và gia đình họ. Công ty cũng luôn quan tâm giữ gìn và phát triển bản sắc văn hóa, đảm bảo lợi ích cho cổ đông và quyền lợi người lao động, đảm bảo an toàn lao động, trả lương công bằng, thực hiện tốt các chính sách bảo hiểm, tạo điều kiện làm việc cho người lao động, thu hẹp khoảng cách nhân viên và lãnh đạo, tham gia các chương trình từ thiện vì lợi ích cộng đồng. Công ty cũng thường xuyên kiểm tra và duy tu thiết bị máy móc để đảm bảo rằng người lao động được làm việc an toàn và hiệu quả, cải thiện điều kiện lao động, đầu tư vào công nghệ mới và hiện đại để tăng năng suất lao động, đảm bảo chất lượng sản phẩm, giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh nghề nghiệp gây ra do tiếng ồn, bụi và đặc biệt là chất độc, môi trường độc hại nói chung.

Những bước đi chiến lược và kỳ vọng của Công ty trong giai đoạn 2016 - 2020?

Để có thể trưởng thành hơn nữa trong ngành công nghiệp mía đường, Công ty sẽ tổ chức lại sản xuất theo hướng tinh gọn, hiệu quả; đồng thời đưa vào các loại giống tốt, ứng dụng khoa học công nghệ và máy móc vào sản xuất nhằm giảm giá thành, nâng cao năng suất và chất lượng cây mía. Công ty cũng sẽ tiếp tục triển khai các chính sách hỗ trợ nông dân về giống, phân bón và kỹ thuật canh tác để nâng cao năng suất, giảm giá thành, là làm sao bà con nông dân phải có lãi thì mới tiếp tục trồng mía được. Công ty cũng vận động chính quyền địa phương tổ chức thực hiện việc dồn điền đổi thửa, tạo thuận lợi cho việc đưa cơ giới hóa vào đồng ruộng. Có như vậy mới giảm được chi phí sản xuất đồng thời nâng cao năng suất, chất lượng mía, tăng thu nhập cho người nông dân, theo mô hình đầu tư thâm canh “cánh đồng mẫu lớn”.

Nhân sự kiện Hội nghị gặp mặt các nhà đầu tư Xuân Bính Thân, ông có chia sẻ hoặc kiến nghị gì với với các cấp chính quyền tỉnh?

Tỉnh cần tiếp tục cải thiện chỉ số PCI, tạo ra một môi trường đầu tư thông thoáng, đồng thời đẩy mạnh cải cách và giảm bớt nhiều thủ tục hành chính rườm rà cho nhà đầu tư khi vào đầu tư tại tỉnh. Mặt khác, cần duy trì tổ chức Hội nghị xúc tiến đầu tư hàng năm, qua từng năm cần rút kinh nghiệm và có những chính sách thu hút nhà đầu tư hấp dẫn hơn như hỗ trợ xây dựng hạ tầng, hỗ trợ đào tạo, thu hút nguồn nhân lực, hỗ trợ giải phóng mặt bằng dự án.