Cuộc đồng hành giữa doanh nghiệp, doanh nhân và báo chí

Nhân kỷ niệm 91 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2016), Phóng viên Vietnam Business Forum đã có cuộc trao đổi với TS Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI về mối quan hệ giữa các doanh nghiệp, doanh nhân với các cơ quan báo chí hiện nay. Anh Mai thực hiện

Thưa ông, ông đánh giá thế nào về mối quan hệ giữa doanh nghiệp, doanh nhân với các cơ quan báo chí trong công tác tuyên truyền hỗ trợ, phát triển cộng đồng doanh nghiệp?

91 năm qua, báo chí đã luôn đồng hành cùng cộng đồng DN, doanh nhân. Cộng đồng DN, doanh nhân sẽ không thể có bước phát triển được như ngày hôm nay nếu thiếu sự hợp tác, đồng hành của các nhà báo. DN, doanh nhân cũng là nguồn cảm hứng vô tận để báo chí sáng tạo ra những tác phẩm, những bài báo chất lượng cao.

Có thể nói rằng, trong thời gian qua, cải cách thể chế của chúng ta đã đạt được những bước tiến rất quan trọng. Báo chí là một trong những lực lượng có công đầu. Vì tất cả những sáng kiến, ý kiến của DN, nếu không có báo chí, thì sẽ khó có thể đến được với đông đảo các tầng lớp nhân dân, đến các cơ quan Đảng, nhà nước. Từ đó, thông tin của báo chí trở thành một áp lực, động lực, thúc đẩy cho cải cách thể chế.

Thưa ông, trước thời đại thông tin bùng nổ, việc phản ánh nhanh, chính xác và trung thực luôn là tiêu chí hàng đầu của các nhà báo. Việc đưa thông tin của nhà báo ảnh hưởng thế nào đến doanh nghiệp, thưa ông?

Đối với việc bảo vệ DN, đôi khi những vụ việc của từng DN đơn lẻ, tưởng chừng như không phải là những việc quan trọng đối với đất nước. Nhưng qua báo chí, nó đã trở thành tiếng chuông cảnh tỉnh, cảnh báo rất quan trọng đối với thể chế, đối với cộng đồng. Ví dụ như vụ quán café Xin Chào và vai trò của báo chí trong việc tập trung phản ánh cũng như đưa ra những kiến nghị. Đó là những hoạt động rất quan trọng đối với cộng đồng DN.

Vì có mối quan hệ máu thịt giữa DN với báo chí nên sự tận tâm, chuyyên nghiệp… của những người làm báo sẽ ảnh hướng rất lớn tới sự phát triển, sức cạnh tranh của DN. Nhưng một hành xử mà không đúng của các nhà báo, cơ quan báo chí cũng sẽ mang lại nỗi đau cho DN. Trong thời gian qua, chúng ta cũng đã chứng kiến nhiều hiện tượng như vậy.

Hiện nay, chi phí cho truyền thông đang trở thành một phần chi phí của DN và khủng hoảng truyền thông đang là một rủi ro với nhiều DN. Nhiều DN đã rất vất vả kiểm soát và ứng phó với những sự cố về truyền thông. Để tránh được tác động tiêu cực của báo chí cũng như xử lý được sự cố về truyền thông cần có sự hợp tác chặt chẽ của Hội nhà báo Việt Nam với VCCI, trong việc hỗ trợ, nâng cao năng lực của DN trong việc thực hiện hoạt động truyền thông, hợp tác với cơ quan báo chí cũng như việc xử lý các sự cố trong truyền thông. VCCI và hội nhà báo đã ký kết với nhau một thoả thuận trong đó có nêu rõ những việc mà hai bên có hợp tác, phối hợp với nhau để xử lý những sự cố truyền thông, tạo điều kiện thuận lợi cho các DN.

Cộng đồng DN đang đứng trước những cơ hội phát triển rất lớn, đồng thời cũng đứng trước một giai đoạn rất khó khăn. 5 tháng đầu năm, số DN phá sản, giải thể, ngừng hoạt động tăng 25% so với cùng kỳ năm trước. Đây là một con số đáng báo động. Mặc dù, chúng ta khẳng định, DN có nhiều cơ hội, nhưng thực tế hoạt động sản xuất kinh doanh của các DN vẫn rất khó khăn. Trong bối cảnh như vậy, DN càng cần sự thông cảm, chia sẻ, đồng hành và sự hỗ trợ của các cơ quan báo chí.

Cùng với Nghị quyết 19, Nghị quyết 35 có những thay đổi rất lớn về tư duy và công nghệ để thúc đẩy cải cách môi trường kinh doanh và phát triển DN ở Việt Nam. Trong Nghị quyết 35, lần đầu tiên Chính phủ đưa ra yêu cầu đất nước phải có được 1 triệu DN vào năm 2020. Trong công cuộc này, ông nghĩ vai trò của báo chí sẽ thúc đẩy và hỗ trợ gì cho doanh nghiệp?

Sự phối hợp chặt chẽ giữa các nhà báo với VCCI sẽ thúc đẩy Chính phủ thực hiện đúng những định hướng và giải pháp đề ra trong nghị quyết 35 của Chính phủ.

Có 3 điểm rất đáng lưu ý trong Nghị quyết 35 ban hành ngày 16/5/2016: Thứ nhất, phải chuyển quản lý nhà nước từ kiểm soát sang kiến tạo, phục vụ và đồng hành cùng DN. Thứ hai, chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm. Thứ ba, chuyển mạnh từ một cơ chế kiểm soát đại trà sang kiểm soát, kiểm tra trên cơ sở quản lý rủi ro, đặt niềm tin vào người dân và DN.

Ngoài ra trong Nghị quyết 35 còn đề ra yêu cầu “4 không” rất quan trọng: Trước tiên, không mù mờ trách nhiệm của các cơ quan công chức, đề cao trách nhiệm cá nhân. Mỗi công việc của các cơ quan đều có người chịu trách nhiệm trước dân, DN. Tiếp theo, không yêu cầu DN, người dân bổ sung hồ sơ quá một lần trong quá trình tiến hành các thủ tục hành chính. Thứ ba, không được thanh tra, kiểm tra chồng chéo. Thứ tư, không hình sự hoá các mối quan hệ kinh tế dân sự. Đó là những chuyển biến rất quan trọng trong việc thiết kế, xây dựng và thực thi chính sách trong Nghị quyết 35.

Nghị quyết 35 cũng đề ra 5 nhóm công việc mà Chính phủ sẽ triển khai để tạo điều kiện cho DN: về cải cách hành chính, về đảm bảo môi trường kinh doanh, bình đẳng, về giảm chi phí, về bảo vệ quyền hợp pháp của DN và thúc đẩy hoạt động sáng tạo khởi nghiệp ở Việt Nam. Đó là những định hướng quan trong cho sự phát triển của DN tới năm 2020.

Trong Nghị quyết 35 và nhiều nghị quyết của Chính phủ không chỉ đưa ra giải pháp mà còn đề cao kỷ luật thực thi. Bởi một trong những điểm yếu nhất hiện nay là viêc thực hiện kỷ luật thực thi của hệ thống hành chính rất yếu. Chủ tương chính sách đúng, những người lãnh đạo cơ quan có thể cởi mở, nhưng đội ngũ công chức, cán bộ ở cấp dưới thì trì trệ, nhũng nhiễu. Chính vì vậy, việc tăng cường giám sát của người dân, DN và của cơ quan báo chí đối với quá trình thực hiện cải cách thể chế là rất quan trọng.

Lần đầu tiên trong Nghị quyết của Chính phủ có quy định hằng năm, những người đứng đầu của các địa phương phải gặp gỡ với cộng đồng DN và báo chí ít nhất hai lần để có thể đối thoại những vấn đề của DN trong các cơ quan chính quyền.

Trong thời gian tới, VCCI cũng như cộng đồng DN rất mong được hợp tác nhiều hơn với các cơ quan báo chí. Với những kiến nghị của cộng đồng DN, báo chí sẽ tạo động lực và áp lực để thúc đẩy những nỗ lực sáng tạo và kỷ luật thực thi. Điều này sẽ giúp Chính phủ có thể đẩy mạnh hơn quá trình cải cách thể chế.

Xin cảm ơn ông!