Đào tạo nhân lực : Khó thực hiện mục tiêu

Mục tiêu phải đạt được 620 nghìn lao động trực tiếp vào năm 2015 trong khi số lượng nhân lực du lịch vẫn đang thiếu trầm trọng đang đặt ra nhiều vấn đề cho ngành du lịch Việt Nam. Vấn đề này đã được các đại biểu tham gia Hội thảo quốc gia lần thứ 2 về đào tạo nhân lực ngành du lịch theo nhu cầu xã hội vừa diễn ra tại Hà Nội đưa ra bàn thảo.

Có chuyển biến nhưng chưa bền vững

Từ Hội thảo quốc gia lần thứ nhất về đào tạo nhân lực du lịch theo nhu cầu xã hội tổ chức năm 2008 tại Tp. Hồ Chí Minh, đến nay, công tác về đào tạo nhân lực du lịch theo nhu cầu xã hội đã được đẩy mạnh thêm một bước, đóng góp tích cực vào sự phát triển du lịch.

Sở dĩ có kết quả này là nhờ quy mô đào tạo tăng, ngành nghề đào tạo chuyển dịch tiến bộ, mạng lưới cơ cở đào tạo có chất lượng. Mỗi năm tuyển sinh du lịch tăng khoảng 22.000 chỉ tiêu (tăng 22% so với 2007; tốt nghiệp khoảng 20.000). Đào tạo nghề sơ cấp, ngắn hạn có xu hướng tăng. Tuyển sinh thạc sĩ, tiến sĩ nghiên cứu về du lịch tăng, nhưng quy mô nhỏ… Đồng thời, cơ sở đào tạo du lịch tăng nhanh, cơ cấu đa dạng tập trung ở các trung tâm du lịch trọng điểm.

Hiện cả nước có 284 cơ sở tham gia đào tạo du lịch gồm 62 trường đại học, 80 trường cao đẳng (trong đó có 8 trường cao đẳng nghề), 117 trường trung cấp (12 trung cấp nghề), 2 công ty và 23 trung tâm đào tạo nghề; tăng 3,5 lần so với năm 2007.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều hạn chế trong công tác quản lý nhà nước về đào tạo bồi dưỡng nhân lực du lịch theo nhu cầu xã hội. Trong đó, bộ máy quản lý nhà nước về đào tạo, phát triển nguồn nhân lực du lịch ở Trung ương chưa đủ mạnh, ở địa phương vừa mỏng về số lượng lại yếu cả chất lựơng. Hạn chế này thậm chí còn đang tồn tại ở ngay những địa phương trọng điểm về du lịch.

Các cơ sở đào tạo chủ yếu tập trung ở các thành phố lớn, trong khi đó, khu vực Tây Bắc, Đông Bắc, Tây Nam Bộ và Tây Nguyên là các trọng điểm du lịch hoặc đang trở thành các trung tâm du lịch lại thiếu các cơ sở đào tạo. Mạng lưới đào tạo nhân lực du lịch chưa đáp ứng tốt nhu cầu nhân lực của xã hội, năng lực các cơ sở đào tạo còn hạn chế, đào tạo lại và bồi dưỡng chưa theo kịp yêu cầu; liên kết đào tạo ngành du lịch theo nhu cầu xã hội chưa tốt như chưa khuyến khích mạnh mẽ doanh nghiệp du lịch tham gia đào tạo.

Lý giải nguyên nhân hạn chế trên, theo các doanh nghiệp du lịch, là do nhận thức về đào tạo ngành du lịch theo nhu cầu xã hội còn chưa đầy đủ; chưa có định hướng chung và giải pháp cụ thể; công tác thống kế, nghiên cứu khoa học về nguồn nhân lực và đào tạo nhân lực ngành du lịch chưa đáp ứng nhu cầu; đầu tư cho đào tạo lại và bồi dưỡng nhân lực du lịch chưa được quan tâm đúng mức; đào tạo lại và bồi dưỡng còn nhiều bất cập…

Cần 620 nghìn lao động du lịch trực tiếp năm 2015

Theo Bộ Văn hóa thể thao & Du lịch, đến năm 2015, ngành du lịch cần khoảng 620 nghìn lao động du lịch trực tiếp; đến 2020, sẽ cần 870.000 lao động trực tiếp; giai đoạn 2016-2020, nhân lực ngành này tăng bình quân khoảng 7%. Về lực lượng lao động gián tiếp, tính đến năm 2015 cần đến 1,5 đến 1,7 triệu lao động. Đến 2020, lao động du lịch gián tiếp theo nhu cầu xã hội sẽ cần khoảng 2,2-2,5 triệu người.

Theo các đại biểu, để đáp ứng được nhu cầu về nguồn nhân lực, ngành du lịch cần phải tiếp tục hoàn chỉnh hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về đào tạo theo nhu cầu xã hội; thành lập và nâng cao năng lực một số tổ chức liên quan đến đào tạo theo nhu cầu xã hội trong du lịch.

Trong giai đoạn từ năm 2011-2015, các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu được đặt ra cho ngành du lịch là tăng cường quản lý nhà nước về đào tạo theo nhu cầu xã hội; xây dựng chuẩn và thực hiện chuẩn hóa nguồn nhân lực du lịch, phù hợp với các hệ thống tiêu chuẩn quốc tế. Đặc biệt, cần phát triển mạng lưới cơ sở đào tạo, bồi dưỡng du lịch đảm bảo liên kết chặt chẽ và cân đối giữa các bậc đào tạo, ngành nghề đào tạo và phân bố vùng, miền hợp lý phù hợp với chiến lược phát triển du lịch quốc gia; đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến vào công tác nghiên cứu, thống kê phục vụ đào tạo, bồi dưỡng du lịch; tăng cường huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực tài chính, công nghệ, công sức và kinh nghiệm trong và ngoài nước cho đào tạo nhân lực ngành du lịch theo nhu cầu xã hội…